Nog maar net is de Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) één jaar oud of zij wordt al geconfronteerd met een ingrijpende organisatiewijziging, namelijk het vertrek van de divisie Telecom naar het ministerie van Economische Zaken. Deze organisatiewijziging is het gevolg van de wens van het nieuwe kabinet een geïntegreerde beleidsaanpak op het gebied van informatie- en communicatietechnologie te realiseren. Na een jaar intensief samenwerken in het opbouwen van de IVW is afscheid genomen van de divisie Telecom. De ontvlechting van de organisatie en de taken zullen spoedig worden afgerond. Naast het vertrek van een divisie zijn er twee nieuwe divisies aangetreden: Water en Rail. De intrede van de divisie Water werd al in het Jaarwerkplan 2002 aangekondigd. Dit voorjaar is de besluitvorming afgerond waarmee de oprichting van deze divisie een feit was. Momenteel wordt met voortvarendheid de hand gelegd aan de vorming van divisie Water, zowel voor wat betreft de opbouw van de organisatie als de inrichting van de werkprocessen. Het werkprogramma voor 2003 is in dit jaarwerkplan opgenomen (zie 2.5). Eveneens in het voorjaar van 2002 is besloten een divisie Rail te vormen. Per 1 januari 2003 wordt voorzien dat deze divisie deel uitmaakt van de IVW. De divisie Rail zal de taken uitvoeren die voorheen werden uitgevoerd door de afdeling Spoorwegveiligheid van Railned en door de unit Verbijzonderd Toezicht op rail die reeds deel uitmaakt van de IVW. In 2.4 vindt u het werkprogramma voor 2003. Naast de hiervoor beschreven ontwikkelingen zijn er onderwerpen die niet zozeer op divisiespecifieke terreinen spelen als wel de IVW in den brede raken. Een aantal van deze onderwerpen, ook wel aandachtspunten genoemd, wordt hieronder nader toegelicht. In toenemende mate heeft de IVW te maken met de ontwikkeling dat de organisaties en personen waarop zij toeziet, deelnemen aan de zogenoemde 24-uurseconomie. Vervoersbewegingen worden op alle tijden van de dag gesignaleerd. IVW onderzoekt in 2003 of, en zo ja wat, deze ontwikkeling vraagt aan de organisatie van haar toezicht. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar traditionele oplossingen in de zin van toename van capaciteit, maar ook naar de mogelijke inzet van informatie- en communicatietechnologische toepassingen alsmede samenwerking met andere toezichthouders. In reactie op de terreuraanslag op 11 september 2001 zijn internationaal acties ondernomen gericht op vergroting van de veiligheid. Dit voor IVW nieuwe terrein van toezicht vraagt om een stevige aanpak, gedegen opbouw van expertise en het zowel in- als extern IVW ter beschikking stellen van kennis. Het betreft een meerjarige aanpak. Activiteiten in 2003 zijn onder andere de oprichting van een expertisecentrum Security (ondergebracht bij de divisie Luchtvaart, zie voor nadere toelichting aldaar) dat de risico’s in de vervoersketen gaat inventariseren en daarbij passende maatregelen zal ontwikkelen, en de intensivering van het toezicht op het vervoer van gevaarlijke stoffen. De tendens dat het toezicht internationaliseert zet zich door. IVW heeft steeds meer te maken met wet- en regelgevingskaders voor het toezicht die in internationaal verband worden opgesteld. De noodzaak om ook voorgenomen internationale wet- en regelgeving te toetsen op handhaaf- en uitvoerbaarheid laat zich in toenemende mate voelen. Daarnaast vraagt internationalisering van het toezicht om harmonisatie van toezichtbeleid, opdat het grensoverschrijdend vervoer te maken krijgt met een situatie van gelijke monniken gelijke kappen. In 2003 verkent IVW de mogelijkheden om de internationalisering van het toezicht in haar werkprocessen te integreren. De samenleving heeft hoge verwachtingen van de overheid als het gaat om veiligheid. De burger maakt nauwelijks onderscheid tussen de verschillende overheden en hun onderlinge verdeling van de verantwoordelijkheid voor veiligheid. Daarnaast blijkt dat personen of organisaties zich in hun overtredend gedrag niet beperken tot één toezichtdomein. Dit vraagt om samenwerking tussen toezichthouders. Rationalisering van de taakafbakening/-verdeling is nodig, zowel binnen de IVW als tussen de toezichthouders. In 2003 wordt geïnvesteerd in het bewerkstelligen van synergie door de taakverdeling intern en met andere toezichthouders kritisch te bezien, te streven naar een effectieve