In het voorjaar van 2020 heeft Nederland te maken gekregen met de internationale COVID19-pandemie. Deze heeft direct een grote en abrupte invloed op het mobiliteitsgedrag. In korte tijd viel de vervoersvraag sterk terug, wat we waarnemen vanuit onder andere permanente metingen in de weg op het rijkswegennet. Deze metingen leveren waardevolle inzichten. Maar veranderingen in ons verplaatsingsgedrag zijn niet enkel uit metingen te duiden. Al enige tijd spreken we bijvoorbeeld in de binnensteden in Nederland over de ‘mobiliteitstransitie’. Daarmee wordt het fenomeen geduid dat de modaliteiten fiets en openbaar vervoer volgens tellingen sterker stijgen dan we kunnen verklaren. Maar wie veroorzaken die groei? Het Nederlands verplaatsingspanel werd al een jaar voor de pandemie gestart om onder andere dat te kunnen verklaren. Het panel bestaat uit 5500 Nederlanders die voortdurend met GPS gevolgd worden in hun verplaatsingsgedrag. Aanvullend op de tellingen laat het panel majeure veranderingen in ons verplaatsingsgedrag zien. Ze tonen vooral wat de mensen doen, die we niet meer in de tellingen waarnemen. Vanaf eind maart zien we vijf opeenvolgende zondagen waarop Nederlanders meer tijd besteden aan verplaatsingen te voet dan in de auto. Iets dat sinds de oliecrisis van 1973 niet meer is voorgekomen. Het toont een substitutie van langere autoritten naar kortere fiets- en voetgangersverplaatsingen. Ook zien we dat ouderen eerder dan jongeren na de lockdown richting hun ‘oude’ gedrag lijken te gaan. Zijn deze veranderingen duurzaam? Blijven mensen inderdaad meer thuiswerken? Dit is nog ongewis. Er zijn meerdere scenario’s denkbaar. Mobiliteitsmakers kunnen nu voor het eerst vrijwel ‘real time’-informatie verwerven over mobiliteitsgedrag voor alle vervoerwijzen en hierop snel acteren. Hiermee staan overheden sterker dan ooit om onderbouwde mobiliteitskeuzes te maken. Het geeft een stuur in handen aan beleidsmakers, daar waar we enige tijd geleden niet eens wisten ‘hoe hard we reden en in welke richting’. (Author/publisher)
Samenvatting