Interpolis SlimOpWeg-programma: de AutoModus-app

Vragenlijstonderzoek naar het effect van een app om smartphonegebruik in de auto te verminderen
Auteur(s)
Groot-Mesken, J. de; Wijnen, W.; Stelling-Konczak, A.; Commandeur, J.J.F.
Jaar

Interpolis heeft in het kader van het SlimOpWeg-programma een app voor de smartphone laten ontwikkelen. Het doel van deze ‘AutoModus-app’ is om jongeren te helpen hun smartphonegebruik in de auto te verminderen. Afleiding door mobiel telefoongebruik vormt namelijk een groot verkeers­veiligheidsprobleem. Interpolis heeft SWOV gevraagd de effectiviteit van twee versies van de app te onderzoeken: 1. een versie waarin men complimenten krijgt door de smartphone niet te gebruiken tijdens het autorijden, en 2. een versie waarin men naast complimenten ook punten krijgt om te sparen voor cadeaus. Beide versies van de app bleken zelfgerapporteerd smartphonegebruik in de auto significant te verminderen. Tevens verlaagden de apps de score op smartphoneverslaving, en versterkten ze de mate van risicoperceptie, dat wil zeggen de mate waarin men smartphonegebruik tijdens het rijden gevaarlijk vindt. Deelnemers in de beloningengroep die de app langer gebruikten, reduceerden hun smartphone­gebruik iets meer dan deelnemers in deze groep die de app minder lang gebruikten. Deelnemers in de complimentengroep reduceerden hun smartphonegebruik ongeacht hoe lang ze de app gebruikten.

Tot op heden was in Nederland nog geen onderzoek gedaan naar de effecten van apps in het terugdringen van telefoongebruik onder verkeersdeelnemers. Dit vragenlijstonderzoek naar de app van Interpolis is daarmee het eerste onderzoek waarin dit effect wel is onderzocht.

Smartphonegebruik in de auto: probleem voor de verkeersveiligheid

Bijna de helft van de Nederlandse jongeren geeft in een enquête uit 2014 (TeamAlert, 2014) aan de smartphone wel eens tijdens het autorijden te gebruiken. De smartphone wordt het meest gebruikt voor navigeren, handsfree bellen en het lezen en versturen van berichten. Afleiding door mobiel telefoongebruik is een probleem voor de verkeersveiligheid: het leidt tot een toename van de kans op een ongeval. Recent onderzoek (Dingus et al., 2016) toont aan dat in twee derde van alle auto-ongevallen de bestuurder in enige mate was afgeleid.

Afleiding door mobiel telefoongebruik leidt onder andere tot:

  • tragere reacties;
  • een vernauwing van het blikveld; en
  • het missen van relevante informatie over de verkeerssituatie.

Over het algemeen heeft telefoongebruik dezelfde negatieve effecten onder jonge bestuurders als onder bestuurders van andere leeftijden, maar op sommige aspecten van de rijvaardigheid, zoals gevaarherkenning en koershouden, zijn de effecten onder jongeren sterker.

Interpolis ontwikkelt AutoModus-app om smartphonegebruik in de auto terug te dringen

In het kader van het SlimOpWeg-programma heeft Interpolis samen met SafeDrive een app ontwikkeld om smartphonegebruik in de auto terug te dringen. Deze ‘AutoModus-app’ beloont jongeren met punten wanneer ze hun smartphone niet gebruiken tijdens het rijden. In de ene versie van de app kregen deelnemers alleen complimenten bij het behalen van nieuwe punten, in de andere versie van de app kregen ze deze complimenten ook, maar konden ze daarnaast de punten inwisselen voor kleine cadeaus.

Onderzoek onder 465 jonge automobilisten

SWOV onderzocht samen met Interpolis het effect van beide app-versies op zelfgerapporteerd smartphonegebruik in de auto onder jongeren van 18 t/m 24 jaar. Deelnemers die zich hadden aangemeld vulden vooraf een vragenlijst in en werden daarna willekeurig toebedeeld aan een van drie groepen: de beloningen-app-groep, de complimenten-app-groep of de controlegroep (Tabel 1). De twee app-groepen gebruikten de app vier weken, vulden de tweede vragenlijst in, gebruikten de app daarna weer vier weken en vulden tot slot de derde vragenlijst in. De controlegroep gebruikte de app niet, maar vulde wel op dezelfde momenten de vragenlijst in.

