Dit boek bevat de conclusies van de scholenenquête over verkeersonveiligheid die onder basisscholen in Nederland is gehouden in 1997. Mede onder invloed van de toenemende schoolgrootte nemen de afstanden van huis naar school toe. De gevolgen hiervan zijn dat kinderen vaker op de fiets gaan en vaker op de weg naar school worden begeleid. De kans op het tegenkomen van knelpunten neemt eveneens toe. Nog steeds neemt de leeftijd waarop kinderen voor het eerst zelfstandig naar school mogen gaan toe. De gemiddelde leeftijd waarop 80% van de kinderen zelfstandig naar school gaat is nu 81/2 jaar. Jonge kinderen worden vaker gehaald en gebracht. Dat maakt de verkeerssituatie rond de school er niet veiliger op. Er kan een negatieve spiraal in werking treden, als er niet tijdig maatregelen worden genomen. De veiligheid van schoolroutes is het resultaat van een aantal ontwikkelingen. Omdat De Voetgangersvereniging periodiek een enquête onder scholen afneemt, worden de ontwikkelingen gevolgd. Sommige ontwikkelingen zijn gunstig, zoals maatregelen om de snelheid van voertuigen te verlagen. Andere ontwikkelingen veroorzaken problemen, zoals de toenemende verkeersdrukte, of maatregelen om het gemotoriseerd verkeer meer ruimte te geven. Het netto resultaat is dat er niet veel verbetering van veiligheid is te constateren; er zijn niet minder ongevallen en ook niet minder gevaarlijke situaties op de weg naar school. Nog steeds komt bij bijna 60% van de scholen meer dan één derde deel van de kinderen langs drukke wegen of over gevaarlijke punten. Er zijn meer scholen die aangeven dat de situatie is verslechterd dan scholen die verbetering constateren. Samenhang in maatregelen nodig. Hoewel er bij 80% van de scholen maatregelen zijn getroffen, voldoen deze niet altijd. Maatregelen dragen niet altijd bij aan de veiligheid van kinderen. Bovendien zijn bij ruim een kwart van de scholen nadelige maatregelen genomen. Veel scholen achten meer maatregelen nodig. De effectiviteit van maatregelen hangt samen met de kenmerken van de totale situatie. Dezelfde maatregel wordt in de ene situatie positief beoordeeld en in de andere situatie negatief. Vanuit een 'Duurzaam Veilig' visie zou meer samenhang in het nemen van effectieve maatregelen kunnen worden gebracht. In een dergelijke visie wordt systematisch gewerkt aan de afstemming van functie, gebruik en inrichting van wegen. De scholen vinden jonge kinderen nog onvoldoende toegerust om rekening te houden met alle aspecten van het huidige verkeer. De gemiddelde leeftijd waarop kinderen problemen op de schoolroute het hoofd kunnen bieden is volgens de scholen 8,2 jaar. De omstandigheden zijn bepalend. Soms kunnen kinderen al vanaf het vijfde jaar zelfstandig naar school. In andere gevallen is dat gedurende de gehele basisschoolperiode niet verantwoord. Door de meeste scholen wordt ook geconstateerd dat volwassen bestuurders vaak te weinig rekening met kinderen houden. De belangrijkste impuls voor veiligheid moet dus van aanpassing van de omgeving komen. Scholen zien voor zichzelf een taak in het vergroten van de veiligheid van kinderen onderweg. Maar de school vindt dat ook anderen daarbij moeten worden betrokken. Duidelijk is dat de meeste scholen de overheid verantwoordelijk houden voor een veilige omgeving. Ook de ouders hebben volgens de school een belangrijke taak bij signalering en aanpak. De taak van de school is op de eerste plaats educatief. Het inzicht in de eigen schoolomgeving staat voorop. Daarnaast zijn veel scholen actief bij het aanpakken van onveilige situaties, vooral in de directe schoolomgeving. Ook kinderen kunnen suggesties en ideeën aandragen voor het verbeteren van de veiligheid op schoolroutes. De conclusie luidt dat een voortvarende en samenhangende aanpak nodig is om te komen tot een blijvende verbetering van de situatie op weg naar school. De toekomstige ontwikkelingen in het verkeer moeten van zo'n aanpak deel uitmaken. Ook een daadwerkelijke samenwerking van de verschillende betrokken partners hoort daarbij. Alleen dan kunnen ongunstige ontwikkelingen het hoofd worden geboden. (Author/publisher)
Samenvatting