Inzicht in de effecten van toezicht is belangrijk. Niet voor niets riep de Algemene Rekenkamer toezichthouders in 2005 op om onderzoek te doen naar de effecten van hun werkzaamheden. Maar als je je als toezichthouder of inspectie richt op risico’s, hoe kun je dan op een valide manier je eigen effectiviteit evalueren? Toezicht is bedoeld om de belangen van burgers, bedrijven en de natuur te beschermen. Voor effectief toezicht is een gerichte inzet op nalevingsrisico’s essentieel: je zet je capaciteit vooral daar in waar zich de meeste risico’s voordoen. Voor een betrouwbaar inzicht in effecten is juist een zo min mogelijk vooringenomen meetmethode nodig. In deze bijdrage wordt ingegaan op de uitdaging om de effecten van risicogestuurd toezicht goed te beoordelen. Daarbij wordt het belang behandeld van een ‘burgerperspectief’ bij het kiezen van doelstellingen en prioriteiten, het uitvoeren van toezicht en het evalueren ervan. Ook worden de principes van risicogestuurd toezicht, de betekenis van onafhankelijkheid daarbij en de ‘heilige graal’ van effectevaluatie besproken. De auteur laat voorbeelden zien van effectevaluaties die bekend zijn bij onder meer Vide, de Inspectieraad en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). Daarbij blijkt dat Nederlandse toezichthouders de handschoen om effectevaluaties uit te voeren hebben opgepakt, al zijn de resultaten daarvan niet altijd even makkelijk te vinden. Er is dus nog wel winst te boeken. Goed inzicht in de mogelijkheden om wetenschappelijk verantwoorde effectevaluaties van risicogericht toezicht uit te voeren, kan hierbij behulpzaam zijn. Aan de hand van pilots en praktijken worden perspectieven geschetst voor een realistische evaluatie-aanpak. (Author/publisher)
Abstract