In Nederland zet de politie jaarlijks 659 fte in voor verkeershandhaving. Verkeershandhaving gebeurt via geautomatiseerd toezicht en door staandehoudingen. Geautomatiseerd toezicht vindt plaats met vaste of mobiele camera’s. Bij staandehoudingen stopt de politie de overtreder en spreekt deze aan op de overtreding. De overtreder kan een waarschuwing of een bekeuring krijgen. De overtreder moet zich altijd identificeren.
Voor het geautomatiseerde toezicht waren er in 2018 in Nederland 640 flitspalen om snelheidsovertredingen, roodlichtnegatie of het rijden op afgekruiste rijstroken vast te stellen en 11 trajectcontrolesystemen voor het vaststellen van snelheidsovertredingen. De locaties van de trajectcontroles staan op www.om.nl/onderwerpen/verkeer/handhaving-verkeer/snelheid/trajectcontrole/. De trajectcontrolesystemen bevonden zich uitsluitend op autosnelwegen. In 2019 en 2020 worden 20 trajectcontrolesystemen geïnstalleerd op risicovolle provinciale wegen met als doel de verkeersveiligheid op deze wegen te verbeteren. Volgens cijfers van het Centraal Justitieel Incasso Bureau is het aantal bekeuringen via geautomatiseerd toezicht sinds 2010 van jaarlijks ongeveer 9 miljoen min of meer constant gebleven. Alleen in 2014 en 2015 was er een lichte en tijdelijke afname vanwege het uitvallen van enkele trajectcontrolesystemen [8] [9] .
Het aantal bekeuringen na staandehouding is daarentegen fors gedaald van jaarlijks ruim meer dan een miljoen in 2008-2010, naar minder dan 360.000 in 2016. Het aantal is daarna wat gestegen, namelijk naar 385.000 in 2017 en 404.000 in 2018. De forse afname over de periode 2008-2016 heeft verschillende oorzaken. Volgens de IBO-werkgroep [10] waren dat vooral de afschaffing van het ‘bonnenquotum’, de gewijzigde prioriteitstelling bij de politie en de economische crisis. Volgens Goldenbeld en Houwing [11] heeft de daling mogelijk ook nog te maken met minder prioriteit voor verkeersveiligheid op lokaal niveau en met de cao-acties van de politiebonden in 2015. Verder valt op dat het aantal grootschalige alcoholcontroles de afgelopen jaren ongeveer is gehalveerd, van ruim 6.000 in 2013 naar net iets minder dan 3.100 in 2016 (zie [12] ).
Ook in andere landen lijkt het aantal staandehoudingen voor verkeersovertredingen te dalen. De European Transport Safety Council ETSC, een onafhankelijk adviesorgaan voor Europese Commissie, Europees Parlement en EU lidstaten over transportveiligheid, noemt dit een zorgwekkende ontwikkeling die ertoe leidt dat overtreders van regels (anders dan snelheid en rood licht) een zeer kleine pakkans hebben [13] .
