Hoe (on)veilig zijn spoorwegovergangen?

Antwoord

Van 2012 tot 2016 registreerde ProRail jaarlijks gemiddeld 32 overwegongevallen; hierbij vielen gemiddeld 13 doden of zwaargewonden [18]. Daarmee komt Nederland, nadat gecorrigeerd wordt voor het aantal kilometers dat treinen hebben afgelegd en voor de bevolkingsdichtheid, op plaats vijf van de 28 meest veilige spoorweglanden (van alle EU-landen plus Noorwegen en Zwitserland) [18].

Tabel 2 toont het aantal overwegongevallen op reizigerslijnen, waar vrijwel alle dodelijke en zwaargewonde slachtoffers vallen (97% in de periode 2012-2016), per mate van beveiliging bij de overweg.

Categorie overweg
(reizigerslijnen)

    Aantal overwegen

Ongevallen per jaar

Doden en zwaargewonden per jaar

Beveiligd met lichten en spoorbomen

1507

63%

20,8

65%

10,6

79%

Beveiligd met alleen lichten

19

1%

0,2

1%

0

0%

Onbeveiligd – openbare overweg

117

5%

3,2

10%

2,2

16%

Onbeveiligd – particuliere overweg

214

9%

0,6

2%

0,2

2%

Totaal reizigerslijnen

1857

78%

24,8

78%

13,0

97%

Tabel 2. Aantallen overwegen, ongevallen en slachtoffers op reizigerslijnen[i].

In de periode 2012-2016 vielen de meeste verkeersslachtoffers op Actief Beveiligde Overwegen (ABO; zie Afbeelding 3). Maar in relatieve zin vielen er in 2012-2016 echter meer slachtoffers op Niet Actief Beveiligde Overwegen (NABO; Afbeelding 3). Ongeveer 16% van alle doden en zwaargewonden viel op onbeveiligde openbare overwegen, terwijl deze slechts 5% van het hoofdspoorwegnet uitmaakten (zie Tabel 2). Wanneer het spoor een particuliere weg kruist, ontbreken vaak ook de schrikhekken en andreaskruizen[ii]; wel is het zo dat op dergelijke wegen aanzienlijk minder verkeer kruist.

Afbeelding 3. Links: illustratie van een Niet Actief Beveiligde Overweg (NABO) meestal alleen voorzien van andreaskruizen[ii] en waarschuwingsborden. Rechts: illustratie van een Actief Beveiligde Overweg (ABO) voorzien van (halve) spoorbomen, andreaskruizen, waarschuwingsborden, bellen en lichtsignalen.

Overigens betreden reizigers, ook bij de aanwezigheid van spoorbomen en waarschuwingsborden, nog vaak het spoor. Zie ook de vraag Welke maatregelen worden genomen om de verkeersveiligheid rondom het treinspoor te verbeteren?


[i]. Tabel 2 is afkomstig uit onderzoek van de OvV [18]. Het aantal overwegen betreft medio 2017, het jaarlijkse aantal ongevallen/slachtoffers betreft het gemiddelde van 2012-2016. De percentages zijn (per kolom) uitgedrukt in de totale waarde voor het hoofdspoorwegnet (reizigerslijnen en goederenlijnen samen: 2.375 overwegen, aantal slachtoffers per jaar op het hoofdspoorwegnet 13,4).

[ii]. Een andreaskruis is rood/wit kruis dat bij een spoorwegovergang het aantal sporen aangeeft, hierbij geeft elk kruis één spoor aan.

Onderdeel van factsheet

Openbaar vervoer en spoorwegovergangen

Deze factsheet beschrijft de verkeersveiligheid van het openbaar vervoer en van spoorwegovergangen- plaatsen waarop het wegen- en… Meer

Deze factsheet gebruiken?