Afleiding in het verkeer is een verschuiving van aandacht voor handelingen die kritisch zijn voor de veilige uitoefening van de verkeerstaak, naar andere taken. Vooral afleiding waarbij de automobilist lang van de weg afkijkt en de aandacht niet bij het verkeer heeft, zoals bij appen het geval is, verhoogt het ongevalsrisico aanzienlijk. Omdat bepaalde vormen van afleiding zeer gevaarlijk zijn en bovendien veel voorkomen, is er alle reden om maatregelen te nemen die afleiding tegengaan. Dit rapport geeft een overzicht van de maatregelen die bedacht zijn en wat bekend is over hun effectiviteit. Het rapport gaat alleen over maatregelen voor automobilisten.
Oorzaken van afleiding
Het is niet eenvoudig om effectieve maatregelen te nemen tegen afleiding. Autorijden is vaak een routineaangelegenheid die op het eerste gezicht weinig aandacht vergt. Mensen zijn bij een lage taakbelasting geneigd om andere dingen te gaan doen, ondanks dat ze weten dat je in het verkeer altijd goed moet blijven opletten, omdat er plotseling gevaren kunnen opdoemen. Daarnaast is door de komst van de smartphone en de opkomst van sociale media, de verleiding om andere dingen onder het rijden te doen, groot. Daarnaast is er vaak zoveel te zien langs de kant van de weg, zoals reclameborden, dat daardoor de aandacht van automobilisten gemakkelijk weggetrokken wordt van de rijtaak.
Maatregelen
Er zijn drie soorten maatregelen: mensgerichte maatregelen, voertuiggerichte maatregelen en infrastructurele maatregelen. Hieronder staat wat gevonden is over deze drie maatregelen.
Mensgerichte maatregelen
Door voorlichting, educatie en handhaving kunnen automobilisten worden aangezet/gemotiveerd om geen gevaarlijke, afleidende activiteiten te ondernemen onder het rijden. Daarnaast kan men automobilisten trainen om noodzakelijk activiteiten zo uit te voeren, dat ze de veilige uitvoering van de rijtaak zo min mogelijk aantasten.
Voorlichting
Het is niet bekend wat het effect op het gedrag van automobilisten is geweest van publiekscampagnes tegen afleiding. Het lijkt er echter wel op dat die campagnes eraan hebben bijgedragen dat vrijwel alle automobilisten smartphonegebruik in het verkeer gevaarlijk vinden. Ondanks dat, is er een grote groep bestuurders die onder het rijden toch hun smartphone blijft gebruiken.
Educatie
Er zijn nog maar weinig trainingsprogramma’s ontwikkeld om afleiding tegen te gaan. In deze trainingen leren deelnemers ook om afleidende activiteiten op veilige momenten uit te voeren en dit zo veilig mogelijk te doen, bijvoorbeeld door maar kort van de weg af te kijken. Deze trainingen lijken enige gedragsverandering teweeg te brengen. Het gevaar van de trainingen is echter dat er gemakkelijk gedragsadaptatie optreedt. Dit wil zeggen dat bestuurders mogelijk meer afleidende taken gaan ondernemen onder het rijden, omdat zij denken dat zij dit kunnen. Naast de meer cognitief gerichte trainingen, zijn er ook interventies tegen smartphoneverslaving ontwikkeld. Wat het effect van deze trainingen op het gedrag in het verkeer is, is niet bekend.
Handhaving
Het verbieden van afleidende activiteiten en het daarna controleren op de naleving van dat verbod, blijkt tot enige vermindering van het aantal ongevallen door afleiding te leiden. Het effect is echter vrij klein, omdat de pakkans laag is. Indien de pakkans sterk omhoog gaat, zal het effect van handhaving waarschijnlijk sterk toenemen.
Bevordering van de veiligheidscultuur
Ondernemingen met werknemers die voor het werk aan het verkeer deelnemen, kunnen het gedrag van hun werknemers beïnvloeden. Dit kan bijvoorbeeld door een veiligheidscultuur te ontwikkelen en uit te dragen waarin smartphonegebruik tijdens verkeersdeelname taboe is. Uit onderzoek is gebleken dat chauffeurs hun telefoon onder het rijden aanzienlijk minder gebruiken in bedrijven waarin veilig werken centraal gesteld wordt en waarin een klimaat heerst om openlijk veiligheidsonderwerpen te bespreken, dan in bedrijven waar geen duidelijke veiligheidscultuur bestaat.
Voertuiggerichte maatregelen
Technieken die afleidende activiteiten onmogelijk maken
Met techniek kan afleiding ook tegengegaan worden, al kunnen nieuwe technische systemen in de auto zelf ook weer een bron van afleiding vormen. Er bestaan apps waardoor sterk afleidende activiteiten, zoals als het lezen en het schrijven van tekstberichten, onder het rijden niet meer mogelijk zijn.
