De verkeersonveiligheid in de provincie Overijssel

Onderzoek voor het opstellen van een strategie ten behoeve van het Meerjarenplan Verkeersveiligheid Overijssel, Fase 1
Author(s)
Mulder, Ing. J.A.G. ; Wittink, Drs. R.D.
Year
Hoewel zowel het aantal verkeersdoden als het totale aantal verkeersslachtoffers in Overijssel in de periode 1990 t/m 1992 is afgenomen ten opzichte van 1985 en deze provincie hiermee gunstig afsteekt bij Nederland als geheel, moet toch worden geconstateerd dat het totaal resultaat bij de bestrijding van de verkeersonveiligheid nog ruimschoots verwijderd is van de doelstellingen en streefbeelden uit respectievelijk het MPV en het SVV-II. Om een strategie te ontwikkelen die op langere termijn en via een brede aanpak moet leiden tot een verdere verbetering van de verkeersveiligheid is het noodzakelijk inzicht te hebben in de specifieke problemen die zich in Overijssel voordoen. In deze eerste fase is een dergelijke verkenning naar de verkeersonveiligheid in de provincie Overijssel uitgevoerd. Gemiddeld over de jaren 1990 t/m 1992 vielen er in Overijssel ongeveer 3300 verkeersslachtoffers, waarvan 94 doden en 868 slachtoffers die in een ziekenhuis moesten worden opgenomen. In verband met de onderregistratie van met name de minder zware letsels moeten deze getallen als een ondergrens worden beschouwd. De meeste letselongevallen in Overijssel doen zich voor op wegen met een limiet van 50 km/uur binnen de bebouwde kom en op wegen met een limiet van 80/90 km/uur buiten de bebouwde kom. Met name wat betreft deze laatste categorie wegen wijkt Overijssel in negatieve zin af van Nederland als geheel. De verdeling van het aantal slachtoffers naar wijze van verkeersdeelname wijkt in Overijssel, behalve voor fietsers en voetgangers, niet veel af van de verdeling in Nederland. In Overijssel is het aandeel fietersslachtoffers groter dan in Nederland en het aandeel slachtoffers onder de voetgangers kleiner. De helft van alle slachtoffers in Overijssel valt onder de fietsers en bromfietsers te zamen. Vooral voor de bromfietsers is het risico groot omdat hun totale verkeersprestatie maar gering is, maar ook fietsers hebben een aanzienlijke kans op een ernstig ongeval. Voor wat betreft leeftijd is het opvallend dat vooral jeugdigen in de leeftijd tot 15 jaar in Overijssel een groot risico lopen om dodelijk of ernstig gewond te raken. Bij de 15-25 jarigen is ook sprake van een groot risico, hetgeen voor de 15-18 jarigen voornamelijk in verband kan worden gebracht met het berijden van een bromfiets en voor de 18-25 jarigen met het (mee)rijden in een personenauto. Met betrekking tot het aantal ongevallen waarbij bij één van de betrokken bestuurders alcoholgebruik is geconstateerd is er geen groot verschil tussen Overijssel en de rest van Nederland. In zo'n 9% van de ongevallen is dat het geval, met de aantekening dat hier ook sprake zal zijn van onderregistratie. Ook wat dag en tijdstip betreft is er geen sprake van een groot verschil; de meeste bestuurders raken in de weekeindnachten betrokken bij ongevallen waarbij alcoholgebruik in het spel is. Er zijn enige aanwijzingen dat bij alcoholongevallen in Overijssel de werkdagnachten een grotere rol gaan spelen. De gegevens die bekend zijn over het gedrag van verkeersdeelnemers op het gebied van snelheid, alcoholgebruik en gebruik van de autogordel laten opmerkelijke resultaten zien. Zo is er sprake van een groot aantal snelheidsovertredingen op enkelbaans autowegen (vooral vrachtwagens) en op 80 km/uur-wegen (personenauto's en vrachtwagens). Hoewel met betrekking tot alcoholgebruik voor Overijssel nog geen tijdreeks beschikbaar is waardoor een goede vergelijking met Nederland kan worden gemaakt, zijn er aanwijzingen dat het alcoholgebruik van bestuurders van personenauto's in de weekeindnachten in Overijssel minder is dan in Nederland als geheel. De meeste overtreders worden aangetroffen onder de mannen van 35-50 jaar, hetgeen niet afwijkt van wat voor heel Nederland wordt gevonden. Het gordelgebruik van bestuurders bij ritten binnen de bebouwde kom is de laatste jaren in Overijssel niet veel veranderd en loopt iets achter bij het gebruik in Nederland. Bij ritten buiten de bebouwde kom is er een toename van het gordelgebruik te zien en is in Overijssel het gebruik hoger dan in de rest van het land. Ook passagiers gebruiken in Overijssel de autogordel meer dan in de rest van het land. De hierboven opgesomde kenmerken van de onveiligheid in Overijssel zijn gebaseerd op ongevallengegevens en gegevens over feitelijk gedrag van verkeersdeelnemers. Daarnaast kan ook worden beschikt over enquêtegegevens over beweerd gedrag. Deze gegevens kunnen worden gebruikt in aanvulling op de objectieve gegevens en kunnen ook indicaties geven voor aandachtsgebieden. Uit deze gegevens blijkt onder andere dat snelheidsovertredingen massaal worden gepleegd en vooral in woonbuurten als ernstig probleem worden ervaren. Voorts blijkt dat agressief gedrag vaak in relatie met snelheid wordt gebracht. Opmerkelijk is ook dat men vindt dat de bewegingsvrijheid, met name die van kinderen, de afgelopen jaren ernstig is beperkt door de dreiging die van het verkeer uitgaat