2 november 2015

 

7 december 2015

 

4 januari
2016

Aantal deelnemers

Vragenlijst vooraf

Complimenten-app

Vragenlijst na vier weken

Complimenten-app

Vragenlijst na acht weken

N = 141

Beloningen-app

Beloningen-app

N = 153

Geen app (controlegroep)

Geen app (controlegroep)

N = 171

Tabel 1. Opzet van het Interpolis SlimOpWeg-Experiment: AutoModus-app.

Navigeren, handheld bellen en berichten lezen komen het meest voor

Van de gedragingen die betrekking hebben op smartphonegebruik in de auto worden navigeren, handsfree bellen of opnemen, en het lezen van berichten het meest gerapporteerd (Tabel 2). Ruim 70% zegt tijdens (bijna) alle of sommige ritten gebruik te maken van navigatie op de smartphone. Meer dan 40% van de deelnemers zegt tijdens (bijna) alle ritten of sommige ritten handsfree te bellen of op te nemen en berichten te lezen. Ongeveer 16% verstuurt wel eens berichten tijdens het rijden.

Handeling

(Bijna) Nooit

Tijdens sommige ritten

Tijdens
(bijna) elke rit

Handheld bellen

87,4

11,1

1,5

Handsfree bellen

56,1

33,4

10,5

Handheld opnemen

83,6

13,2

3,2

Handsfree opnemen

56,7

31,7

11,6

Bericht sturen

83,8

11,3

4,8

Bericht lezen

56,3

27,7

16,0

Bericht beantwoorden

71,8

20,4

7,8

Iets opzoeken

89,9

6,1

4,0

E-mail schrijven

98,1

1,5

0,4

E-mail lezen

92,4

5,9

1,7

Navigeren

27,9

51,3

20,8

Tabel 2. Percentage deelnemers dat volgens eigen zeggen ‘(bijna) nooit’, ‘tijdens sommige ritten’ of ‘tijdens (bijna) elke rit’ de smartphone gebruikt. Antwoorden gegeven in de voormeting (N = 476).

AutoModus-app vermindert smartphonegebruik in de auto

Deelnemers met een AutoModus-app geven na vier weken aan hun telefoon significant minder vaak tijdens het autorijden te gebruiken dan zij aangaven voor aanvang van het onderzoek. Na acht weken bleek dit effect onveranderd. Deelnemers in de controlegroep laten ook een daling zien in het zelfgerapporteerde smartphonegebruik, maar deze is veel minder sterk. Op basis hiervan concluderen we dat de AutoModus-app het smartphone­gebruik in de auto significant vermindert. Het feit dat de controlegroep ook iets minder de smartphone in de auto is gaan gebruiken komt mogelijk doordat ook zij, door het invullen van de vragenlijsten, zich extra bewust zijn geworden van de gevaren die dat met zich meebrengt.

Het maakt voor de effectiviteit van de app niet uit of deelnemers sparen voor cadeaus of alleen complimenten ontvangen.

AutoModus-app vergroot risicoperceptie, en reduceert smartphoneverslaving

Smartphonegebruik in de auto blijkt in dit onderzoek samen te hangen met:

  • automatisme, dat wil zeggen de mate waarin het smartphonegebruik in de auto een gewoonte is;
  • risicoperceptie, dit is de mate waarin men smartphonegebruik in de auto gevaarlijk vindt;
  • intrinsieke motivatie, motivatie vanuit zichzelf; om veiligheidsredenen; en
  • rijervaring (meer of minder dan twee jaar rijbewijs).

Dit houdt in dat deelnemers hun smartphone in de auto vaker gebruiken naarmate dit meer een gewoonte is en naarmate zij dit minder gevaarlijk vinden. Verder gebruiken juist jongeren met weinig rijervaring opvallend genoeg vaker de smartphone in de auto, en jongeren die de smartphone vaak gebruiken zijn juist minder vanuit zichzelf gemotiveerd dit gedrag aan te passen.

