Hoe effectief is voorlichting over verkeersveiligheid?

Antwoord

Er is weinig evidentie dat opzichzelfstaande massamediale voorlichting effectief is in het veranderen van gedrag of het verbeteren van de verkeersveiligheid. Voorlichtingscampagnes worden zelden op veranderd gedrag geëvalueerd en nog minder vaak op vermindering van ongevallen. Evaluaties meten vaak alleen de bekendheid van de campagne, slogan en/of boodschap (zie ook de vragen Hoe effectief is de Bob-campagne? en Hoe effectief is de MONO-campagne?). Effectiviteit van voorlichting is ook lastig vast te stellen, omdat het vaak gecombineerd wordt met andere maatregelen (zoals intensivering van verkeershandhaving). Dan is het niet uit te splitsen welke maatregel effectief was.

Overzichten van internationaal onderzoek komen wel tot de conclusie dat campagnes een positief effect op de verkeersveiligheid hebben [2] [3] [4] [5]. Maar omdat de meeste campagnes samengaan met andere activiteiten (zoals intensivering van handhaving), is niet vast te stellen wat de specifieke bijdrage van de campagnes was. Ook zijn er wel studies die een effect op gedragsintentie laten zien; mensen zeggen na het zien van een voorlichtingscampagne dat zij ander gedrag zullen vertonen. Maar uit onderzoek blijkt dat een gemiddelde tot grote intentie om het gedrag te veranderen, hooguit tot een kleine of gemiddelde daadwerkelijke gedragsverandering leidt [6]; de zogenaamde Intention-Behaviour Gap [7]. Door dit verschil tussen intentie en gedrag, kan op basis van gedragsintentie alleen, geen harde conclusies getrokken worden over de effectiviteit van voorlichting in het voorkomen van ongevallen.

Uit onderzoek blijkt wel dat campagnes kunnen bijdragen aan het vergroten van draagvlak en kennis van wet- en regelgeving [8]. Wat het effect hiervan is op verkeersveiligheid, is echter minder duidelijk. Zo blijkt bij uit evaluaties van het theorie-examen bijvoorbeeld dat kennis van wet- en regelgeving waarschijnlijk een beperkt effect heeft op de verkeersveiligheid (zie de SWOV-factsheet Rijopleiding en -examen). Wel is bekend dat een groter draagvlak zorgt voor betere naleving van verkeersregels [9] [10] [11] [12], wat een positief effect heeft op verkeersveiligheid.

Image
Afbeelding
Onderdeel van factsheet

Voorlichting

Onder voorlichting over verkeersveiligheid vallen alle activiteiten en producten voor een vrijwillige, blijvende verandering van kennis, houding of Meer

Deze factsheet gebruiken?