Het kabinet streeft ernaar gedurende deze kabinetsperiode een eerste uitvoerbare, betekenisvolle en onomkeerbare stap te nemen op het gebied van een, binnen het eindbeeld passende, kilometerbeprijzing. De projectorganisatie ABvM werkt aan de invoering van deze eerste stap in de richting van een landelijke Kilometerprijs voor 2011 (gedifferentieerd naar tijd, plaats en milieukenmerken). Dit is een eerste stap op weg naar het eindbeeld van ABvM, waarbij niet meer betaald wordt voor het bezit van de auto, maar voor het gebruik. De introductie gaat daarom gepaard met de (gedeeltelijke) afbouw van de Motorrijtuigen Belasting (MRB) en de Belasting op Personenauto’s en Motorrijwielen (BPM). Horvat & Partners is gevraagd een audit uit te voeren op de werkzaamheden die zijn uitgevoerd voor deze eerste stap. De doelstelling van de audit is als volgt geformuleerd: Het toetsen van de werkzaamheden die tot op heden zijn uitgevoerd voor de “eerste stap” naar ”Anders Betalen voor Mobiliteit” met het oog op de beheersaspecten scope, tijd, geld en risico’s. Deze audit wordt gebruikt als input voor het formuleren van een kabinetsbesluit in oktober 2007. Horvat & Partners heeft de audit binnen een korte tijd uitgevoerd. Het onderzoek is half augustus gestart. Op 30 augustus 2007 is een presentatie gehouden met de eerste resultaten en op 11 september 2007 is het eerste conceptrapport opgeleverd. Tijdens de bespreking op 14 september van dit conceptrapport werd gevraagd om een aantal documenten aanvullend in de beschouwing mee te nemen en om al sneller te rapporteren over de bevindingen ten aanzien van de geactualiseerde kostenramingen (d.d. 9 september 2007). Deze tussentijdse notitie is opgenomen in bijlage B van dit rapport. In de onderhavige management samenvatting zijn alleen de hoofdconclusies opgenomen. Voor meer achtergronden en detailconclusies wordt verwezen naar het rapport. . A. Er is geen ervaring met kilometerbeprijzing in het buitenland en ervaringen met andersoortige prijsmaatregelen uit het verleden (zoals verhoging brandstofaccijnzen) of ervaringen in andere landen met cordonheffingen (Londen, Stockholm) zijn niet zonder meer vergelijkbaar. Gemodelleerde gedragsreacties op varianten van kilometerbeprijzing kunnen niet direct worden getoetst en zijn per definitie onzeker. Daarmee blijft ook het effect van het project “Anders betalen voor Mobiliteit — eerste stap” onzeker. Er dient een politieke afweging plaats te vinden of men deze risico’s maar ook kansen accepteert. Dit zou de invalshoek moeten zijn voor het presenteren van de beslisinformatie. Deze beslisinformatie is deels wel in kaart gebracht in het kader van het project, maar niet op deze wijze ingericht. B. Alle doelstellingen (eerlijker betalen, beperking congestie en verbeteren milieu) bewerkstelligen binnen de gestelde randvoorwaarden (relatie eindbeeld, (implementatie- en exploitatie)kosten, geen onevenredige variaties in inkomsten (stabiele begroting), tijd/uitvoerbaarheid, behoud van draagvlak) is onmogelijk te realiseren met een acceptabel risicoprofiel. Derhalve is eerst nog een prioritering noodzakelijk in de politiek arena. De besluitvorming in oktober dient hiervoor, naar mening van Horvat & Partners, gebruikt te worden. C. Naar mening van Horvat & Partners is reeds voldoende aandacht besteed aan: - Analyse van technische haalbaarheid, handhaafbaarheid en te behalen technische betrouwbaarheid. - De uitwerkingen van een viertal verkennende varianten. Deze zijn zowel qua scope, kosten als tijd goed en tot een vergaand detail in kaart gebracht. Voor de verdere besluitvorming dient nog aanvullend in kaart te worden gebracht: - Hoe de uitgewerkte varianten zich verhouden tot het keuze spectrum (niets doen tot versneld doorgroeien naar eindbeeld, maar ook aandacht voor deeloplossingen1). - Het risicoprofiel van het project “Anders Betalen voor Mobiliteit” ansich en de individuele risicoprofielen van de mogelijke varianten. Specifiek aandachtspunten hierbij dienen te zijn de invloed op inkomsten van de staat en de economische effecten (zowel macro als micro (draagvlak)). De vraag is of het haalbaar is dat de voornoemde acties noodzakelijk voor verdere besluitvorming voor medio oktober 2007 kunnen worden uitgevoerd. D. Indien het realiseren van een betekenisvolle eerste stap naar Anders Betalen voor Mobiliteit in deze kabinetsperiode als hoogste prioriteit wordt gezien,waarbij de gestelde doelstellingen en randvoorwaarden als ondergeschikt worden beschouwd, dan hoeven voornoemde hoofdconclusies niet in beschouwing genomen te worden en kan op basis van de uitwerking zoals voorligt gestart worden mits er nog een go/no-go besluit in april 2008 plaatsvindt. (Author/publisher)
Samenvatting