Een optimale snelheidsbeheersing in tunnels en op grote verkeersassen van het brussels hoofdstedelijk gewest : synthese. In opdracht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Bestuur Uitrusting en Vervoer.

Snelheidsbeperkingen worden op de bestudeerde assen over het algemeen zeer weinig nageleefd; veel ongevallen zijn een gevolg van overdreven snelheid. Als antwoord op deze vaststellingen werden verschillende mogelijke strategieën uitgewerkt en in het kader van deze studie geëvalueerd. De eerste strategie, die erin bestond om niet in te grijpen en de huidige situatie te behouden, is onaanvaardbaar: een algemene niet-naleving van de beperkingen brengt een verhoogd ongevallenrisico teweeg en veroorzaakt negatieve effecten op gebied van doorstroming, milieu en functie van de publieke ruimte. Deze strategie is bovendien onsamenhangend: expliciet lage grenzen vastleggen terwijl men impliciet effectieve snelheden tolereert die beduidend hoger liggen lijkt moeilijk verdedigbaar. De tweede strategie ging uit van een snelheidsbeperking van 70 km/u. Wij hebben echter vastgesteld dat snelheidsregimes van 70 km/u op de bestudeerde wegen globaal enkel negatieve effecten zouden teweeg brengen, vooral voor de veiligheid, maar ook voor de doorstroming van het verkeer, de kwaliteit van het milieu en de functie van de publieke ruimte. Rekening houdend met de bestaande risico’s is het eenvoudigweg onaanvaardbaar om een beperking van 70 km/u vast te leggen voor de meeste boulevards en tunnels. Daar waar dit toch mogelijk zou zijn, zouden deze snelheidsbeperkingen gepaard moeten gaan met bijzonder veeleisende en dwingende veiligheidsmaatregelen en systemen voor snelheidsbeheer. De derde strategie lijkt het meest geschikt voor de Brusselse stedelijke context. In deze strategie bevelen wij de strikte toepassing van het volgende algemene principe aan: binnen de bebouwde kom geldt een snelheidsbeperking van 50 km/u, behalve wanneer een uitzonderlijke maximumsnelheid van 70 km/u gerechtvaardigd kan worden. Deze uitzonderingen kunnen echter enkel geduld worden als overgangsmaatregel naar een betere naleving van de beperkingen, in afwachting dat de nodige begeleidende maatregelen voor een daling van de effectieve snelheden ingesteld worden. Om het gedrag van de weggebruiker naar een strikte naleving van dit algemene principe te doen evolueren zijn belangrijke maatregelen nodig op vlak van sensibilisatie, preventie, handhaving en wegeninrichting. Het is essentieel dat het algemene wegenbeeld in harmonie is met de snelheidsbeperking die er van toepassing is. Deze investeringen op lange termijn worden ruimschoots gerechtvaardigd door de belangrijke winst die een daling van de effectieve snelheden voor de gemeenschap met zich zou meebrengen. Verschillende technische opties lijken veelbelovend om het snelheidsbeheer op de grote Brusselse assen te verbeteren. Het zou dan ook interessant zijn om grondig onderzoek te verrichten naar de toepasbaarheid en de toepassingswijze van deze oplossingen. Deze oplossingen zouden het veiligheidsniveau in de tunnels en op de grote verkeersassen doen toenemen. Zij bieden eveneens een ruime flexibiliteit in het beheer van de snelheden en bijhorende risico’s, evenals talrijke aanpassingsmogelijkheden voor de toekomst. Tot slot bevelen wij de geleidelijke maar daadkrachtige doorvoering van de strategie van punt 2.3. aan, waarbij de snelheidsbeperkingen op langere termijn naar 50 km/u veralgemeend worden. In eerste instantie kunnen uitzonderingen op deze algemene regel toegelaten worden onder de vorm van snelheidsbeperkingen van 70 km/u zoals beschreven in punt 2.2, op plaatsen waar de studie heeft aangetoond dat dit mogelijk is. Deze uitzonderingen moeten evenwel gepaard gaan met bijzonder veeleisende veiligheidsmaatregelen (automatische incidentendetectie, variabele snelheidsbeperkingen, nadrukkelijke controle van overtredingen, …). De voornaamste uitdaging van deze strategie bestaat erin om de algemene snelheidsbeperking van 50 km/u op de bestudeerde assen te doen kennen, begrijpen en naleven. Daarvoor moeten gelijktijdig een aantal maatregelen genomen worden op gebied van informatie, sensibilisatie en wegeninfrastructuur (voor een betere samenhang tussen wegenbeeld en opgelegde snelheidsbeperking), evenals maatregelen voor een strenge en constante handhaving. (Author/publisher)