Dit onderzoek laat zien dat de AutoModus-app invloed heeft op automatisme en risicoperceptie. Deelnemers in alle drie de groepen rapporteren aanvankelijk een lichte stijging in het gewoontegedrag, maar daarna laten vooral deelnemers in de complimentengroep – meer dan deelnemers in de beloningengroep en de controlegroep – een daling zien. In alle drie de groepen is een stijging in risicoperceptie te zien en ook deze positieve tendens is in de twee AutoModus-groepen sterker dan in de controlegroep.

De AutoModus-app bleek smartphoneverslaving te reduceren, vooral in de complimenten-groep. Dit had echter geen relatie met het feitelijk zelfgerapporteerd smartphonegebruik in de auto.

Mate van gebruik en gebruikerservaring

Deelnemers in de beloningengroep gebruikten de app vaker dan deelnemers in de complimentengroep. Er was geen verschil tussen deelnemers in de twee AutoModus-app-groepen in hoe lang zij de app gebruikten. Wel bleken deelnemers in de beloningengroep die de app langer gebruikten hun smart­phonegebruik iets meer te reduceren dan deelnemers in deze groep die de app korter gebruikten. Deelnemers in de complimentengroep reduceerden hun smartphonegebruik ongeacht hoe lang ze de app gebruikten. Dit resultaat geldt ook voor de waardering van de app: deelnemers in de beloningengroep die de app positiever beoordelen, melden ook een sterker verminderd smartphonegebruik. Voor deelnemers in de complimentengroep speelt de waardering van de app geen rol: zij reduceerden hun smartphonegebruik ongeacht hun waardering van de app.

Driekwart van alle deelnemers die de app gebruikten gaf aan dat deze hen hielp om smartphonegebruik achter het stuur te verminderen.

AutoModus-app vermindert het belang van automatisme, sociale norm en risicoperceptie

In de controlegroep zien we zoals gezegd ook een daling van het smartphonegebruik gedurende het experiment. Dit smartphonegebruik blijkt in de nameting sterker te dalen naarmate de deelnemers in deze controle­groep een minder sterke gewoonte hebben, een sterkere risicoperceptie en een minder sterke sociale norm (“mijn vrienden doen het ook”). Deelnemers in de twee app-groepen rapporteren echter een verlaagd smartphonegebruik ongeacht hun score op automatisme, risicoperceptie en sociale norm. De interventie – het app-gebruik – ‘overrulet’ als het ware de effecten van deze aspecten. Dit betekent dat de app hetzelfde effect heeft, ongeacht of je smartphonegebruik tijdens het rijden gevaarlijk vindt of niet.

Conclusies SWOV

Het gebruik van de AutoModus-app heeft geleid tot een kleine, maar statistisch significante daling van het zelfgerapporteerde smartphonegebruik onder jonge automobilisten. Dit effect is na vier weken, maar ook nog na acht weken aanwezig. Door gebruik van de app zijn automobilisten zich bovendien beter bewust van de risico’s van smartphonegebruik tijdens het rijden en de app heeft een gunstig effect op smartphoneverslaving. Beide versies van de app verminderen het smartphonegebruik in de auto in gelijke mate, maar de complimenten-app lijkt minder gevoelig te zijn voor de duur van het gebruik en de waardering van de app. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de complimenten-app meer inspeelt op intrinsieke motivatie door de focus meer te leggen op de gedragsverandering, in plaats van op de cadeaus.

Aangezien afleiding door smartphones een belangrijk verkeersveiligheidsprobleem vormt, zijn de uitkomsten van dit onderzoek zeer relevant. Ze tonen aan dat dit onveilige gedrag in gunstige richting beïnvloed kan worden door een relatief eenvoudige en laagdrempelige interventie. Vanuit het oogpunt van verkeersveiligheid is het advies daarom om de AutoModus-app verder uit te rollen en het gebruik van de app onder jonge automobilisten te stimuleren, dit uiteraard in aanvulling op duidelijke wet- en regelgeving, handhaving en voorlichting. Daarnaast is het aan te bevelen om, als de app op grotere schaal gebruikt gaat worden, ook schadegegevens van deelnemers te monitoren, zodat ook gemeten kan worden of het aantal schadeclaims door het gebruik van de AutoModus-app daalt.

