Based on the functional network structure and the Sustainable Safety vision (see also SWOV-factsheet Sustainably Road Safety) the Netherlands has three main road categories (see also the question How is the road network in the Netherlands structured?). Each road category has its own design principles and characteristics:
1. Through roads allow traffic to travel from origin to destination as quickly and safely as possible ('flow'). Car traffic has the highest priority. Through roads may only be situated outside urban areas. We then refer to trunk roads and motorways.
2. Access roads offer direct access to residential areas at the locations of origin and destination. The residential function is most important and the car traffic needs to adapt to the 'residents' such as cyclists and pedestrians (in particular by traveling at low speeds). Access roads can be found in urban areas and in rural areas. These are 30 km/h roads and homezones (15 km/h) in urban areas and 60 km/h roads in rural areas.
3. Distributor roads connect the through roads with the access roads. The traffic flows at road sections and exchange occurs at intersections. Distributor roads come are found in both urban and rural areas. These roads are mainly the 50-and 70 km/h roads in urban areas and the 80 km/h roads in rural areas.
Nederland kent drie hoofdcategorieën van wegen, gebaseerd op de functionele netwerkopbouw (zie ook de vraag Hoe is het Nederlandse wegennet opgebouwd?) en de Duurzaam Veilig-visie (zie ook de SWOV-factsheet Duurzaam Veilig wegverkeer). Elke wegcategorie heeft zijn eigen ontwerpprincipes en -kenmerken:
Stroomwegen (SW) laten het verkeer zo snel en veilig mogelijk tussen herkomst en bestemming bewegen (‘stromen’). Het autoverkeer heeft hier de hoogste prioriteit. Stroomwegen mogen alleen buiten de bebouwde kom voorkomen. We hebben het dan over autowegen en autosnelwegen.
Gebiedsontsluitingswegen (GOW) verbinden de stroomwegen met de erftoegangswegen. Op wegvakken stroomt het verkeer en op kruispunten vindt uitwisseling plaats. Gebiedsontsluitingswegen komen zowel binnen als buiten de bebouwde kom voor. Het zijn met name de 50- en 70km/uur-wegen binnen de bebouwde kom en de 80km/uur-wegen buiten de bebouwde kom. Recent is een nieuw type gebiedsontsluitingsweg voorgesteld, met een limiet van 30km/uur. Dit zijn gebiedsontsluitingswegen die niet veilig als 50km/uur-weg kunnen worden ingericht en/of zowel een verkeers- als een verblijfsfunctie hebben [1].
Erftoegangswegen (ETW) bieden directe toegang tot verblijfsgebieden op de plaats van herkomst en bestemming (uitwisseling). Verblijven staat in deze gebieden centraal en het autoverkeer dient zich aan te passen (met name door lage rijsnelheden). Erftoegangswegen zijn er binnen en buiten de bebouwde kom. Het gaat om 30km/uur-wegen en erven (15 km/uur) binnen de bebouwde kom en om 60km/uur-wegen buiten de bebouwde kom.
Afbeelding 1. Wegcategorieën.
