Het merendeel van de Nederlandse huishoudens beschikt over een internet aansluiting. Nederland is op dat terrein koploper in Europa. Ook heeft 60% van alle internet gebruikers inmiddels de beschikking over mobiel internet en dit aandeel groeit snel. Dit maakt het in toenemende mate mogelijk om onafhankelijk van tijd en plaats activiteiten uit te voeren. Wat is de invloed van veranderingen in de wijze waarop we activiteiten kunnen uitvoeren op de mobiliteit? De verwachtingen over de mobiliteitseffecten van e-activiteiten zijn hooggespannen. Veelal wordt verwacht dat een verdere digitalisering van de samenleving tot een daling van de mobiliteit zal leiden - offline activiteiten zullen worden vervangen door hun online variant, zo luidt de redenering. De scheiding tussen fysieke en virtuele activiteiten blijkt echter niet zo scherp. Fysieke activiteiten worden niet alleen door virtuele activiteiten vervangen; ICT genereert ook nieuwe activiteiten en daarbij behorende mobiliteit. (Mobiel) internet leidt daarnaast ook tot een verandering in de organisatie van fysieke activiteiten. Door al deze verschillende en soms tegenstrijdige effecten, is de impact van mobiliteit op dit moment nog moeilijk vast te stellen. De literatuur geeft hier nog geen eenduidig antwoord op. Het tijdsbestedingonderzoek (TBO) biedt een unieke mogelijkheid om inzicht te krijgen in de wijze waarop werken en winkelen door het gebruik van ICT-toepassingen verandert en daarnaast welke invloed dit heeft op mobiliteit die met winkelen en werken gepaard gaan. Uit de analyses op het TBO blijkt dat de flexibiliteit in werktijden is toegenomen, maar dat de meeste mensen op doordeweekse dagen toch nog steeds tussen negen en vijf werken. Het aandeel van de mensen dat (deels) thuiswerkt is toegenomen, met name onder hoger opgeleiden. Tegelijkertijd nemen de reisafstanden toe, vooral doordat er steeds meer hoger opgeleiden zijn, en er steeds meer sprake is van specialisatie. Een effect op de tijd besteed aan woon-werkverkeer is daardoor niet zichtbaar. De tijd die thuiswerkers gemiddeld aan woon-werkverkeer is niet afgenomen; wel is er iets meer spreiding in vertrektijden van woon-werkverkeer onder thuiswerkers. Mensen die (ook) online winkelen besteden gemiddeld meer tijd aan winkelen dan mensen die niet online winkelen. De mobiliteit ten behoeve van winkelen is in 2011 zowel onder online shoppers als onder degenen die dat niet doen toegenomen. De stijging was in de eerste groep wel groter. Online shoppen lijkt daarmee vooralsnog op zichzelf geen temperend effect op de mobiliteit verbonden aan winkelen te hebben. (Author/publisher)
Abstract