Hoe effectief zijn infrastructurele maatregelen? En hoe effectief zijn gedragsgerichte maatregelen, zoals verkeerslessen en voorlichtingscampagnes? Om dat in te schatten blijken gemeenten/gemeenteambtenaren voor inframaatregelen vooral af te gaan op formele bronnen zoals opleiding, cursussen en vakliteratuur. Voor de effectiviteit van verkeerslessen en voorlichting baseert men zich vooral op informele bronnen zoals eigen ervaring, gewoontes of aannames. Dit is een van de conclusies uit het SWOV-rapport Waarop baseren gemeenten zich als ze de effectiviteit van verkeersveiligheids-maatregelen inschatten?
Kenniskloof dichten
SWOV-projectleider Charlotte Bax: ‘We willen de kennislacunes in beeld krijgen zodat we, samen met andere partijen, gemeenten kunnen helpen om die lacunes op te vullen. Tijdens het NVVC op 14 april zullen we hierover in gesprek gaan met gemeenteambtenaren én kennisaanbieders. De noodzaak van parate verkeersveiligheidskennis kan bijvoorbeeld afhangen van de rol en ambities die een gemeenteambtenaar binnen het verkeersveiligheidsproces heeft: wordt de ambtenaar geacht vakspecialist te zijn of ‘slechts’ als regisseur te opereren?’
Informele bronnen
Uit het onderzoek komt naar voren dat het effect van verkeerslessen en voorlichtingscampagnes vooral wordt gebaseerd op zogeheten ‘informele bronnen’: eigen ervaringen, gewoonten (‘dat denk ik gewoon’) maar ook het feit dat er informatie en subsidies van andere overheden aan wordt besteed lijkt de perceptie van effectiviteit te beïnvloeden. Charlotte Bax: ‘Kennelijk denkt men: er wordt geld en aandacht aan gegeven, dus dan zal het wel werken.’ Voor de effectiviteit van rotondes bleek het merendeel van de ambtenaren zich te baseren op formele kennisbronnen, zoals opleiding, cursussen of vakliteratuur.
Verkennend onderzoek
Het SWOV-rapport is een verkennend onderzoek onder 352 gemeenten, waarvan er 153 hebben gereageerd (43%). Van drie maatregelen werd aan gemeenteambtenaren gevraagd op welke bronnen zij zich baseren om de effectiviteit van die maatregelen in te schatten. De maatregelen waren: rotondes, verkeerslessen en voorlichtingscampagnes.
SWOV-onderzoek uit 2020 wees uit dat gemeenteambtenaren van deze drie maatregelen de effectiviteit het minst goed inschatten: te negatief voor de effectiviteit van rotondes en te positief voor de overwegend beperkte effectiviteit van verkeerslessen en voorlichtingscampagnes (zonder aanvullende handhaving).
Vervolgonderzoek
Voor 2022 staat een vervolgonderzoek gepland naar verkeersveiligheidskennis bij gemeenten. Dan staan gemeentelijke kennis en vaardigheden over databronnen centraal. Gemeenten moeten steeds vaker met verschillende typen data werken, onder andere om risicoanalyses op te stellen. Naast de traditionele ongevalsdata gaat het dan ook om data over de infrastructuur, rijsnelheden en verkeersgedrag. Risicoanalyses zijn nodig om inzicht te krijgen hoe gemeentelijke wegen veiliger kunnen worden ingericht.
NVVC
De NVVC-workshop Waarop baseren gemeenten hun kennis over effectiviteit vindt plaats op 14 april om 14.35 uur. Aan de workshop wordt ook een bijdrage geleverd door de gemeente Altena, gemeente Groningen, NHL Stenden Hogeschool, DTV Consultants en Kennisnetwerk SPV.
