Bij grootschalige ongevallen in het wegverkeer gaat het, naast ongevallen met autobussen of voertuigen met gevaarlijke stoffen, vrijwel altijd om kettingbotsingen die tijdens dichte mist op een snelweg plaatsvinden. Met betrekking tot dergelijke mistongevallen zijn dan ook in de loop der tijd verschillende diepgaande onderzoeken uitgevoerd, waarvan een deel door de Raad voor de Verkeersveiligheid (de voorganger van de Raad voor de Transportveiligheid binnen de wegverkeersector). Omdat grootschalige mistongevallen nog steeds met enige regelmaat plaatsvinden, is de Raad momenteel bezig met een evaluatie van die eerdere onderzoeken. Daarbij wordt uiteraard ook bekeken of en hoe de aanbevelingen zijn opgevolgd die in de betreffende rapportages zijn gedaan. Als het resultaat van die evaluatie daartoe aanleiding geeft, zal de Raad daarover in een later stadium een rapport uitbrengen. In dit rapport wordt verslag gedaan van een verkort onderzoek naar een specifiek aspect van het mistongeval dat in 1997 op de A9 bij Badhoevedorp heeft plaatsgevonden. De aanleiding voor dit onderzoek was dat een van de betrokken automobilisten tegenover de Raad aangaf dat naar zijn oordeel de omvang van de kettingbotsing aanmerkelijk beperkter had kunnen blijven als de zgn. verkeerssignalering beter zou hebben gewerkt. Door het onderzoek is inderdaad een structureel probleem aan het licht gekomen en wel in de zin dat het zgn. Automatische-Incident-Detectie-systeem1 niet zodanig blijkt te functioneren dat daarmee ook mistongevallen adequaat worden gedetecteerd. Geconstateerd kan worden dat Rijkswaterstaat dat probleem op grond van eigen onderzoek reeds geruime tijd geleden heeft onderkend. De Raad brengt hierover toch een rapport uit omdat Rijkswaterstaat het onderzoek naar de verbetermogelijkheden nu – zes jaar na dato - nog steeds niet heeft afgerond. Het uitbrengen van dit rapport is bedoeld om de afronding van dat onderzoek zoveel mogelijk te bespoedigen. Daarbij doet de Raad de aanbeveling dat het AID-systeem dient te worden uitgebreid met een zgn. blokkade-detectie, opdat in de toekomst ook mistongevallen zo snel mogelijk kunnen worden gedetecteerd. Dat is immers een essentiële voorwaarde om door tijdige waarschuwing van het naderende verkeer te kunnen voorkomen dat dergelijke ongevallen in een grootschalige kettingbotsing uitmonden. Hoewel het eigenlijk buiten het bestek van dit onderzoek valt, meent de Raad deze gelegen-heid verder te moeten aangrijpen voor het volgende. Het verkeerssignaleringssysteem is momenteel zodanig uitgevoerd, dat het waarschuwen voor filevorming of andere incidenten plaatsvindt door het tonen van snelheidsaanduidingen op de matrixborden. Het gevolg daarvan is dat er geen onderscheid zichtbaar is tussen enerzijds situaties waarin men (om welke reden dan ook) tijdelijk de snelheid wil beperken en anderzijds situaties waarin men het naderende verkeer wil waarschuwen voor een ongeval, filevorming, etc. De Raad is van mening dat het beter zou zijn om het waarschuwen voor ongevallen/filevorming/etc. niet door middel van snelheidsaanduidingen te doen maar door op de matrixborden waarschuwingssymbolen te tonen. Als de over te brengen boodschap concreet wordt gevisualiseerd zullen automobilisten naar verwachting sterker worden gemotiveerd tot een adequate aanpassing van hun rijgedrag. Daarom meent de Raad nadrukkelijk in overweging te moeten geven om het verkeerssignaleringssysteem ook op dit punt aan te passen. (Author/publisher)
Abstract