De minister van Verkeer en Waterstaat en de Noordvleugelpartijen1 hebben afgesproken gezamenlijk de mogelijkheden te onderzoeken voor een versnelde start van Anders Betalen voor Mobiliteit in de Noordvleugel (2010). Op de middellange termijn (2010-2015) zal de regionale bereikbaarheid onder druk komen te staan ten gevolge van de toenemende files. De Noordvleugel wil het bereikbaarheidsoffensief breed inzetten: Benutten, Bouwen en Beprijzen. Benuttingsmaatregelen zijn en worden ruimschoots ingezet, nieuwe infrastructuur zal pas op langere termijn beschikbaar zijn. Daarom is het noodzakelijk om voor de kortere termijn de inzet van een prijsmechanisme in het wegverkeer te onderzoeken. Het moet gaan om een netwerkaanpak die vooruit loopt op het landelijke kader van Anders Betalen voor Mobiliteit. De Noordvleugel verwacht met een naar plaats en tijd gedifferentieerde prijs per kilometer een wezenlijke bereikbaarheidsverbetering te bewerkstelligen. De noodzaak, omvang en mogelijke bekostiging van flankerende maatregelen (weg en openbaar vervoer) zijn onderdeel van het onderzoek. Noot: De opdracht en aanpak dateren van oktober 2006. Sindsdien is een nieuw Kabinet aangetreden. In het Regeerakkoord is ingezet op het versneld invoeren van de kilometerprijs, uiterlijk in 2011. Daardoor is de bestuurlijke context van de projectomgeving gedurende de planvoorbereiding gewijzigd. De uitkomst van het ‘100 dagen plan’ van het Kabinet (14 juni 2007) is dat het ministerie van Verkeer en Waterstaat naar goede mogelijkheden zoekt voor een gefaseerde uitrol van de landelijke kilometerprijs. Dit wordt gezien als een tussenfase. De planvoorbereiding die in de Noordvleugel heeft plaatsgevonden kan daarvoor goede aansluitmogelijkheden bieden. Het project dient twee hoofddoelen: 1. Versnelde verbetering van de bereikbaarheid van de Noordvleugel door een vraagregulerend prijsmechanisme in het wegverkeer. 2. Leerervaring opdoen voor invoering van het landelijke systeem voor ABvM. Daarnaast zijn er drie subdoelen. Verbetering van de bereikbaarheid door verbetering van de doorstroming van het wegverkeer zal een gunstig effect hebben op de luchtkwaliteit, op het economisch functioneren van de regio en op de verkeersveiligheid. De subdoelen zijn niet taakstellend. Het effectonderzoek zal inzicht moeten bieden in de mate waarin ook de subdoelen worden bereikt. Het onderzoek naar de haalbaarheid is ingericht in twee fasen. De rapportage van de eerste fase is uitgebracht (Grontmij; Verkenning van de conceptuele modellen, d.d. 14 maart 2007, documentnummer I&M-99382157-JH). Het rapport geeft een uitwerking van de te verwachten verkeerseffecten van conceptuele beprijzingsmodellen in het wegennetwerk én geeft een eerste analyse van de toepasbaarheid en kosten van de technieken voor voertuigregistratie, facturatie en betaling. Met dit rapport over de tweede fase wordt het haalbaarheidsonderzoek afgerond. Het rapport geeft inzicht in de voorwaarden waaronder een vorm van beprijzen in de Noordvleugel geoperationaliseerd kan worden en welke effecten te verwachten zijn. Terugvaloptie: Vrijwilligersproef Indien een met het ministerie van Verkeer en Waterstaat afgestemde vorm van beprijzen in de Noordvleugel niet tijdig gerealiseerd kan worden, dan is een vrijwilligersproef wellicht een terugvaloptie. Een dergelijke proef geeft een andere invulling aan vraagsturing en zal naar verwachting ook een bereikbaarheidsverbeterend effect hebben indien met een groep van ca. 20.000 automobilisten (of meer als dat nodig mocht blijken) een vorm van kilometerbeprijzen in de Noordvleugel wordt overeengekomen. In dat geval zal nader onderzoek gedaan moeten worden naar de mogelijkheden en de effecten. Vooralsnog is een vrijwilligersproef buiten de onderzoekopzet gehouden. In het volgende hoofdstuk wordt eerst teruggeblikt op de resultaten van de eerste fase van het haalbaarheidsonderzoek. Hoofdstuk drie geeft inzicht in de componenten van het haalbaarheidsonderzoek van de tweede, afrondende fase. De resultaten van de deelonderzoeken worden achtereenvolgens behandeld in de hoofdstukken 4 tot en met 9. De samenvattende conclusies die aan deze haalbaarheidsstudie verbonden worden, zijn beschreven in hoofdstuk 10. Het rapport sluit af met een colofon. Bij dit rapport hoort een bijlagenrapport (ref: I&M-99387517-JH d.d 11 juli 2007). Hierin zijn twee achterliggende documenten opgenomen die betrekking hebben op: * OV en Flankerende maatregelen: Eerste verkenning van de benodigde OV en flankerende maatregelen bij invoering van ABvM in de Noordvleugel in 2010. * Kostencalculaties voor NVL beprijzingsvarianten Daarnaast zijn vier zelfstandige rapportages van onderzoeken samengesteld, die de basis hebben gevormd voor deze haalbaarheidsstudie: * Verkeersstudie: Grontmij, Resultaten van modelberekeningen, d.d. 8 januari 2007, ref: I&M- 99379731-MK, met bijlagenrapport. * Haalbaarheidsstudie fase 1, Verkenning van de conceptuele modellen. D.d. 13 maart 2007, ref: I&M-99382157-JH. * Verkeersstudie: Grontmij, Modelberekeningen fase 2, d.d. 18 juni 2007, ref: I&M- 99386060-MK/jj, met bijlagenrapport. * Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA), Decisio, Project Anders Betalen voor Mobiliteit in de Noordvleugel, Eindrapport d.d. 11 juli 2007. (Author/publisher)
Samenvatting