In 2001 gaf de minister van Verkeer en Waterstaat de projectgroep A4-corridor (Commissie Blankert) opdracht om te adviseren over verbetering van de bereikbaarheid van het westelijk deel van de Randstad, met name op en rond de A4-corridor. De Commissie Blankert constateerde dat de fileproblematiek op de A4-corridor ontstaat rond de stedelijke knooppunten en dat daardoor de doorstroming op de corridor vermindert. De files zijn het gevolg van het feit dat tijdens de spits het verkeer in een kort tijdsbestek instroomt. Het hoofdwegennet en onderliggend wegennet hebben onvoldoende capaciteit om deze piek op te vangen. De Commissie Blankert adviseerde om - in publiek-private samenwerking - hoofd- en onderliggend wegennet gezamenlijk aan te pakken. Een mix van maatregelen zou moeten leiden tot een evenwicht tussen vraag en aanbod van mobiliteit: de mobiliteitsmarkt. De maatregelen liggen op het gebied van capaciteitsuitbreiding, gedifferentieerde beprijzing en verkeersmanagement. De minister van Verkeer en Waterstaat heeft op basis van dit advies een pubiek-private commissie ingesteld, de Commissie Mobiliteitsmarkt A4. De commissie werd voorgezeten door een onafhankelijke voorzitter, ir D. Luteijn. Voorts bestond de Commissie uit vertegenwoordigers van bedrijfsleven en overheden (zie voor de samenstelling bijlage 1). Opdracht van de Commissie was om in kaart te brengen of en hoe een mobiliteitsmarkt op termijn bijdraagt aan het oplossen van de mobiliteitsproblematiek door een zo zakelijk mogelijke afstemming tussen de mobiliteitsvraag en -aanbod te realiseren (zie bijlage 2). De taakopdracht voor de Commissie, zoals die door de minister na overleg met VNO-NCW is geformuleerd, bevatte de volgende onderdelen: 1. Inventariseer de huidige en toekomstige mobiliteitsproblematiek in en rond de grote steden op de A4-corridor; 2. Inventariseer de maatregelen om mobiliteit te beïnvloeden, dan wel de capaciteit van infrastructuur te vergroten; 3. Breng in kaart hoe de taken en verantwoordelijkheden passend bij de onder 2 geschetste maatregelen tussen overheden en private partijen verdeeld kunnen worden, met als doel verbetering van de doorstroming rond en de bereikbaarheid van de grote steden; 4. Beoordeel de diverse modellen om mobiliteitsvraag en –aanbod op elkaar af te stemmen. Een model dat in dit verband als kansrijk en effectief wordt beoordeeld zal vervolgens nader worden uitgewerkt door de commissie. Daarnaast heeft de minister de Commissie verzocht uit te zoeken wat toegevoegd kan worden aan de lopende initiatieven voor de ontbrekende schakels in de A4 - de tweede Coentunnel met Westrandweg, de A4 tussen Delft en Schiedam en tussen Dinteloord en Bergen op Zoom - zonder dat dit tot dubbel werk leidt. De Commissie heeft zich geconcentreerd op onderzoek naar de concrete inhoudelijke problematiek van één knooppunt. Gekozen is voor Groot-Haaglanden omdat daar de wegbeheerders reeds de eerste stappen hebben gezet om tot een gezamenlijke analyse van de mobiliteitsproblematiek te komen. Hiermee is een gunstige conditie gecreëerd voor de realisatie van een verdergaand samenwerkingsverband van wegbeheerders. Voor het uitvoeren van de taakopdracht koos de Commissie voor een tweesporen aanpak, waarbij een publiek team en een privaat team onafhankelijk van elkaar de opdrachten uitwerken, en de resultaten met elkaar confronteren (zie voor de samenstelling van de werkgroepen bijlage 4). De wegbeheerders en het stadsgewest Haaglanden, de hulpdiensten, de gebruikers en het bedrijfsleven, als werkgever en als leverancier van producten en diensten, zijn intensief bij de werkzaamheden betrokken. Allereerst zijn de aard en de omvang van de mobiliteitsproblematiek en de ontwikkeling daarvan tot 2010 geanalyseerd. Daarna zijn oplossingsrichtingen bepaald. Resultaten van dit soort onderzoek helpen bij het beheersen van de problematiek rond de A4. Groot-Haaglanden dient daarmee als voorbeeld voor andere knooppunten, waar lokaal, regionaal en doorgaand verkeer samenkomt, zoals Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Eindhoven en het knooppunt Arnhem-Nijmegen. Een waarschuwing is daarbij op zijn plaats: iedere regio kent zijn eigen problemen. Deze moeten worden aangepakt op basis van een grondige analyse van de situatie ter plaatse. In navolging van de Commissie Blankert constateert de Commissie Mobiliteitsmarkt A4 dat de mobiliteitsproblematiek zich voordoet door de grote vraag in de spitsperioden, maar tevens wordt veroorzaakt door onvoldoende infrastructuurcapaciteit op het hoofdwegennet en het onderliggend wegennet om deze pieken op te vangen. De genoemde piek en ontbrekende schakels in de A4 zijn daar een voorbeeld van. De Commissie heeft in haar benadering evenwel nadrukkelijk gekeken naar de vraagkant, om tot een beter evenwicht te komen tussen vraag en aanbod: de mobiliteitsmarkt. Overigens heeft de Commissie op basis van eigen expertise enige aanbevelingen gedaan ten aanzien van de mogelijke aanpak van de capaciteitsknelpunten in de A4 (zie hoofdstuk 4). (Author/publisher)
Samenvatting