Recente epidemiologische studies nemen alle twijfel weg over de vraag of geneesmiddelen een bijdrage leveren tot het vergroten van de kans om bij een ongeval betrokken te geraken. Bij ongevallen in het verkeer wordt tenminste een verdubbeling van het risico waargenomen na blootstelling aan psychotroop werkende geneesmiddelen (vnl. benzodiazepines en antidepressiva), terwijl het gebruik van benzodiazepines (slaap- en kalmeringsmiddelen) in de eerste weken van een behandeling zelfs een factor vijf of hoger laat zien. Ook bij gecombineerd gebruik van dergelijke middelen wordt een kansverhoging (factor 3) waargenomen. Een toename van de ongevalskans is ook vastgesteld bij valongelukken en ongevallen op bet werk. De kosten van verkeersongevallen in de EU, die resulteren in jaarlijks 50.000 doden en 1,5 miljoen gewonden, worden op meer dan 70 miljard. ECU's geschat. Het is bekend, dat alcoholgebruik een oorzakelijke factor is in ca 20-40% van de dodelijke ongevallen. Het beeld van de rijgevaarlijke geneesmiddelen is minder duidelijk, vooral omdat geen systematische screening van ongevalsslachtoffers plaatsvindt op ·bet gebruik van deze middelen. Wel weten wij dat gemiddeld ca 10% van de volwassen bevolking in veel EU-landen regelmatig onder invloed van dergelijke middelen verkeert. Wanneer deze groep ook nog eens een tweemaal zo grote kans loopt om bij een verkeersongeval betrokken te geraken, betekent dit voor de EU jaarlijks een tol van 4.500 doden, 135.000 gewonden en een maatschappelijke schade van 6,3 miljard ECU's als gevolg van het gebruik van rijgevaarlijke geneesmiddelen. Er bestaat in de EU geen effectief waarschuwingssysteem om de gebruiker van een rijgevaarlijk geneesmiddel te wijzen op de gevaren die met zijn medicatie samenhangen in relatie tot deelname aan het verkeer. De bestaande lijsten van rijgevaarlijke geneesmiddelen op basis waarvan een waarschuwingssysteem in enkele landen bestaat (o.a. Nederland) geven stoffen weer, die tot bepaalde farmacologische groepen behoren. Er wordt geen rekening gehouden met de gedragstoxicologische verschillen die tussen stoffen behorend tot eenzelfde groep bestaan, of tussen verschillende doseringen van eenzelfde stof. Overigens zijn die verschillen wel bekend en zouden beter naar de zorgverleners en patiënten gecommuniceerd moeten worden. Bovendien zijn de teksten in patiëntenbijsluiters, die moeten voldoen aan een Europese richtlijn, ook nog eens in zeer algemene bewoordingen gesteld. Slechts een kwart van de patiënten die geneesmiddelen met een rijvaardigheidswaarschuwing ontvangen, geeft aan dat zij hun gedrag in zeker mate hebben aangepast. (Author/publisher)
Abstract