Wat in afwezigheid van een fiets-/bromfietspad de veiligste plaats op de weg is voor speed-pedelecs – de rijbaan of het fietspad – is vooralsnog niet duidelijk. Onderzoek naar (bijna-)ongevallen met speed-pedelecrijders is schaars, vaak kleinschalig en kwalitatief van aard. Daarbij komt dat goede informatie over de expositie van speed-pedelecs op verschillende typen wegen/fietsvoorzieningen ontbreekt. Speed-pedelecs zijn qua snelheid nergens goed verenigbaar: ze rijden sneller dan fietsers op fietspaden, maar langzamer dan auto’s op de rijbaan (zie ook de vraag Hoe snel wordt op een elektrische fiets en op een speed-pedelec gereden?.
Een van de beschikbare studies is een Naturalistic Cycling onderzoek naar verkeersconflicten met speed-pedelecrijders [43]. Hieruit bleek dat het rijden op een fietsvoorziening (fietspaden, fiets-/bromfietspaden en verplichte fietsstroken samengenomen) een bijna tweemaal zo groot risico met zich meebracht als het rijden op een niet-fietsvoorziening (OR[i] = 1,81). Het rijden op de rijbaan leidde, in vergelijking met het rijden op een ander deel van het wegennet, niet tot een risicoverhoging of risicoverlaging. De bestudeerde verkeersconflicten waren echter op één lichte botsing na allemaal bijna-ongevallen, dat wil zeggen situaties waarin een ongeval nog net voorkomen kon worden. Bijna-ongevallen worden niet per definitie door dezelfde factoren beïnvloed als daadwerkelijke ongevallen (zie [44]).
Naast informatie uit conflicten/ongevallen, is er ook kwalitatieve informatie uit observaties. Uit de analyse van camerabeelden gemaakt tijdens een Naturalistic Cycling-studie [45] , blijkt dat de speed-pedelecrijder op de rijbaan regelmatig te maken krijgt met negatieve reacties van automobilisten. Het gaat dan bijvoorbeeld om toeteren, roepen of knipperen met lichten. Ook doen zich bij speed-pedelecs op de rijbaan situaties voor die op doorstromingsproblemen duiden. Mogelijk dat dit een van de redenen is dat sommige speed-pedelecrijders ervoor kiezen om toch op het fietspad te rijden: in de genoemde Naturalistic Cycling-studie bleek dat speed-pedelecs bijna een kwart (23%) van de afstand die ze wettelijk gezien op de rijbaan zouden moeten rijden, toch op het naastgelegen fietspad reden.
[i] De OR (‘odds ratio’) is een relatieve maat die informatie geeft over verhoging van het risico onder bepaalde omstandigheden.
