Duurzame Mobiliteit: ook verkeersveiligheidseffecten in beeld brengen

Een kwalitatief overzicht van feitelijke en mogelijke verkeersveiligheidswinst
Auteur(s)
Schoon, C.C.
Jaar
Mobiliteit en duurzaamheid zijn van vitaal belang voor de moderne samenleving. Ze worden beide gecombineerd in het begrip Duurzame Mobiliteit: een milieuvriendelijke vorm van mobiliteit. Bij Duurzame Mobiliteit staan meestal twee kernbegrippen centraal: bereikbaarheid en aandacht voor het milieu. In dit rapport is het kernbegrip verkeersveiligheid daaraan toegevoegd. In de meeste gevallen speelt verkeersveiligheid geen rol bij de besluitvorming over maatregelen op het gebied van Duurzame Mobiliteit. Wel lift verkeersveiligheid vaak als vanzelf mee met voorgenomen maatregelen. Denk hierbij aan het voorkomen van files en het matigen van de snelheid. In deze gevallen spreken we van een impliciete betrokkenheid van verkeersveiligheid bij Duurzame Mobiliteit. Als bij Duurzame Mobiliteitsmaatregelen uit het oogpunt van de verkeersveiligheid extra maatregelen kunnen worden voorgesteld die verder gaan dan wat nodig is voor de bereikbaarheid en het milieu, spreken we van een expliciete aandacht van Duurzame Mobiliteit voor verkeersveiligheid. In dit rapport is geïnventariseerd of en hoe verkeersveiligheid profiteert en/of (extra) kan profiteren van maatregelen en activiteiten op het gebied van Duurzame Mobiliteit. De inschattingen van de verkeersveiligheidswinst zijn daarbij kwalitatief. Ook zijn de inschattingen niet in alle gevallen gebaseerd op wetenschappelijke kennis, maar in dit inventarisatiestadium is dat ook geen vereiste. De intentie van deze inventarisatie is om aandacht voor de kwantificering van veiligheidseffecten te vragen zodat verkeersveiligheid in de toekomst een duidelijker rol speelt bij besluitvorming over Duurzame Mobiliteit. Op dit moment wordt Duurzame Mobiliteit in Nederland gerealiseerd via interventies op drie verschillende terreinen: - verkeersmanagement; - mobiliteitsmanagement; - voertuigmanagement. Bij de eerste twee typen interventies is verkeersveiligheid meestal impliciet betrokken. Verkeers- en mobiliteitsmanagement hebben over het algemeen namelijk een zodanige invloed op de mobiliteit dat dit gunstig is voor de verkeersveiligheid: - Door reductie van de mobiliteit wordt de kans op een ongeval kleiner (bijvoorbeeld door telewerken). - Door minder congestie komen bepaalde typen ongevallen minder voor (bijvoorbeeld minder kop-staartaanrijdingen). - Meer gebruik van (veilig ingerichte) stroomwegen voor een vlottere doorstroming betekent dan bijvoorbeeld minder ritten op wegen met een hoger risico. Op het gebied van voertuigmanagement zijn de volgende interventies in het algemeen ook gunstig voor de verkeersveiligheid: - Meer transport met vervoermiddelen met een lager risico zorgt voor minder slachtoffers ('modal shift' van bijvoorbeeld auto naar openbaar vervoer). - Zuiniger rijden met gemotoriseerd verkeer zorgt bijvoorbeeld voor een daling van de snelheid en meer anticiperend rijgedrag. Enkele voertuigmaatregelen ten behoeve van het milieu zullen naar alle waarschijnlijkheid negatief voor de verkeersveiligheid uitpakken. Denk aan de elektrische auto en de elektrische fiets. Het is wenselijk de mogelijke negatieve effecten aan te tonen en met maatregelen te komen om deze effecten te reduceren. Verkeersveiligheid kan ook (extra) profiteren bij Duurzame Mobiliteit als er expliciet aandacht voor is. Door bij Duurzame Mobiliteitsmaatregelen extra maatregelen te nemen zijn extra slachtoffers te besparen, zonder dat dit ten koste hoeft te gaan van de doorstroming of het milieu, bijvoorbeeld: - bij mobiliteitsmanagement en ketenvervoer ook aandacht besteden aan veilige fietsvoorzieningen; - bij infrastructurele maatregelen in de woonomgeving voor milieudoeleinden ook veiligheidsdeskundigen inzetten voor een veilige infrastructuur; - bij de toepassing van Het Nieuwe Rijden bedrijven stimuleren om naast de registratie van brandstofverbruik ook de registratie van schades en ongevallen ter hand te nemen; - bij stedelijke distributie het gebruik van veilige logistieke routes stimuleren, evenals de inzet van vrachtauto’s met lage cabines. De SWOV bepleit dat verkeersveiligheid voortaan standaard wordt meegenomen in besluitvorming over Duurzame Mobiliteit, ongeacht of verkeersveiligheid daar impliciet of expliciet bij betrokken is of moet worden. Het is wenselijk om het verkeersveiligheidseffect van (extra) maatregelen op het gebied van Duurzame Mobiliteit te kwantificeren in termen van het aantal te besparen slachtoffers. Voor kwantificering zijn gedetailleerde gegevens nodig, met name die van mobiliteits- en gedragsveranderingen ten gevolge van de maatregelen.
