Sinds de financieel-economische crisis staat de rijksbegroting onder druk; inkomsten vallen tegen en uitgaven lopen door. Het financieringstekort komt boven de afgesproken norm. Dat vraagt om heroverweging van beleid. Het kabinet-Rutte/Asscher en het voorgaande kabinet-Rutte/Verhagen ebben daarom bij hun aantreden forse bezuinigingen aangekondigd. Gezien de zwaarte van de maatregelen is het onvermijdelijk dat de kwaliteit en de omvang van de voorzieningen die de overheid beschikbaar stelt aan burgers en bedrijven, in het geding komen. Dit betekent ook dat voorzieningen die vanzelfsprekend waren, dat niet altijd meer zullen zijn. Niet op rijksniveau en evenmin op het niveau van provincies, gemeenten en andere instellingen die afhankelijk zijn van financiering door de rijksoverheid. Het is van belang dat bezuinigingen en hervormingenverantwoord worden ingevoerd, met een helder antwoord op de vraag wat de overheid wel en niet (meer) tot haar takenpakket rekent. Om beslissingen hierover gefundeerd te kunnen nemen, moeten de ministers weten welke beleidsuitgaven effectief zijn, en welke niet. Zonder deze informatie kunnen zij niet gericht bijsturen en bestaat het risico dat niet-effectief beleid wordt voortgezet en effectief beleid wordt gestopt. Bovendien kunnen zij zich zonder goede informatie over de effecten van hun beleid niet adequaat verantwoorden. Ook de Tweede Kamer moet, om haar controlerende taak goed te kunnen vervullen, weten wat een minister met zijn beleid heeft bereikt. Om te weten of beleid ‘voldoende werkt’ oftewel ‘effectief is’, moet je achterhalen (a) of het doel van het beleid wordt gerealiseerd en (b) of dat komt door het beleid en niet (ook) door andere factoren. Onderzoek naar deze twee kwesties noemen we effectiviteits- of doeltreffendheids-onderzoek. De Comptabiliteitswet schrijft voor dat ministers hun beleid periodiek aan zo’n onderzoek onderwerpen. In mei 2012 heeft de Algemene Rekenkamer over deze effectiviteitsonderzoeken een rijksbreed overzicht gepubliceerd dat betrekking had op de periode 2006-2010. In dit rapport worden de resultaten gepresenteerd van een vervolgonderzoek, waarin ook de effectiviteitsonderzoeken uit 2011 zijn onderzocht. Voor elk beleidsartikel uit het rijksjaarverslag 2011 is geïnventariseerd of hiervoor in de zesjaarsperiode 2006-2011 een effectiviteitsonderzoek is uitgevoerd. Vervolgens is bepaald op welk deel van de uitgaven in 2011 voor het onderzochte beleid deze evaluatie betrekking heeft. Nieuw in dit onderzoek is verder dat inzicht wordt gegeven in de resultaten per ministerie en dat is geïnventariseerd welke verklaringen de ministeries geven voor het feit dat bepaald beleid (nog) niet op effectiviteit is geëvalueerd. (Author/publisher)
Abstract