De wet op de rij- en rusttijden geldt voor bestuurders van vrachtauto’s, openbaarvervoerbussen en touringcarbussen. De wet is bedoeld om het verkeer veiliger te maken en daarbij een eerlijke concurrentie niet in de weg te staan. In hoeverre deze wet het verkeer daadwerkelijk veiliger maakt is niet goed vast te stellen. Daartoe zou je de verkeersveiligheid zonder wet en na invoering van de wet moeten vergelijken. Aangezien alle met westerse landen wel een vorm van een rij- en rusttijdenwet hebben is dit in de praktijk vrijwel onmogelijk. Op basis van onderzoek naar de effecten van veranderingen in bestaande rij- en rusttijden, met name in de Verenigde Staten, is de conclusie dat het effect vermoedelijk positief is [30].
De Europese wet voor rij- en rusttijden (verordening 561/2006) geldt voor ritten binnen de Europese Unie. Dezelfde rij- en rusttijden zijn in Nederland overgenomen in het Arbeidstijdenbesluit vervoer. De wet bepaalt de maximale dagelijkse, wekelijkse en tweewekelijkse rijtijd, en voor chauffeurs van vrachtwagens en touringcarbussen ook de minimale dagelijkse en wekelijkse rusttijden. De Inspectie Leefomgeving en Transport houdt toezicht op de naleving ervan.
|
Enkele uitwerkingen [31] [32]: Een chauffeur mag
Verder mag de maximale ononderbroken rijtijd niet langer zijn dan 4,5 uur. Na 4,5 uur rijtijd moet er een pauze zijn van 45 minuten, behalve bij dubbelbemande voertuigen. Niet alleen het rijden is werk, maar ook andere werkzaamheden, zoals laden en lossen. Als iemand meer dan 6 uur achter elkaar (onafgebroken) werkt, moet deze ook een pauze nemen. Bij 6 tot 9 uur onafgebroken werk gaat het om een pauze van 30 minuten, bij meer dan 9 uur om een pauze van 45 minuten. Deze pauzes mag ook in stukken van 15 minuten worden opgenomen. De dagelijkse rust, dat wil zeggen de periode waarin iemand niet mag werken en ook niet beschikbaar mag zijn, moet minimaal 11 uur achter elkaar zijn. Tussen twee voldoende wekelijkse rusttijden mag de dagelijkse rusttijd driemaal verkort worden tot 9 uur. De dagelijkse rust mag ook in twee delen worden opgedeeld, waarbij het eerste deel dan minstens 3 uur moet zijn en het tweede deel minstens 9 uur. Ook voor nachtwerk zijn er regels: maximaal 43 keer in 16 weken nachtdienst werken of in 2 weken maximaal 20 uur tussen 00:00 uur en 06:00 uur. Chauffeurs zijn verplicht om minimaal eens in de twee weken een normale wekelijkse rust van 45 uur op te nemen. Het Europese Hof heeft in 2017 besloten dat dit niet meer in de cabine mag en vanaf januari 2018 wordt dit in Nederland ook gehandhaafd. |
Voor taxichauffeurs gelden andere, over het algemeen iets minder strenge, rij- en rusttijden (zie onderstaande tabel voor de regeling vanaf 1 januari 2015 [33] [34]); ook hier houdt de Inspectie Leefomgeving en Transport toezicht op de naleving.
|
|
Werknemers |
Zelfstandigen |
|
Pauze |
* 30' bij > 5,5 uur arbeid (eventueel 2x 15') |
|
|
Dagelijkse rusttijd |
* minimaal 10 uur aaneengesloten in elke periode van 24 uur |
|
|
Wekelijkse rusttijd |
* in iedere periode van 7x24 uur minimaal 36 uur aaneengesloten |
|
|
Arbeidstijd |
* 60 uur per week |
|
|
Zondagsarbeid |
* minimaal 13 vrije zondagen per 52 weken |
|
|
Nachtarbeid |
* 52x nachtdiensten per 16 weken |
|
