De Europese Commissie en de Nederlandse overheid hebben maatregelen genomen gericht op de verkoop van zuiniger personenauto’s om zo de emissies van CO2 bij verkeer te reduceren. De gemiddelde CO2-uitstoot van personenauto’s is sinds 1990 echter nagenoeg gelijk gebleven. De efficiencywinst die door technische verbeteringen aan motoren en verbeterde aërodynamica in de periode 1990-2005 is bereikt is volledig teniet gedaan door een toename van gewicht en het motorvermogen van de gemiddelde personenauto. In dit artikel is bekeken waarom autobezitters niet kiezen voor zuiniger auto’s terwijl deze toch goedkoper in het gebruik zijn. Daarbij zijn de voorkeuren van mensen bij de aanschaf van een nieuwe auto beschouwd. Geconcludeerd kan worden dat grootte (gewicht) en motorvermogen naast aanschafkosten en verbruik voor de consument belangrijke aspecten zijn die de koop beïnvloeden. De trend naar meer zware onzuinige auto’s zal zich daarom naar verwachting doorzetten tenzij de overheid besluit om nog nadrukkelijker de verkoop van kleinere en zuiniger auto’s te stimuleren. De kosten van dergelijke maatregelen kunnen echter zeer hoog zijn. Maatregelen gericht op het stimuleren van de verkoop van kleinere zuiniger auto’s zijn relatief duur. Dit komt ondermeer doordat het huidige belastingsniveau op mobiliteit al erg hoog is door de accijns op brandstoffen en de aanschafbelasting op personenauto’s. De accijnsinkomsten die de overheid derft indien zij erin slaagt zuiniger auto’s te verkopen (waardoor dus de brandstofafzet daalt) zijn daarom een grote kostenpost. Bovendien beperken dergelijke maatregelen de keuzevrijheid van de consument waardoor zij welvaart moeten inleveren. Mensen hechten namelijk veel waarde aan mobiliteit en het comfort van hun vervoermiddel. Prijsverhogingen hebben daarom een relatief klein effect op het gedrag van mensen (kleine prijselasticiteiten) en zullen dus in beperkte mate leiden tot de verkoop van zuiniger auto’s. Voordat overheden besluiten om maatregelen te nemen om de efficiency van de gemiddelde personenauto te vergroten lijkt het raadzaam om na te gaan of maatregelen in andere sectoren mogelijk kosteneffectiever zijn. De kans dat dat zo is is relatief groot vanwege de hoge welvaartskosten van CO2 maatregelen in de mobiliteitssector. (Author/publisher)
Abstract