Navigatiesystemen zijn ‘in-car' route-informatiesystemen die de bestuurder adviezen geven hoe te rijden naar een opgegeven bestemming. Sedert een aantal jaren zijn ze op de markt en verwacht wordt dat het gebruik hiervan de komende jaren sterk zal groeien. Dit onderzoek gaat in op de mogelijke positieve en negatieve veiligheidseffecten van navigatiesystemen, en op de (veiligheids)eisen die aan deze systemen kunnen worden gesteld. Het betreft een eerste, kwalitatieve inschatting; een vervolgonderzoek op basis van gebruikerservaringen is voorzien. Het onderzoek bestaat uit een literatuurstudie en enkele eenvoudige berekeningen. Uit de literatuur blijkt dat navigatiesystemen vanuit het oogpunt van de interactie tussen mens en machine voor verbetering vatbaar zijn. De wijze van programmeren is niet altijd even logisch en gebruiksvriendelijk, de systemen zijn nog weinig uniform en er is geen (volledige) afstemming met de conventionele route-informatie van bewegwijzering. Het scherm waarop routeaanwijzingen worden gegeven is veelal niet geïntegreerd in het instrumentenpaneel, maar is op de middenconsole geplaatst. Bij de meeste systemen kan men ook onder het rijden handmatig programmeren en is het nog niet mogelijk om opdrachten via de stem te geven. Bij de berekeningen is uitgegaan van een optimaal scenario, waarbij alle personenauto's zouden zijn uitgerust met een perfect ontworpen navigatiesysteem. Minder omrijkilometers vormen een belangrijk effect van navigatiesystemen. Op basis van buitenlandse gegevens is uitgegaan van een omrijpercentage van 5 tot 7%; voor de Nederlandse situatie kan dit percentage hetzelfde, maar ook kleiner of groter zijn. Minder omrijden zal (onder overigens gelijkblijvende omstandigheden) minder ongevallen en slachtoffers, minder autokosten en minder milieubelasting tot gevolg hebben. Onder optimale omstandigheden kan het effect van vermeden omrijkilometers een besparing van tientallen doden en honderden ziekenhuisgewonden per jaar zijn, alsmede een substantiële financiële besparing. Er kan worden geconcludeerd dat de huidige route-informatiebronnen zoals bewegwijzering en radioverkeersinformatie in Nederland nog niet optimaal zijn afgestemd met navigatiesoftware. Navigatiesystemen kunnen positief bijdragen aan de verkeersveiligheid als ze helpen zoekgedrag te vermijden. De systemen hebben vermoedelijk een negatief effect als de bediening van het systeem en het monitoren van de informatie interfereert met de rijtaak bestuurder, en als de presentatie van de informatie niet goed aansluit bij de behoeftes die op dat moment bij de bestuurder bestaan. Aanbevolen wordt de route-informatiebronnen op elkaar af te stemmen en het ontwerp van de ‘human machine interface' van navigatiesystemen te optimaliseren. Tevens wordt een consumententest ten aanzien van de veiligheid van navigatiesystemen aanbevolen. Het navigatiesysteem kan worden gebruikt voor een eventuele integratie van andere systemen zoals Intelligente Snelheidsaanpassing. Het is aan te bevelen dat de overheid de toepassing en de verdere ontwikkeling van dit soort systemen stimuleert.
Possible safety effects of navigation systems in cars Navigation systems are ‘in-car' route information systems that advise the driver which route to take to a given destination. For a few years now, navigation systems for cars can be bought. It is expected that, during the coming years, their use will increase considerably. This study handles the possible positive and negative safety effects of navigation systems, and also the safety demands that can be made for these systems. The purpose of the study was to make a first estimate. The next step will be field research among drivers. The study consists of a literature study and a number of simple calculations of the economic effects. The literature showed that, as far as the interaction between human and machine is concerned, improvements can be made. The way of programming is not always very logical and user-friendly. The systems show little uniformity and there is no complete harmony with the conventional route information of signposting. The screen on which the route information is given is usually not integrated in the instrument panel, but is situated on the middle console. Most systems have manual programming while driving, and it is not yet possible to give verbal instructions. The calculations are based on an optimal scenario, in which all cares are equipped with a perfectly designed navigation system. An important result of navigation systems is that less detour (i.e. unnecessary) kilometres are driven. Based on foreign data, a detour percentage of 5-7% is used. The percentage in the Netherlands can be the same, but also smaller or greater. Less detours will, under the same circumstances, result in less accidents and victims, less car costs, and less pollution. Under optimal circumstances, the effect of avoided detour kilometres can mean dozens less road deaths and hundreds less in-patients annually. There will also be considerable financial savings. It can be concluded that in the Netherlands, the present route information sources, such as road signs and on the radio, are not yet harmonized with navigation software. Navigation systems can have a positive road safety effect if they help avoiding searching. The systems probably have a negative effect if operating the system and monitoring the information a) interferes with the driver's driving task, and b) if the presentation of the information does not answer the needs of the driver at that moment. It is recommended that the route information systems match one another, and that there is an ‘optimization' of the design of the ‘human machine interface' of navigation systems. It is also recommended to conduct consumer tests of their safety effects. The navigation system can be used for a possible integration of other systems, such as Intelligent Speed Adaptation. The government is advised to stimulate the application and further development of such systems.
