Is handsfree telefoongebruik minder gevaarlijk dan handheld?

Antwoord

Automobilisten

Veel (vaak wat oudere) rijsimulatorstudies concluderen dat handsfree bellen geen significant voordeel heeft boven handheld bellen. De negatieve effecten op de rijtaak, zoals de toegenomen reactietijd, zijn vergelijkbaar voor handheld en handsfree bellen [30]. Tijdens een telefoongesprek, ongeacht of dit handheld of handfree gebeurt, is de bestuurder met zijn gedachten bij het gesprek (cognitief afgeleid), ook al kijkt hij naar het verkeer. Een recente Amerikaanse analyse vond dat het voeren van een telefoongesprek in de auto (handsfree of handsheld) het ongevalsrisico niet verhoogde [16], mogelijk omdat automobilisten compenseren voor de cognitieve afleiding, bijvoorbeeld door minder veeleisende verkeerssituaties te kiezen voor een telefoongesprek. Uit dezelfde Amerikaanse analyse blijkt dat het vasthouden van een telefoon, maar ook het bedienen van scherm om bijvoorbeeld een nummer in te toetsen wel risicoverhogend is (zie ook de vraag Hoe gevaarlijk is het als automobilisten zijn afgeleid in het verkeer?). Dit zou duiden op voordelen van handsfree bellen ten opzichte van handsheld bellen.

Behalve bellen, geven sommige handsfree-systemen bestuurders de mogelijkheid om andere functies van de telefoon te gebruiken via spraakbediening. Onderzoek heeft aangetoond dat het gebruik van spraakgestuurde infotainment-systemen (onder andere om een nummer in te toetsen, een bepaald liedje op te zoeken, navigatie in te stellen of een tekstbericht te sturen) onder het rijden tot een verslechtering van het rijgedrag leidt: automobilisten slingeren dan meer, reageren trager en missen vaker visuele objecten [31]. Ook is een toename van cognitieve werkbelasting en reactietijden gevonden [32] [33] [34]. Hoewel deze negatieve effecten minder groot blijken dan bij de bediening van de infotainment-systemen door aanraking, duurt het bij de spraakbediening aanzienlijk langer om een taak af te ronden [32]. Net zoals bij het voeren van een telefoongesprek, is het mogelijk dat de waargenomen verslechtering van het rijgedrag niet per se tot een verhoogd ongevalsrisico leidt. Dit omdat ook hier automobilisten in het echte verkeer kunnen kiezen voor een geschikt moment om het infotainment-systeem te bedienen of anderzijds compenseren voor de cognitieve afleiding die ermee gepaard gaat.

Fietsers

Fietsers die met één hand fietsen doordat ze handheld aan het bellen zijn, houden lastiger hun balans dan wanneer zij met beide handen fietsen, zeker als zij een noodstop maken [35]. Fietsers die handheld bellen blijken trager te reageren op een stopsignaal dan fietsers die handsfree bellen. Er is echter geen verschil gevonden tussen handsfree en handheld bellen bij fietsers als het gaat om snelheid, visuele en auditieve perceptie [36].

Voetgangers

Ook voetgangers die handsfree bellen ondervinden de negatieve effecten van het telefoongesprek op hun gedrag [37]. Er wordt vooral een afname in loopsnelheid, een toename van reactietijden en een verslechterde visuele perceptie gevonden.

Onderdeel van factsheet

Afleiding in het verkeer

De mobiele telefoon staat symbool voor ‘afleiding in het verkeer’.

Deze factsheet gebruiken?