taakverdeling en de samenwerking te versterken. Het instrumentarium waarmee de IVW haar toezichtstaak invult, varieert van minder naar meer ingrijpende interventiemogelijkheden, van overtuiging, openbaarheid, bestuurs- en strafrechtelijke sancties naar het ultimum remedium, het intrekken van de vergunning. De beschikbaarheid van al deze interventies maakt de IVW tot een effectieve toezichtsorganisatie. In 2003 bereidt de IVW zich voor op een brede invoering van de bestuurlijke boete. De invoering volgt op departementale besluitvorming, deze is voorzien in december 2002, en zal in tranches plaatsvinden. Voor de IVW betekent de brede invoering van de bestuurlijke boete een vergroting van het toezichtsinstrumentarium. De ontwikkeling van het openbaarheidsbeleid als instrument van het toezichtbeleid wordt in 2003 verder ter hand genomen en zo mogelijk vastgesteld. IVW is zich er zeer van bewust dat transparantie over de manier van werken, alsmede over de onderzoeksbevindingen en het oordeel daarover, een bijdrage leveren aan het bewerkstelligen van gewenste nalevingniveaus. Publicatie van dergelijke gegevens dient met het oog op de gevoeligheid van de gegevens, en dan met name de kwetsbaarheid van betrokken organisaties en personen, zorgvuldig te geschieden. Steeds weer zal de inzet van openbaarheid worden getoetst op het gewenste effect. De wettelijke beperkingen gericht op het borgen van de vertrouwelijkheid van gegevens en het beschermen van de privacy worden daarbij in acht genomen. De opbouw en onderhoud van kennis vragen om continue aandacht. In 2003 wordt wederom geïnvesteerd in de professionalisering van het toezicht. Als belangrijke onderzoeksprogramma’s zijn risicomanagement en het verkrijgen van inzicht in menselijke factoren als onderdeel van veiligheidsrisico’s benoemd. Daarnaast zijn er projecten die in eerste instantie gerelateerd zijn aan specifieke toezichtdomeinen van de divisies en vervolgens benut worden voor brede toepassing. De informatiehuishouding van de IVW is essentieel voor een correcte dienstverlening en voor berichtgeving en verantwoording. De komende jaren zal worden gewerkt aan de implementatie van een gemeenschappelijke ontwikkeling. Centraal staat het streven te komen tot de vaststelling van een beperkt aantal categorieën van zogeheten objecten van toezicht waaraan vervolgens een basisadministratie wordt opgehangen. In 2003 wordt een haalbaarheidsstudie verricht naar de informatie-inhoudelijke, de communicatieve en de technische (ICT-) aspecten van de realisering van hetgeen wordt beoogd. De studie moet een aantal scenario’s opleveren voor een geïntegreerde benadering van de ontwikkelingsstrategie op het gebied van informatiehuishouding en —voorziening. In dit Jaarwerkplan geeft de IVW inzicht in de voorgenomen activiteiten in het domein waarop zij toezicht houdt. Daarmee vormt het de (memorie van) toelichting op artikel 18 van de begroting van het ministerie van Verkeer en Waterstaat (V&W). Deze begroting wordt eveneens op de derde dinsdag van september aan de Staten-Generaal aangeboden. Het jaarwerkplan is geordend rond de wettelijke regels van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. De IVW is belast met de zorg voor de naleving van in principe alle V&W-regels voor zover deze zorg niet uitdrukkelijk elders is belegd. Het Jaarwerkplan 2003 beschrijft het werkprogramma langs de volgende vragen: 1. op welke wetten en regels richten de toezichthoudende activiteiten van de IVW zich? Waar ziet de IVW op toe? 2. hoe worden de wetten en regels nageleefd? Hoe ziet het nalevingniveau eruit? 3. tot welke keuzes en acties leidt de beantwoording van vraag 2? Wat gaat de inspectie doen (meetbaar in termen van vergunningverlening en handhaving)? Welke toezichthoudende activiteiten hebben daarbij prioritaire aandacht? 4. welke effecten worden beoogd met de toezichthoudende activiteiten? 5. hoe groot is de inzet van capaciteit t.b.v. beleidsvorming en wat is het karakter van de inspanningen? De beschrijving van het werkprogramma is gegroepeerd rond de modaliteiten: vervoer, luchtvaart, scheepvaart, water en rail. Deze indeling valt samen met de divisies binnen de IVW. Tot slot, de ontwikkelingsfasen van de divisies Water en Rail hebben ertoe geleid dat de betreffende werkprogramma’s volgens een afwijkend stramien zijn beschreven. (Author/publisher)
Abstract