Road pricing has been a topical subject for more than fifteen years in the Netherlands, but the implementation of concrete proposals time and again failed. Much research has been done on various effects related to road pricing, such as economic and accessibility effects. The opinion and acceptance of road pricing by social interest groups in the Netherlands have largely been neglected in the research done, but are indeed important, as these parties might have substantial power to block decision-making. The objective of this paper is to provide insight in the involved actors, their ideas, their positions of power and the (potential) conflicts and agreements in order to contribute to a successful implementation of road pricing. The involved actors agree on the problem formulation (congestion and environmental damage), and the solution, a nationwide kilometre charge using GNSS/GSM technology that is differentiated in place, time and on environmental characteristics. On the other hand conflicts are especially visible between the governments and the environmental organisations, and the representatives of businesses and road users about the desired effect road pricing should create, being traffic regulation versus the generation of revenues for infrastructure investments, the spending of the revenues and the privatisation of road management. Consequence of these conflicting viewpoints is that a successful implementation of road pricing is by no means certain, especially because actors mention the disagreement between involved interest groups as the most important threat to successful decision-making. (Author/publisher) Nederlands abstract: Besluitvorming over prijsbeleid op het Nederlandse wegennet: Actoren, hun standpunten en hun positie in het relatienetwerk. Al meer dan vijftien jaar discussieert men over prijsbeleid op de weg, maar het is tot nu toe niet gelukt om een voorstel te realiseren. Veel onderzoek is de afgelopen jaren gedaan naar o.a. de economische en bereikbaarsheidseffecten van prijsbeleid, maar er was minder aandacht ervoor de acceptatie en visie van belangengroepen. Dit onderwerp is echter wel belangrijk vanwege de blokkademacht die sommige partijen hebben. Het doel van dit paper is om inzicht te geven in de actoren die bij de besluitvorming betrokken zijn, hun standpunten, hun positie in het netwerk en de mogelijke conflicten en overeenstemming, om met dit overzicht een bijdrage te leveren aan een succesvolle implementatie van prijsbeleid. De betrokken actoren zijn het eens over het probleem (congestie en milieuvervuiling) en de oplossing: de introductie van een op satellietnavigatie gebaseerd systeem voor betalen per km op het hele wegennet, met tarieven gedifferentieerd naar plaats, tijd en voertuigkenmerken. Er zijn echter conflicten tussen met name de overheid en milieuorganisaties en de vertegenwoordigers van bedrijven en automobilisten over het gewenste effect van prijsbeleid (verkeersregulering vs. genereren van inkomsten voor investeringen in infrastructuur), de besteding van de opbrengsten en de verzelfstandiging van het wegbeheer. Het gevolg van deze conflicten is dat een succesvolle introductie van prijsbeleid nog erg onzeker is, met name omdat de actoren onenigheid tussen betrokken belangengroepen als de belangrijkste faalfactor voor een succesvolle besluitvorming zien. (Author/publisher)
Samenvatting