Sinds enkele jaren wordt er in onderzoek naar verplaatsingsgedrag geëxperimenteerd met het verzamelen van data via GPS. Met een GPS-ontvanger kan via signalen van satellieten de positie op aarde met een nauwkeurigheid van ongeveer 10 meter geregistreerd worden. Een ontvanger registreert volgens ingestelde intervallen de coördinaten van zijn locatie en koppelt hieraan de tijd waarop hij zich op deze posities bevond. Door respondenten een GPS-ontvanger mee te geven, kan hun verplaatsingsgedrag daarom gedetailleerd gevolgd worden. Dataverzameling via GPS is veel nauwkeuriger en minder belastend voor respondenten dan traditionelere methoden van dataverzameling zoals het verzamelen van gegevens via papieren dagboekjes. Omdat geregistreerd wordt waar en hoe laat men zich ergens bevond, is nauwkeurig te achterhalen welke afstanden men heeft gereisd, hoe lang en op welke tijdstippen is gereisd en met welke snelheden men zich heeft verplaatst. De belasting van de respondent is beperkt, omdat er gedurende de dag geen gegevens hoeven worden bijgehouden. Bovendien kunnen er vanwege de lage belasting gegevens over meerdere dagen worden ingewonnen. Het meedragen van de ontvanger en het geregeld moeten opladen van de accu zijn nog wel enigszins belastend. Maar omdat de ontvangers steeds kleiner en lichter worden en de accu’s een grotere capaciteit krijgen, zal deze belasting in de nabije toekomst verminderen. Naast de gegevens die via GPS verzameld worden, zullen er nog aanvullende gegevens verzameld moeten worden om het verplaatsingspatroon van respondenten in kaart te kunnen brengen. Een ontvanger kan om verschillende redenen af en toe geen ontvangst hebben, waardoor er (delen van) trips kunnen missen. Daarnaast is het onmogelijk om via GPS gegevens als het vervoermiddelengebruik en het type bestemmingen dat bezocht is te registreren. In meerdere pilot-studies naar dataverzameling via GPS is geëxperimenteerd met verschillende manieren van het verzamelen van de benodigde aanvullende informatie: achteraf of gedurende de dagen van het veldwerk, en op papier, via internet, telefonisch of door koppeling met een PDA. Het is ook mogelijk om een deel van de benodigde informatie met behulp van GIS-gegevens af te leiden. Wanneer de route van een respondent bekend is, kan via kaarten van spoorwegen en wegen gezien worden of men zich over het spoor en dus met de trein verplaatst heeft. Wanneer locaties van voorzieningen bekend zijn, kunnen deze vergeleken worden met de coördinaten van de locaties die de respondenten bezocht hebben. In de in het paper beschreven methode, die op dit moment door het onderzoeksinstituut OTB ontwikkeld wordt, is er voor gekozen de respondent tijdens de periode dat zijn verplaatsingsgedrag geregistreerd wordt, alleen een GPS-ontvanger bij zich te laten dragen. Na afloop van deze periode wordt gevraagd via een webapplicatie aanvullende informatie te geven. De last voor de respondent wordt zoveel mogelijk beperkt door de gelogde data voordat de respondent ze te zien krijgt, eerst met behulp van GIS-data te bewerken. (Author/publisher)
Samenvatting