Vanuit het principe van Duurzaam Veilig worden er in Nederland de laatste jaren steeds meer 60km/uur-gebieden aangelegd. Deze gebieden zijn voornamelijk in het beheer van gemeenten en er blijken in de praktijk grootte verschillen te zijn in de kwaliteit van de inrichting van de verschillende gebieden. De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) is bezig met een onderzoek dat kijkt hoe gemeenten samenwerken bij het aanleggen van 60km/uur-gebieden en wat de invloed daarvan is op de kwaliteit van de inrichting. Als onderdeel van dit onderzoek zijn ook beoordelingen uitgevoerd van de Duurzaam Veilige inrichting van 60km/uurgebieden van verschillende gemeenten. Dit is gedaan met behulp van de DV-gehaltemeter. Bij een vergelijking van de scores van verschillende gemeenten bleek echter dat de scores zeer weinig van elkaar verschilden, terwijl er in de praktijk wel duidelijk een verschil in kwaliteit van inrichting zichtbaar was. Het geringe verschil in scores is het gevolg van het feit dat de DV-gehaltemeter ontworpen is voor de beoordeling van alle type wegen en niet speciaal voor 60km/uur-wegen. De opdracht van dit onderzoek was daarom om een beoordelingsmethode te ontwerpen specifiek voor 60km/uur-gebieden. Deze nieuwe methode (de DV60-meter genoemd) moet ervoor gaan zorgen dat gebieden met in de praktijk een duidelijk verschil in kwaliteit ook een duidelijk verschil in de beoordeling krijgen, waarbij tevens ook beter rekening wordt gehouden met de invloed op de verkeersveiligheid in het gebied. Bij het ontwerpen van de DV60-meter is de DV-gehaltemeter als uitgangspunt genomen. Op basis van literatuur, interviews en een analyse van de met de DV-gehaltemeter beoordeelde gebieden zijn vier indicatoren geïdentificeerd die bij de beoordeling van wegvakken en kruisingen in 60km/uur-gebieden het belangrijkste zijn. Dit zijn de aanwezigheid van snelheidsremmende maatregelen op kruisingen, de aanwezigheid van de juiste belijning, de gelijkwaardigheid van kruisingen en de grootte van de obstakelvrije afstand. Vervolgens is op basis van literatuur, ongevalanalyse, interviews en enquêtes gepoogd een onderscheid aan te brengen in het relatieve belang van deze vier indicatoren voor de verkeersveiligheid. Het bleek op basis van de huidige kennis over de effecten van Duurzaam Veilig niet mogelijk om kwantitatieve gewichten te geven voor de indicatoren. Wel kan er een zekere rangorde tussen de vier indicatoren aangegeven worden. Het belangrijkste zijn de snelheidsremmende maatregelen op kruisingen, omdat dit een zeer effectieve manier is om de ernstige ongevallen die op deze conflictpunten gebeuren te reduceren. Als tweede indicator is de belijning van belang, Deze draagt vooral bij aan de herkenbaarheid van het gebied. Hierna volgt de gelijkwaardigheid van kruisingen. De obstakelvrije afstand wordt vooral vanuit haalbaarheidsoogpunt het laagste belang toegedicht. Voor een vergelijking van de wegvakken en kruisingen van verschillende gemeenten wordt gebruik gemaakt van een "score card". Hierin kunnen de gemeenten overzichtelijk met elkaar vergeleken worden en met behulp van de kennis over het relatieve belang van de vier indicatoren kan er ook een rangorde gevormd worden. Naast de beoordeling van kruisingen en wegvakken is ook gekeken naar een beoordelingsmethode voor zonepoorten, gemeentegrensovergangen en (on)vriendelijke maatregelen voor hulpdiensten en openbaar vervoer. Voor de zonepoorten is hierbij onder andere een beoordelingsmethode gemaakt met rapportcijfers voor verschillende uitvoeringen. Hoe duidelijker een zonepoort is, hoe hoger het rapportcijfer dat hij krijgt. Voor een geheel gebied samen kan dan een gemiddeld cijfer berekend worden. De gemeentegrensovergangen zijn beoordeeld op het criterium dat er geen discontinuïteiten aanwezig mogen zijn die met een goede afstemming tussen buurgemeenten voorkomen had kunnen worden. Bij de beoordeling van de (on)vriendelijke maatregelen voor hulpdiensten en openbaar vervoer wordt er een indeling gemaakt in vier klassen (van "slecht" tot "goed"), afhankelijk van de verhouding vriendelijke/onvriendelijke maatregelen. Voor de totaalbeoordeling van alle onderdelen samen is wederom de "score card"-methode gebruikt. Met behulp van de interviews en enquêtes is wederom een rangorde opgesteld van het belang van de verschillende onderdelen. De maatregelen op kruisingen worden hierbij als belangrijkste gezien, gevolgd door de wegvakmaatregelen. De kwaliteit van zonepoorten en de gemeentegrensovergangen volgen hierop en de (on)vriendelijke maatregelen voor hulpdiensten en openbaar vervoer wordt het laagste belang toegedicht. De beoordelingsmethode is getest in een aantal gemeenten, met een goed resultaat. De losse onderdelen zijn goed te beoordelen en er is een duidelijk onderscheid te zien in scores tussen gemeenten die een betere of slechtere inrichting hebben. Ook een rangorde tussen de verschillende gemeenten is goed aan te brengen. De nieuwe DV60-meter blijkt daardoor goed toepasbaar voor het onderzoek "Samenwerken bij het aanleggen van 60km/uur-gebieden" van de SWOV. Ook gemeenten zouden de DV60- meter kunnen gebruiken. Gemeenten kunnen dan zien op welke punten zij eventueel slechter scoren dan andere gemeenten. Aangezien er bij gemeenten meer aspecten spelen dan enkel de verkeersveiligheid is het voor gemeenten soms wel te rechtvaardigen dat ze door bepaalde keuzes een lagere score behalen. De DV60-meter helpt hen dan wel doordat ze deze afwegingen dan expliciet (voor zichzelf) moeten kunnen verantwoorden. Als ze een lage score op een bepaald punt niet kunnen verantwoorden dan moeten ze aan dat punt nog meer aandacht besteden. (Author/publisher)
Samenvatting