Onderzoek toont aan dat door deze anti-app-apps het appen tijdens het rijden aanzienlijk vermindert, maar niet volledig is uitgebannen. Dit komt doordat de anti-app-apps relatief gemakkelijk te omzeilen zijn indien bestuurders toch hun smartphone willen gebruiken onder het rijden. Vooral jonge bestuurders trachten de anti-app-app te ontwijken.
Naast apparatuur die een bestuurder meeneemt als hij de auto instapt, is er de in de auto ingebouwde apparatuur. Indien op die apparatuur zaken onmogelijk zijn gemaakt, zoals het invoeren van een bestemming op het ingebouwde navigatiesysteem tijdens het rijden, is het minder gemakkelijk om zaken te omzeilen. Er worden echter nog vaak auto’s verkocht met ingebouwde infotainmentsystemen waarmee het mogelijk is om sterk afleidende activiteiten uit te voeren, zoals het invoeren van een bestemming onder het rijden.
Techniek die afleiding vermindert
Het is mogelijk om met behulp van techniek bepaalde afleidende activiteiten minder afleidend te maken, bijvoorbeeld spraakgestuurde commando’s en head-up displays. Er zijn aanwijzingen dat afleidende taken op deze wijze inderdaad minder afleidend kunnen worden. Cognitieve afleiding kan er echter niet mee worden voorkomen en de spraakgestuurde systemen zijn nog altijd verre van perfect, zodat de afleidende taken langer duren.
Techniek die waarschuwt bij gevaar
Met techniek is het ook mogelijk om afleiding minder gevaarlijk te maken. Sensoren kunnen bijvoorbeeld detecteren dat er sprake is van een voetganger waarmee men in botsing kan komen en de afgeleide bestuurder daar voor waarschuwen. Er zit aan deze vormen van het minder gevaarlijk maken van afleiding door techniek echter een schaduwzijde. Door het steeds verder automatiseren van de rijtaak, wordt rijden ook steeds saaier. Hierdoor neemt de kans dat men andere dingen gaat doen onder het rijden juist weer toe.
Taakbelastingmanagers
Ten slotte zijn er nog de technische systemen die de taakbelasting monitoren. Deze systemen monitoren de bestuurder en de verkeerssituatie en bepalen op basis van de status van beiden welke neventaken de bestuurder op dat moment nog wel aankan en welke niet. Als een dergelijke taakbelastingmanager bijvoorbeeld constateert dat er een kruispunt genaderd wordt, zijn bepaalde taken op de smartphone niet meer mogelijk. Deze systemen staan nog in hun kinderschoenen en hun effect op het ongevalsrisico is niet bekend.
Infrastructurele maatregelen
Richtlijnen tegen afleidende objecten langs de kant van de weg
De wegomgeving kan zo ingericht worden, dat er zich geen objecten in bevinden die langdurig de aandacht trekken van bestuurders. Voorbeelden van opvallende objecten zijn lichtgevende digitale reclameborden met bewegende beelden. Die lichtreclames kunnen de bestuurder niet alleen verblinden, maar ook afleiden. Er zijn richtlijnen die reclameborden op drukke plaatsen en zeer aandachttrekkende reclameborden verbieden. De uitkomsten van onderzoek naar het effect van digitale reclameborden op het ongevalsrisico zijn niet eenduidig. Van de twee methodologisch goede onderzoeken die gevonden zijn, toont er één wel aan dat door die borden het ongevalsrisico toeneemt en het andere onderzoek toont aan dat dit niet het geval is.
Ribbelmarkering
Naast richtlijnen voor objecten en reclame-uitingen langs de kant van de weg, is er een infrastructurele maatregel die bestuurders waarschuwt wanneer ze bijvoorbeeld door afleiding van de weg af dreigen te geraken: ribbelmarkering. Uit onderzoek is gebleken dat door deze markering het ongevalsrisico afneemt.
Measures against distraction of drivers; A literature study
Distraction in traffic is a shift of attention from actions that are critical for safe execution of the traffic task, to other tasks. Especially distraction during which the driver takes his eyes off the road for some time and does not pay attention to the traffic, such as texting, increases the risk of a crash considerably. Because certain types of distraction are very dangerous and, moreover, are very common, there is every reason to take measures to prevent distraction. This report provides an overview of the measures that have been conceived and what is known about their effectiveness. The report only discusses measures for drivers.
