Puntenstelsels in Europa: het kan beter

Enkele aanbevelingen vanuit het Europese project BestPoint
Author(s)
Schagen, I.N.L.G. van; Goldenbeld, Ch.; Vlakveld, W.P.
Year

Een puntenstelsel houdt, heel algemeen, in dat een verkeersdeelnemer bij een geconstateerde verkeersovertreding, naast de reguliere straf, ook strafpunten krijgt. Als iemand binnen een bepaalde periode een bepaald aantal strafpunten heeft verzameld, volgt een tijdelijke ongeldigverklaring van het rijbewijs. Puntensystemen richten zich op regelmatige overtreders en worden om die reden gezien als rechtvaardig, wat vermoedelijk hun grote populariteit verklaart. Driekwart van de Europese lidstaten heeft een of andere vorm van een puntenstelsel in gebruik. Op dit moment heeft Nederland een eenvoudige variant en alleen voor beginnende bestuurders. In het tweejarige Europese project BestPoint is recent onderzoek gedaan naar puntenstelsels en dat heeft geleid tot een ‘handboek’ voor overheden die overwegen een puntensysteem op te zetten of aan te passen. Binnen BestPoint is bekeken hoe effectief een puntenstelsel eigenlijk is en van welke uitvoeringsvormen het meest verwacht mag worden. De belangrijkste conclusie is dat puntenstelsels minder effectief zijn dan hun populariteit in Europa doet vermoeden. De effecten op de verkeersveiligheid zijn aanvankelijk aanzienlijk, maar de afschrikkende werking die van een puntenstelsel uitgaat, houdt vaak maar korte tijd stand. Echter, het rendement van een puntenstelsel kan worden verbeterd door dit op een juiste manier vorm te geven. Zeer belangrijk daarbij is dat de objectieve en subjectieve pakkans hoog blijft en dat ook automatisch gedetecteerde overtredingen meewegen.

Demerit points systems in Europe: room for improvement Some recommendations from the European project BestPoint Broadly speaking, a demerit points system involves a road user receiving demerit points in addition to the regular punishment when a traffic violation has been observed. If someone has received a certain number of demerit points within a certain period of time, the driver’s licence will be temporarily suspended. Demerit points systems aim at regular offenders and for this reason they are generally considered to be fair. This may be the explanation for their considerable popularity. Three quarters of the European Member States use some form of demerit points system. At present, the Netherlands has a simple variant which only applies to novice drivers. Recently, the European project BestPoint has concluded a two-year study into demerit points systems which resulted in a handbook for governments who are considering to implement a demerit points system. BestPoint investigated the actual effectiveness of a demerit points system and which type of system may be expected to be the most satisfactory. The most important conclusion is that demerit points systems are less effective than their popularity in Europe suggests. Initially, they have a considerable road safety effect, but their deterrence often is only short-lasting. However, the effectiveness of a demerit points system may be improved by setting it up in a good way; it is very important that both the objective and the subjective risk of being caught remain high and that automatically detected offences are also included.

Report number
D-2012-6
Pages
18
Publisher
SWOV, Leidschendam

SWOV publication

This is a publication by SWOV, or that SWOV has contributed to.