Interpolis SlimOpWeg programme: the AutoModus app; Survey into the effect of an app on reducing smartphone use while driving a car

Within the programme SlimOpWeg the Dutch insurance company Interpolis had a smartphone app developed. The purpose of this ‘AutoModus app’ is to help young drivers to reduce their smartphone use behind the wheel, as distraction by mobile phone use is a major road safety problem. Interpolis asked SWOV to investigate the effectiveness of two versions of the app: 1. a version in which one receives compliments by not using the smartphone while driving, and 2. a version in which one also receives points to exchange for gifts in addition to getting compliments. Both versions of the app were found to reduce self-reported smartphone use in the car significantly. The apps also reduced the score on smartphone addiction, and they strengthened the degree of risk perception, i.e. the extent to which smartphone use while driving is considered to be dangerous. Participants in the rewards group who used the app longer, reduced their smartphone use somewhat more than participants in this group who used the app for a briefer period. Participants in the compliments group reduced their smartphone use regardless of how long they used the app.

To date no research had been done in the Netherlands into the effects of apps in reducing phone use among road users. This questionnaire study on the Interpolis app is the first study in which this effect has been investigated.

Smartphone use in the car: problem for road safety

In a 2014 survey (TeamAlert, 2014), almost half of the Dutch young novice drivers admits to using the smartphone while driving. The smartphone is most commonly used for navigation, hands-free calling and reading and sending messages. Distraction by mobile phone use is a problem for road safety: it increases the risk of a crash. Recent research (Dingus et al., 2016) indicates that in two-thirds of all car crashes the driver was distracted to some extent.

Distraction by mobile phone use leads to, among others:

  • slower reactions;
  • narrower field of vision; and
  • missing relevant information about the traffic situation.

In general, phone use has the same adverse effects among young drivers as among drivers of other ages, but in some aspects of the driving skills, such as hazard perception and keeping course, the effects among youths are stronger.

Interpolis develops AutoModus app to reduce smartphone use while driving

In the framework of the SlimOpWeg programme, Interpolis, together with SafeDrive, have developed an app to reduce smartphone use in the car. This 'AutoModus app' rewards young novice drivers with points when they do not use their smartphone while driving. In one version of the app participants got only compliments while achieving new points, in the other version of the app they also got these compliments, but in addition they could exchange the points for small gifts.

Survey among 465 young novice drivers

Together with Interpolis, SWOV investigated the effect of both versions of the app on self-reported smartphone use among young novice drivers in the age group 18 - 24 years old. Participants who had signed up in advance, filled in a pre-test questionnaire and were then randomly assigned to one of three groups: the rewards app group, the compliments app group or the control group (Table 1). The two groups used the app during four weeks, filled in the second questionnaire, then used the app for four more weeks and finally filled in the third questionnaire. The control group did not use the app, but filled in the questionnaire at the same times.

2 November 2015

 

7 December 2015

 

4 Januari
2016

Number of participants

Initial questionnaire

Compliments app

Questionnaire after four weeks

Compliments app

Questionnaire after eight weeks

N = 141

Rewards app

Rewards app

N = 153

No app (control group)

No app (control group)

N = 171

Table 1. Design of the Interpolis SlimOpWeg experiment: the AutoModus app.

Most frequent: navigation, conducting handheld phone calls, and reading text messages

The behaviours that are most frequently mentioned related to smartphone use in the car are navigation, making or answering hands-free phone calls, and reading text messages (Table 2). More than 70% report using navigation on the smartphone during (nearly) all of the car trips. More than 40% of the participants report answering or making handsfree phone calls during (nearly) all or some of the car trips. About 16% of the participants occasionally text while driving.

 

Action

(nearly) Never

During some of the car trips

During
(nearly) every tript

Handheld phone call

87,4

11,1

1,5

Handsfree phone call

56,1

33,4

10,5

Handheld answering phone call

83,6

13,2

3,2

Handsfree answering phone call

56,7

31,7

11,6

Sending text message

83,8

11,3

4,8

Reading text message

56,3

27,7

16,0

Answering text message

71,8

20,4

7,8

Looking up something

89,9

6,1

4,0

Writing an e-mail

98,1

1,5

0,4

Reading an e-mail

92,4

5,9

1,7

Navigation

27,9

51,3

20,8

Table 2. Percentage of participants who report ‘(almost) never to use the smartphone during some car trips or (almost) every car trip. Answers in the pre-test questionnaire (N = 476).

