In 2014 ontving de Nationale Ombudsman met regelmaat klachten van burgers die waren gegijzeld of gegijzeld dreigden te worden omdat zij hun boete(s) niet konden betalen. Zij gaven aan dat zij wel wilden betalen, maar dat ze het openstaande bedrag niet in een keer konden voldoen. Vaak hadden zij ook schulden bij bedrijven en andere instanties. Ook van bureau Frontlijn uit Rotterdam ontving de Nationale Ombudsman signalen, bijvoorbeeld over zwangere vrouwen of alleenstaande moeders die werden gegijzeld vanwege het niet betalen van hun boetes. Uit al deze berichten bleek dat het veelal niet mogelijk was om met het CJIB een betalingsregeling te treffen of anderszins tot een oplossing te komen, anders dan direct te betalen. In januari 2015 ontving de Ombudsman ook vanuit de politie signalen over het gijzelen van mensen die hun boetes niet kunnen betalen en welke (morele) dilemma’s dit voor de politiemensen opleverde. Daarnaast luidden kantonrechters begin januari 2015 opnieuw de noodklok. Zij waren het beu om grote aantallen gijzelingsdossiers aangeleverd te krijgen, terwijl maar zelden uit de dossiers bleek wat de persoonlijke/financiële achtergrond was van betrokkene, op grond waarvan de rechter een zorgvuldige afweging kon maken. De Raad voor de Rechtspraak had al eerder, in februari 2014, aangegeven zich zorgen te maken over (het gestegen aantal) gijzelingen en de magere onderbouwing door het Openbaar Ministerie (OM) en het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) van deze dossiers. In reactie hierop had de minister van Veiligheid en Justitie toegezegd dat het OM de verzoeken tot gijzeling beter zou gaan onderbouwen, maar volgens de Raad voor de Rechtspraak was er begin 2015 nog niets veranderd. Al deze signalen bij elkaar waren voor de Nationale Ombudsman reden om een onderzoek te starten naar de inzet van het dwangmiddel gijzeling bij niet betaalde verkeersboetes en strafbeschikkingen, waarbij hij zich speciaal richt op degenen die wel willen, maar niet kunnen betalen. In dit onderzoek staat de volgende vraag centraal : Wat mag de burger die een boete wel wil, maar niet kan betalen, in redelijkheid verwachten van de overheid ten aanzien van het dwangmiddel gijzeling? (Author/publisher)
Abstract