Hoe is verkeerseducatie voor kinderen en scholieren georganiseerd?

Antwoord

De rol van de school

De school is een logische plek om verkeerseducatie aan kinderen aan te bieden omdat het de mogelijkheid biedt om alle kinderen verkeersonderwijs te geven en te zorgen dat alle kinderen dezelfde kennis, vaardigheden, attituden, waarden en normen worden bijgebracht, onafhankelijk van de overwegingen en (sociaaleconomische) mogelijkheden van de ouders [1].

In het basisonderwijs is verkeer een verplicht onderdeel van het curriculum. Het vormt samen met aardrijkskunde, geschiedenis, biologie en staatsinrichting het vak Oriëntatie op jezelf en de wereld. Hoe vaak en hoeveel tijd er aan het onderwerp verkeer moet worden besteed, is niet vastgelegd. Dit mogen scholen zelf invullen [6].

In het voortgezet onderwijs is verkeer geen verplicht onderwerp, maar (een klein) onderdeel van twee van de 58 kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs [7]:

  • In het domein Mens en natuur is dit kerndoel 35: “De leerling leert over zorg en leert zorgen voor zichzelf, anderen en zijn omgeving, en hoe hij de veiligheid van zichzelf en anderen in verschillende leefsituaties (wonen, leren, werken, uitgaan, verkeer) positief kan beïnvloeden.”
  • In het domein Mens en maatschappij is dit kerndoel 45: “De leerling leert in eigen ervaringen en in de eigen omgeving effecten te herkennen van keuzes op het gebied van werk en zorg, wonen en recreëren, consumeren en budgetteren, verkeer en milieu.”

Verkeer/verkeersdeelname komt niet voor bij de zogeheten eindtermen voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.

Er zijn diverse lesprogramma’s beschikbaar voor het basisonderwijs en voor de onderbouw van het voortgezette onderwijs. De Toolkit Permanente Verkeerseducatie [8] biedt een compact overzicht. Via verschillende filters kun je specifiek zoeken op leeftijdsgroep, schooltype, onderwerp et cetera. De programma’s worden door verschillende instanties ontwikkeld en aangeboden, waaronder ANWB, TeamAlert, VeiligheidNL en VVN.

De rol van ouders/verzorgers

Ook ouders/verzorgers hebben een rol bij het aanleren van kennis en vaardigheden in het verkeer aan hun kinderen. Dit gebeurt meestal niet in de vorm van een programma of project zoals op school, maar meer informeel, in het dagelijks leven. Zo kunnen ouders hun kind bijvoorbeeld tijdens de route van huis naar school wijzen op mogelijke gevaren of tijdens een autorit wijzen op bepaalde verkeersituaties of verkeersgedrag [9]. Ook kunnen ouders/verzorgers als een model fungeren voor hun kinderen door zelf het goede voorbeeld te geven. Informele educatie begint al bij kinderen die nog niet zelfstandig naar school gaan. Maar ook wanneer kinderen wel zelfstandig naar school gaan, kunnen ouders een gunstige invloed uitoefenen op het risicogedrag van hun kinderen. Goede communicatie is met name bij wat oudere kinderen (pubers) wel belangrijk [10].

De rol van de ouders/verzorgers bij het ‘begeleid rijden’ (2todrive) voor beginnende bestuurders is ook een vorm van informele verkeerseducatie. Een ouder of andere begeleider rijdt gedurende een bepaalde tijd mee met de beginnende bestuurder, zodat deze praktijkervaring opdoet in een relatief beschermde omgeving. Zie voor meer informatie de SWOV-factsheet Rijopleiding en -examen.

Image
Afbeelding
Onderdeel van factsheet

Verkeerseducatie

Onder verkeerseducatie verstaan we alle educatieve activiteiten die als doel hebben verkeersgedrag positief te beïnvloeden. De activiteiten zijn Meer

Deze factsheet gebruiken?