AutoModus app reduces smartphone use while driving

After four weeks, participants with an AutoModus app indicate that they use their mobile phone significantly less frequently while driving than they reported doing before the study.  After eight weeks this effect had remained the same. The decline in self-reported smartphone use that was observed among control group participants was much less strong. These findings are the basis for our conclusion that the AutoModus app significantly reduces smartphone use while driving. The slightly reduced smartphone use by the control group may be explained by the fact that they too, by completing the questionnaires, are extra aware of the dangers that smartphone use behind the wheel entails.

The effectiveness of the app is not affected by whether participants save up for gifts or just receive compliments.

AutoModus app improves risk perception and reduces smartphone addiction

This study indicates that smartphone use in the car coincides with:

  • automatism, i,e. the degree in which smartphone use in the car is habitual;
  • risk perception, this is the degree in which smartphone use in de car is considered to be dangerous;
  • intrinsic motivation, motivation from within oneself for safety reasons; and
  • driving experience (in possession of the driving licence for more or for less than two years).

This means that participants use their smartphone in the car more often as this has become more of a habit and as they find this less dangerous. Furthermore it is remarkable that young people with little driving experience more frequently use the smartphone in the car, and that young drivers who often use the smartphone have less intrinsic motivation to adjust this behaviour.

The present study indicates  that the Auto mode app has an influence on automaticity and risk perception. Participants in all three groups initially report a slight increase in habitual behaviour, but then a decline can be observed among especially participants in the compliments group – more so than among participants in the rewards group and the control group. An improvement of hazard perception occurs in all three groups and this positive trend is also stronger in the two AutoModus groups than in the control group.

The AutoModus app was found to reduce the addiction to smartphone use, especially in t the compliments group. There was, however, no relation to the actual self-reported smartphone use in the car.

Extent of use and user experience

Participants in the rewards group used the app more frequently than participants in the compliments group. There was no difference between participants in the two AutoModus app groups in how long they used the app. However, participants in the rewards group who used the app for a longer period of time were found to reduce their smartphone use somewhat more than participants in this group who had used the app for a shorter period. Participants in the compliments group reduced their smartphone use regardless of how long they had been using the app. This result also applies to the appreciation of the app: participants in the rewards group who assess the app more positively, also report a more strongly reduced smartphone use. For participants in the compliments group their assessment of the app plays no role: they reduced their smartphone use regardless of their appreciation of the app.

Three-quarters of all participants who used the app indicated that this helped them to reduce smartphone use behind the wheel.

The AutoModus app reduces the importance of automatism, social norm and risk perception

In the control group a decline in smartphone use could be observed during the experiment. The post-measurement indicates that the decline in smartphone use is stronger as the participants in this control group have a less strong habit, stronger risk perception and a less strong social norm ("my friends also do it"). However, participants in both app-groups report a reduced smartphone app use regardless of their score on automatism, hazard perception and social norm. The intervention – the app use – overrules as it were, the effects of these aspects. This means that the app has the same effect, regardless of whether you find smartphone use while driving dangerous or not.

Conclusions SWOV

Using the AutoModus app has led to a small, but statistically significant decrease in self-reported smartphone use among young drivers. This effect could be observed after four weeks, and also present after eight weeks. Using the app also increases awareness of the hazards of smartphone use while driving and the app has a positive effect on smartphone addiction. Both versions of the app equally reduce smartphone use in the car, but the compliments app seems to be less sensitive to the duration of the use and to the appreciation of the app. A possible explanation for this is that the compliments app addresses intrinsic motivation by focussing more on behavioural change, rather than on the rewards.

As distraction by smartphone use is an important road safety issue, the results of this study are very relevant. They show that this risky behaviour can be positively influenced by a relatively simple and low-threshold intervention. From the road safety point of view, we therefore advise to continue to roll out the AutoModus app and to stimulate the use of the app by young drivers. This should of course be done in addition to clear legislation and regulation, enforcement and education. Furthermore, it is recommended to also monitor the damages of participants, if the app is going to be more widely used. This makes it possible to establish whether the number of claims for damages decreases as a result of using the AutoModus app.

Rapportnummer
R-2016-3
Pagina's
62 + 11
Gepubliceerd door
SWOV, Den Haag

SWOV-publicatie

Dit is een publicatie van SWOV, of waar SWOV een bijdrage aan heeft geleverd.