Sustainable Mobility: also point out the road safety effects; A qualitative overview of actual and possible road safety gains Mobility and sustainability are of vital importance for modern society. The two are combined in the concept Sustainable Mobility: an environment-friendly type of mobility. Generally, two core notions are central in Sustainable Mobility: accessibility and attention for the environment. In this report a third notion, road safety, is added to the other two. In most cases road safety does not play a role in decision making about measures in the field of Sustainable Mobility. However, road safety is often included in intended measures as a matter of course; particularly the prevention of congestion and reduction of driving speeds. In these cases we speak of implicit involvement of road safety in Sustainable Mobility. If extra measures aimed at road safety can be proposed that reach further than what is necessary for accessibility and the environment and therefore further than the Sustainable Mobility measures, we speak of explicit attention for road safety. This report presents an inventory of whether and how road safety benefits and/or can gain (extra) benefits from measures and activities in the area of Sustainable Mobility. The estimations that are made for road safety are of a qualitative nature. Furthermore, not in all cases are the estimations based on scientific knowledge; in this inventory stage, however, this is not a necessity. The purpose of this inventory is to request attention for the quantification of road safety effects to allow road safety having a clearer future role in decision making about Sustainable Mobility. Presently, Sustainable Mobility is realized in the Netherlands by using interventions in three different areas: - traffic management; - mobility management; - vehicle management. In the first two types of interventions the involvement of road safety is usually implicit. The influence of traffic and mobility management is generally of such a nature that it has a positive road safety effect: - reduction of the mobility reduces the risk of a crash (e.g. teleworking). - less congestion reduces the occurrence of certain crash types (e.g. fewer rear-end collisions). - increased use of through roads (with a safe layout) for better traffic flow results in fewer trips on roads with a higher risk. In the area of vehicle management the interventions that generally have positive road safety effects are: - increased transport by vehicles with a lower risk results in fewer casualties (e.g. 'modal shift' from passenger car to public transport). - more economical driving by motorized traffic will for instance result in speed reduction and more anticipatory driving. Some of the vehicle-related measures aimed at the environment will in all probability have negative road safety effects; examples are the electric vehicle and the electric bicycle. It is advisable to indicate the possible negative effects and to implement measures to reduce these effects. Furthermore, explicit attention for road safety in Sustainable Mobility may also have (extra) road safety benefits. By adding extra measures to Sustainable Mobility measures, more casualties can be saved without this being at the expense of traffic flow or the environment. For example: - attention for safe bicycle facilities in mobility management and chain transport; - participation of safety experts to obtain a safe infrastructure when taking infrastructural measures in residential areas that are aimed at the environment; - stimulating companies to make a registration of damages and crashes in addition to the registration of fuel consumption when Ecodriving is applied; - stimulating the use of safe logistic routes for urban distribution, in addition to the use of low cabin trucks. SWOV proposes that from now on road safety is included in the decision making about Sustainable Mobility as a standard procedure, irrespective of whether road safety is or needs to be included implicitly or explicitly. It is advisable to quantify the road safety effect of (extra) Sustainable Mobility measures in terms of the number of casualties to be saved. Detailed data is required for quantification, especially data about changes in mobility and behaviour as a result of the measures.
Rapportnummer
R-2011-23
Pagina's
49
Gepubliceerd door
SWOV, Leidschendam

SWOV-publicatie

Dit is een publicatie van SWOV, of waar SWOV een bijdrage aan heeft geleverd.