Dagelijks vallen in het Nederlandse verkeer ongeveer drie doden en honderddertig gewonden. Deze aantallen zijn lager dan vele jaren terug, maar elke dode en gewonde is er één teveel. In 1997 zijn de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Unie van Waterschappen (UvW), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en het Rijk akkoord gegaan met het concept “Duurzaam Veilig”. Duurzaam Veilig steunt op de principes functionaliteit (van het wegennet), homogeniteit (van het verkeer) en voorspelbaarheid (van verkeersgedrag). Het doel van Duurzaam Veilig is om in 2010, ten opzichte van de aantallen van 1986, 40 % minder gewonden en 50 % minder doden in het verkeer te hebben. De SWOV is sinds 1997 een toets aan het ontwikkelen waarmee getracht wordt te bepalen in hoeverre een wegennet als Duurzaam Veilig geclassificeerd kan worden. Deze toets is de DV-gehaltemeter genoemd, kortweg DV-meter. De DV-meter is opgebouwd uit twaalf eisen (verdeeld over vier clusters), welke zijn onderverdeeld in indicatoren en per indicator is een criterium nodig dat het grensgebied aangeeft waarbinnen een indicator nog tot Duurzaam Veilig behoort. Vanaf 1997 t/m heden hebben de ontwikkelingen met betrekking tot de DV-meter niet stilgestaan. Echter, aan de mate van belangrijkheid van de eisen, oftewel, het gewicht, is nooit iets veranderd. In dit onderzoek heeft dan ook de vraag centraal gestaan in hoeverre de eisen die in de huidige variant van de DV-gehaltemeter zijn opgenomen alle even zwaar meewegen en welke waarden dan aan de gewichten van de eisen toegekend dienen te worden. Door het berekenen van gewichten van de eisen zou de DV-meter zodanig geoptimaliseerd worden dat een meer evenwichtige beoordeling mogelijk is van de mate waarin een ontwerp of bestaande situatie van een wegennet Duurzaam Veilig is. Slechts van een vijftal eisen, de eisen met betrekking tot homogeniteit, is het gewicht berekend. Deze eisen zijn eenvoudig te relateren aan ongevalgegevens. Met behulp van het softwarepakket WISDOM zijn ongevalgegevens opgevraagd van dodelijke en ernstige ongevallen van 1998 t/m 2001 op gebiedsontsluitingswegen. Vervolgens zijn ongevallen aan de hand van de conflicttypen ‘frontaal’, ‘flank’, ‘kop/staart’ en ‘enkelvoudig’ aan één van de vijf homogeniteitseisen toegedeeld. Door een bepaalde manier van verzamelen van ongevallen in WISDOM is het mogelijk om een viertal gewichten te berekenen: gewichten op basis van dodelijke en ernstige ongevallen en geldend voor binnen en voor buiten de bebouwde kom. Met name de eisen ‘conflicten vermijden met kruisend en overstekend verkeer’ en ‘vermijden van obstakels langs de rijbaan’ vallen op met hun hoge gewichten, respectievelijk 1,94 (gebaseerd op ernstige ongevallen en geldend voor binnen de bebouwde kom) en 2,12 (gebaseerd op dodelijke ongevallen en geldend voor buiten de bebouwde kom). Vervolgens heeft een toetsing van de gewichten van de homogeniteitseisen plaatsgevonden: wat voor effect hebben de veranderde gewichten op de beoordeling van een wegennet? Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van gegevens over gebiedsontsluitingswegen binnen de bebouwde kom van Zoetermeer. De belangrijkste conclusie die na de toetsing getrokken kan worden, is dat de kwaliteit van de DV-meter is verbeterd door het aanpassen van de gewichten van de homogeniteitseisen. Bij het beoordelen van het gehalte Duurzame Veiligheid is nu een relatie gelegd met ongevallen (de gewichten van de homogeniteitseisen zijn gebaseerd op ongevallen). Deze relatie was in de DV-meter eerst niet aanwezig. Tot slot verdient het aanbeveling om ook de gewichten van de overige eisen van de DV-meter te berekenen. Zoals de waarden van de gewichten van de homogeniteitseisen zijn veranderd, kunnen ook de gewichten van de overige eisen een andere waarde krijgen. In dit onderzoek zijn de eindpercentages Duurzame Veiligheid voor een wegennet slechts berekend op basis van de homogeniteitseisen. Onduidelijk is hierdoor wat het effect is op een totale beoordeling van het wegennet. Daarom zou vervolgonderzoek gedaan kunnen worden naar het effect van de homogeniteitseisen op de totale beoordeling van de DV-meter. (Author/publisher)
Samenvatting