Welke andere maatregelen zijn mogelijk?

Antwoord

Aanvullende maatregelen zijn mogelijk voor de ontwikkeling van nieuwe drugstesten, het verbeteren van voorlichting en informatievoorzieningen over drugs en medicijnen, voorlichting over rijden onder invloed van lachgas en het verbeteren van de veiligheidscultuur binnen bedrijven.

Nieuwe testen

De huidige speekseltesten zijn beter dan de oude, maar nog wel voor verbetering vatbaar [53]. Er wordt gewerkt aan nieuwe drugstesten die het mogelijk maken om gemakkelijker en betrouwbaarder drugs in het verkeer te detecteren. Er is bijvoorbeeld een betrouwbare ademtest voor cannabis en andere drugs in ontwikkeling [54] [55].

Voorlichting en informatievoorziening over geneesmiddelen

De meest genoemde reden van gebruikers van rijgevaarlijke geneesmiddelen om toch de weg op te gaan is dat men geen invloed op het reactievermogen merkt. Door mensen online een reactievermogentest te laten doen voor en na gebruik van geneesmiddelen, kunnen gebruikers inzicht krijgen in het effect van de geneesmiddelen op hun eigen reactievermogen en geschiktheid om te rijden [41]. Daarnaast zou de huidige informatievoorziening over geneesmiddelen verbeterd kunnen worden door stapsgewijs informatie te geven over de risico’s van geneesmiddelen. Dit kan de arts of apotheker doen [56] of op de verpakking van geneesmiddelen staan [57]. Maar effectiviteit van verbetering van voorlichting is niet gegarandeerd: in Frankrijk had de invoering van pictogrammen op verpakking van drugs slechts een kortdurend verlagend effect op ongevalsrisico, en nam het risico op langere termijn weer toe [48]. Ook kan de arts of apotheker patiënten tips geven over hoe ze de negatieve effecten op de rijgeschiktheid kunnen herkennen en zichzelf kunnen testen hoe een geneesmiddel hen beïnvloedt [58]. Ook dienen voorschrijvers negatieve effecten op rijgeschiktheid zo veel mogelijk tegen te gaan door - indien mogelijk - minder rijgevaarlijk geneesmiddelen voor te schrijven, door een beperkte dosering te hanteren of door een geschikt moment van inname voor te stellen (zoals aan het begin van de nacht) [58].

Voorlichting over rijden onder invloed van lachgas

Uit onderzoek van Nabben et al. [59] komen de volgende aanknopingspunten naar voren voor preventie en voorlichting over rijden onder invloed van lachgas onder jongeren:

  1. Maak voor de doelgroep en benaderingswijze een onderscheid tussen groepen jongeren op basis van hun ervaring met middelengebruik;
  2. Kom met een eerlijke boodschap;
  3. Schenk aandacht aan het risico dat de lachgasroes kan ‘na-ijlen’.

Voorlichting aan ouders (bijvoorbeeld van kinderen vanaf 12 jaar) is een ander aanknopingspunt voor preventie van lachgasgebruik [59].

Veiligheidscultuur bedrijven; inclusief drugstesten?

Veiligheidscultuur en veiligheidsmanagement is een effectieve strategie om ongevallen bij professionele chauffeurs te voorkomen [60]. Als een onderdeel van de veiligheidscultuur kunnen vervoers- en transportbedrijven ook periodiek alcohol en/of drugstesten afnemen bij hun chauffeurs [60]. Amerikaanse bedrijven rapporteren positieve ervaringen met periodieke controles op drugs/alcohol onder chauffeurs. Het komt erop neer dat bedrijven via deze periodieke testen inderdaad enkele overtreders betrappen en daarna gerichte acties nemen voor verdere begeleiding en maatregelen [60].

Een Nederlandse werkgever mag vanwege privacyoverwegingen niet zomaar zijn werknemers testen op alcohol- of drugsgebruik [61]. De Autoriteit Persoonsgegevens die over de bescherming van de privacy gaat, stelt dat een alcohol- of drugstest bij een werknemer alleen mag als daarvoor een wettelijke basis wordt geregeld (zie autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/nieuws/testen-op-alcohol-drugs-geneesmiddelen-tijdens-werktijd-alleen-met-wettelijke-regeling).

Onderdeel van factsheet

Drugs en geneesmiddelen

Rijden onder invloed van drugs of rijgevaarlijke geneesmiddelen vermindert de rijgeschiktheid[i] en verhoogt de ongevalskans.

Deze factsheet gebruiken?