Ontwikkelingen op het gebied van Intelligente Transportsystemen

In dit rapport wordt een globale inventarisatie gegeven van Intelligente Transport Systemen (ITS). Het heeft mede tot doel richting te geven aan het TRAIL-SWOV onderzoeksprogramma ‘Telematica en veiligheid in het wegverkeer'. De inventarisatie is gebaseerd op een literatuurstudie en twee congressen. De verzamelde informatie is gerangschikt naar beleid, de transport systemen zelf en toekomstverwachtingen. In de Verenigde Staten, Japan en Europa werken overheid en bedrijfsleven aan de ontwikkeling van ITS. Europa en de VS richten zich daarbij de laatste jaren voornamelijk op voertuigsystemen, in Japan wordt ook de infrastructuur nadrukkelijk meegenomen. In de VS en Europa initieert en stimuleert de overheid onderzoek door industrie en onderzoeksinstellingen, stimuleert ze op diverse manieren implementatie en richt ze zich op wet- en regelgeving. In de VS is dit stimulerende en initërende beleid sterker vormgegeven dan in Europa. In Japan stuurt de overheid nadrukkelijk de ontwikkelingen en is men ook verder in de daadwerkelijke implementatie. In deze inventarisatie komen verschillende soorten Intelligente Transport Systemen aan de orde, en wordt gekeken naar de ontwikkelingen die in de toekomst verwacht kunnen worden. Navigatiesystemen zullen een sterke marktontwikkeling doormaken de aankomende jaren. Daarbij zal veel aandacht worden gegeven aan het gebruikersinterface (Human Machine Interaction). Ontwikkelingen betreffen het uitbreiden van de gegevens op de wegenkaart, onder andere om koppeling met andere ITS mogelijk te maken. Longitudinale systemen regelen de snelheid om afstand te houden of binnen de limiet te blijven. Een longitudinaal systeem als Advanced Cruise Control is reeds op de markt, maar het veiligheidseffect hiervan is nog ongewis. Intelligente Snelheids Aanpassing wordt in de praktijk getest en heeft een hoog veiligheidspotentieel. Laterale systemen assisteren bij het binnen de rijbaan blijven of inhalen dan wel invoegen. Onderzoek richt zich nu nog voornamelijk op rijbaanherkenning. Een trend is de systemen te combineren. Aan ontwikkelingen in infrastructurele ITS wordt met name in Japan gewerkt. Deze ITS richten zich vooral op kruispuntongevallen. Overige systemen zijn onder andere gericht op de alertheid van de bestuurder. In Turijn (ITS Congres, 6 november 2000) en Ohio (demonstratie, 26 tot 28 juli 1999) zijn diverse systemen in ontwikkeling getoond. In de presentaties is ook het bovenstaande beleid terug te vinden. Ontwikkelingen lijken sterk op de techniek gericht te zijn. De toekomstverwachtingen van experts en overheden over ITS zijn divers. Hoewel verwachtingen over de korte termijn ten aanzien van implementatie redelijk hetzelfde zijn, verschillen de verwachtingen op langere termijn nogal. Ook ten aanzien van de veiligheidseffecten lopen de verwachtingen tamelijk uiteen. Er bestaat weinig duidelijkheid over de effecten van ITS op de verkeersveiligheid. Het is nog niet duidelijk of de beoogde effecten werkelijk plaats zullen vinden (in de mate dat dat verwacht wordt), en er is nog weinig bekend over eventuele neveneffecten van ITS. Er lijkt meer aandacht uit te gaan naar de implementatie dan naar de (veiligheids)effecten van ITS. Het TRAIL-SWOV project ‘Inventarisatie van Telematicatoepassingen', waarvan dit rapport een onderdeel is, zal zich richten op de veiligheidseffecten van binnenkort te verwachten ITS zoals ACC, navigatie/autoPC en laterale controle.