Mede als gevolg van de decentralisaties in het sociale domein moeten gemeenten met minder geld meer taken uitvoeren. Gemeenten zullen de zorg en het vervoer anders moeten gaan organiseren om deze forse bezuinigingen op te kunnen vangen. Het doelgroepenvervoer is voor veel gemeenten een grote uitgavenpost. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor een belangrijk deel van het doelgroepenvervoer, zoals Wmo-vervoer en leerlingenvervoer. De regelingen beslaan verschillende beleidsterreinen (bijvoorbeeld welzijn en onderwijs). Gemeenten (of samenwerkingsverbanden daarvan) hebben vanuit hun rol als opdrachtgever te maken met verschillende ontwikkelingen binnen het doelgroepenvervoer, die de komende jaren tot een onhoudbaar systeem gaan leiden. Het gebruik van doelgroepenvervoer verandert. Door demografische ontwikkelingen is de verwachting dat er (bij gelijkblijvend beleid) een groter beroep zal worden gedaan op het doelgroepenvervoer. Door de toename van het aantal ouderen zal de vraag naar Wmo-vervoer veranderen. Waar in het verleden vooral naar optimalisatie binnen de eigen regeling gezocht is, zijn veel gemeenten op dit moment op zoek naar onderlinge afstemming van deze regelingen, om de uitvoering van het doelgroepenvervoer efficiënter te laten verlopen. Ditzelfde geldt voor combinaties met openbaar vervoer. Om na te gaan of zaken efficiënter kunnen, is inzicht in de huidige situatie van belang. Hiernaast zijn er geluiden dat de huidige markt dermate onder druk staat dat soms onder kostprijs wordt ingeschreven op aanbestedingen. Inschrijvingen onder kostprijs zijn voor zowel de opdrachtgevende overheden als voor de vervoerders onwenselijk, omdat dit uiteindelijk kan leiden tot faillissementen. De maatschappelijke consequenties hiervan zijn enorm. Denk aan (tijdelijk) geen vervoer voor reizigers, overnames tegen hogere kosten of nieuwe aanbestedingen. Doel van deze publicatie In deze veranderende wereld moeten (samenwerkingsverbanden van) gemeenten als opdrachtgever beleidskeuzes maken. Binnen het doelgroepenvervoer is het Wmo-vervoer voor gemeenten een grote kostenpost. In de aanbesteding en uitvoering wordt het Wmo-vervoer vaak gecombineerd met vervoer van reizigers dat door de ov-autoriteiten gesubsidieerd worden. Dit collectief vraagafhankelijk vervoer wordt door gemeenten veelal Regiotaxi’ benoemd, maar ook andere namen (zoals of deeltaxi) komen voor. Voor het gemak hanteren we in deze publicatie de naam ‘Regiotaxi’. Deze publicatie beoogt keuzes ten aanzien van Regiotaxivervoer te ondersteunen. Enerzijds door inzicht te bieden in de kosten van de aansturing en de uitvoering van kleinschalig vervoer, waarmee snel een globaal inzicht te verkrijgen is in de financiële consequenties van beleids- en investeringsbeslissingen. Daarnaast is er aandacht voor de kosten van het vrijwilligersvervoer, waarvan een indicatie wordt gegeven. De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met zes organisaties die namens in totaal 62 gemeenten vervoer organiseren. Deze organisaties zijn vaak samenwerkingsverbanden van gemeenten, die in de publicatie voor het gemak regio’s genoemd worden. De inhoud van deze publicatie is gebaseerd op bestekken en contracten die op het moment van de totstandkoming (periode eind 2014 — begin 2015) geldig waren. Let op: Deze publicatie richt zich op Regiotaxi-vervoer, van zowel Wmo-geïndiceerden als vrije reizigers, en specifiek op de fase nadat mensen zijn geïndiceerd voor vervoer. Vervoer van en naar de dagbesteding blijft buiten beschouwing. Meer informatie over vraagsturing staat in ‘Vraagsturing in het doelgroepenvervoer’. (Author/publisher)
Samenvatting