Causes of distraction
It is not easy to take effective measures against distraction. Driving is often a routine matter that seems to require little attention. People are inclined to do other things when the task load is low, even though they know that in traffic one should continue to pay attention as hazards can always occur suddenly. In addition, the presence of the smartphone and the rise of social media, strengthen the temptation to do other things while driving. In addition, there is often so much to see along the side of the road, such as advertising signs, that the drivers’ attention is easily drawn away from the driving task.
Measures
There are three types of measures: people-oriented measures, vehicle-related measures and infrastructural measures. Below we describe we found on these three types of measures.
Driver-oriented measures
Public information, education and enforcement can be used to urge/motivate drivers not to undertake dangerous, distracting activities while driving. In addition, drivers can be trained to carry out necessary activities, in such a way that they affect the safe performance of the driving task as little as possible.
Public information
The effect of public information campaigns against distraction on the behaviour of drivers is unknown. It seems, however, that these campaigns have contributed to virtually all drivers considering smartphone use in traffic dangerous. Despite that, the group of drivers who still continue to use their smartphone while driving is large.
Education
Only few training programmes against distraction have been developed. In these courses, participants also learn to perform distracting activities at safe moments and as safely as possible, for example by taking their eyes off the road as briefly as possible. These courses seem to result in some behavioural change. The danger of the trainings, however, is that behavioural adaptation occurs rapidly. This means that drivers may perform more distracting tasks while driving, because they think that they able to do so. In addition to the more cognitive-oriented training courses, smartphone addiction interventions have also been developed. The effect of these trainings on traffic behaviour is unknown.
Enforcement
Banning distracting activities followed by the enforcement of compliance with that ban, appears to lead to a decrease of the number of crashes due to distraction. The effect, however, is relatively small, because the chance of being caught is low. If the chance of being caught goes up considerably, the effect of enforcement will probably also increase strongly.
Promoting the safety culture
Companies with employees who spend (part of) their working hours on the road, can influence the traffic behaviour of their employees. This can, for instance, be done by developing and promoting a safety culture in which smartphone use while driving is taboo. Research has shown that drivers much less use their phone while driving when they work in companies in which a safe working environment takes pride of place and in which a climate prevails to openly discuss safety topics, than when they work in companies without clear safety culture.
Vehicle-related measures
Techniques that make distracting activities impossible
Also, technique can be used against distraction, although new technical systems in the car can themselves be a source of distraction. There are apps which make greatly distracting activities, such as reading and writing text messages while driving, no longer possible.
Research shows that these anti-text-apps considerably reduce texting while driving, but do not completely eliminate it. The reason being that the anti-text-apps are relatively easy to get around if drivers want to use their smartphone while driving anyway. Especially young drivers try to bypass the anti-text-app.
In addition to devices that takes a driver takes into the car himself, there are built-in systems. If such systems make it impossible to perform distracting activities, such as entering a destination on the built-in navigation system while driving, they are less easy to bypass. However, cars are still often sold with built-in infotainment systems that make it possible to perform greatly distracting activities, such as entering a destination while driving.
Technique that reduces distraction
Technology can be used to make certain distracting activities less distracting, for example voice-controlled commands and head-up displays. There are indications that distracting tasks can indeed be made less distracting this way. However, technology cannot prevent cognitive distraction and the voice-controlled systems are still far from perfect, so that the distracting tasks last longer.
Technique that warns at hazardous situations
Technology can also be used to make distraction less dangerous. For example, sensors can detect a pedestrian one can come into conflict with and warn the distracted driver. There is, however, a dark side to making distraction less dangerous by means of technique. By continuously automating the driving task yet further, driving also becomes more boring. This increases the risk that one starts doing other things while driving.
Task load managers
Finally, there are the technical systems that monitor the task load. These systems monitor the driver and the traffic situation and based on the status of these two determine which side tasks the driver still can handle at that time and which he cannot. For example, if such a task load manager notes that an intersection is being approached, certain tasks on the smartphone are no longer possible. These systems are still in their infancy and their effect on the risk of crashes is unknown.
Infrastructural measures
Guidelines against distracting objects along the side of the road
The road environment can be designed in such a way, that there are no objects in the vicinity of the road that attract the attention of drivers for some time. Examples of attention-grabbing objects are luminous digital billboards with moving images. These illuminated advertising billboards can not only blind the driver, but also distract him. There are guidelines that prohibit billboards in crowded places and very attention-grabbing advertising signs. The findings of research into the effect of digital billboards on the risk of crashes do not paint a clear picture. One of the two methodologically sound studies that we found, found that those billboards increase the crash risk and the other study indicates that this is not the case.
Rumble strips
In addition to guidelines for objects and advertisements along the side of the road, there is an infrastructural measure that warns drivers when they, for instance due to distraction, threaten to get off the road: rumble strips. Research has shown that this type of road marking diminishes the crash risk.