Road safety in the province of Overijssel A study for the purposes of drawing up a strategy for the Long Range Plan for Road Safety in Overijssel, Phase 1 Although both the number of traffic fatalities and the total number of road accident victims in the province of Overijssel fell in the period 1990 to 1992 with respect to 1985, and although, in view of this, the province compares favourably to the Netherlands as a whole, it should nevertheless be noted that the overall result in combating road hazard is still far removed from the objectives and targets of the Long Term Policy For Road Safety MPV and the Traffic and Transport Structure Scheme SVV-II, respectively. In order to develop a strategy which should lead in the longer term and via a broad-based approach to a further improvement in road safety, it is essential to obtain an insight into the problems specific to the province of Overijssel. In this first phase, such an exploration of road hazard in Overijssel has been performed. On average, over the years 1990 to 1992 inclusive, about 3,300 road accident victims were registered in Overijssel, of which 94 were fatalities and 868 required hospitalisation. Due to the low level of registration of less severe injuries, in particular, these figures should be regarded as the lower limit of victim incidence. Most injury accidents in Overijssel occur on roads with a speed limit of 50 km/hr inside the built up area and on roads with a speed limit of 80-90 km/hr outside the built up area. Particularly with respect to the latter road category, Overijssel deviates in a negative sense from the Netherlands overall. The distribution in the number of victims based on the manner of participation in traffic does not deviate much from the distribution in the Netherlands overall, except for cyclists and pedestrians. In Overijssel, the proportion of cyclist victims is greater than in the Netherlands as a whole, while the proportion of victims amongst pedestrians is smaller. The combined group of cyclists and moped riders represents half of all road accident victims in Overijssel. The risk for moped riders in particular is great, because their overall traffic representation is minor, but cyclists also have a considerable likelihood of serious injury in traffic. With regard to age, it is interesting to note that in particular youth aged up to 15 run a greater risk of sustaining fatal or serious injury in Overijssel. Amongst the group of 15-25 year-olds, there is also question of a high level of risk. For those aged 15 to 18, this can mainly be related to the riding of a moped, while for those aged 18 to 25, being a passenger car occupant, whether as driver or as passenger, represents the greatest risk factor. With regard to the number of accidents where alcohol consumption is registered with at least one of the drivers involved, no significant difference is noted between Overijssel and the rest of the Netherlands. Alcohol is involved in some 9% of accidents, while it should again be remarked that there is likely to be question of under-registration. Also with respect to day of the week and time, there is little difference: most drivers are involved in accidents where alcohol consumption plays a role during weekend nights. There are some indications that the weekday nights are beginning to play a greater role with alcohol-related accidents in Overijssel. The registered data about behaviour of road users in the field of speeding, alcohol consumption and use of the seat belt show striking results. For example, there is question of a large number of speeding offences on single-lane, non-motorway rural roads (particularly lorries) and on 80 km/hr roads (passenger cars and lorries). Although with respect to alcohol consumption in Overijssel, no time-series is available to allow a good comparison with the Netherlands overall, there are indications that alcohol consumption for drivers of passenger cars during weekend nights in Overijssel is less than in the Netherlands overall. Most offenders are found amongst men aged 35-50, a picture which does not differ from that found for the Netherlands nationwide. The use of seat belts for drivers travelling inside the built up area has not changed much in Overijssel in recent years, and is somewhat less than the use registered in the Netherlands overall. With journeys outside the built up area, an increase in seat belt use is seen, and in Overijssel the use of seat belts is then higher than that registered in the rest of the country. Also, passengers use the seat belt more in Overijssel than in the rest of the Netherlands. The characteristics listed in the above with respect to road hazard in Overijssel are based on accident data and data about the actual behaviour of road users. In addition, use can be made of questionnaire data relating to actual behaviour. These data can be used as a supplement to objective data and can also offer indications for areas of attention. These data also show that speeding offences are committed on a large scale and are experienced as a serious problem, particularly in residential areas. In addition, it is shown that aggressive behaviour is associated with speeding. It is interesting to note also that people believe that freedom of movement, particularly that of children, has become severely restricted in recent years, due to the threat associated with traffic
Report number
R-94-47
Pages
26 + 20
Publisher
SWOV, Leidschendam

SWOV publication

This is a publication by SWOV, or that SWOV has contributed to.