Verkeersveiligheid staat hoog op de politieke agenda, mede vanwege het grote aantal verkeersslachtoffers dat jaarlijks valt. De afgelopen jaren zijn tal van maatregelen onderzocht om de verkeersveiligheid te vergroten. Om een keuze te kunnen maken tussen de verschillende maatregelen is het noodzakelijk om deze op een eenduidige manier te beoordelen, waarbij rekening gehouden wordt met andere effecten naast veiligheid. In een kosten-batenanalyse is dit mogelijk. Er is inmiddels een groot aantal kosten-batenanalyses uitgevoerd in Nederland en in diverse andere landen. Dit zijn veelal analyses voor grote (infrastructuur)projecten. De methode kan echter ook goed toegepast worden voor integrale afwegingen van verkeersveiligheidsmaatregelen, zowel op nationaal als op regionaal niveau. Het doel van deze rapportage is een praktische leidraad te bieden (aan onderzoekers) voor het uitvoeren van kosten-batenanalyses van verkeersveiligheidsmaatregelen. Kosten-batenanalyse In een kosten-batenanalyse wordt de toekomstige situatie zonder maatregel (nulalternatief) afgezet tegen de situatie met maatregel (projectalternatief). Hierdoor worden de projecteffecten onderscheiden van de autonome effecten. De projecteffecten worden vervolgens gedurende een langere periode opgenomen in de kosten-batenanalyse en contant gemaakt. Het contant maken, houdt in dat effecten die later optreden in de tijd minder zwaar meewegen dan effecten die eerder optreden. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van een discontovoet. De contante waarde van een projecteffect is dus een gewogen sommatie over de tijd. Projecteffecten De verkeersveiligheidsmaatregelen hebben behalve een veiligheidseffect soms ook een mobiliteitseffect. Dit kan een direct effect zijn doordat bijvoorbeeld de maximumsnelheid verlaagd wordt. Het kan ook een indirect effect zijn doordat er als gevolg van een reductie in ongevallen minder files ontstaan, het verkeerssysteem betrouwbaarder wordt en de verhouding tussen modaliteiten verandert. Dit leidt tot een verandering in gereden kilometers en vervoerwijzekeuze, waardoor weer een effect — nu van de ‘tweede orde’ — op de verkeersveiligheid ontstaat. Tevens hebben de mobiliteitsveranderingen een milieueffect. Voor deze effecten (veiligheid, mobiliteit en milieu), wordt een praktisch toepasbare rekenmethode beschreven. Als de effecten berekend zijn, worden ze via maatschappelijke waarderingen in geld uitgedrukt (gemonetariseerd). Effecten van een maatregelpakket Behalve afzonderlijke maatregelen kunnen ook pakketten van maatregelen beoordeeld worden in een kosten-batenanalyse. Hierbij kunnen de uitkomsten van de afzonderlijke maatregelen niet zonder meer opgeteld worden. Het is namelijk noodzakelijk om bij vier aspecten de interferentie tussen de maatregelen vast te stellen: de kosten, de omvang van de doelgroep, de effectiviteit van de maatregelen en de eventuele neveneffecten. Maatschappelijk rendement Indien de contante waarde van de investeringskosten en projecteffecten bepaald is, kan het maatschappelijk rendement berekend worden. Bij een positief rendement is het maatschappelijk gezien gewenst om de investering te doen; de maatschappelijke baten wegen op tegen de kosten. Er zijn verschillende rendementscriteria, namelijk de netto contante waarde (sommatie van de contante waarde van kosten en baten), de baten-kostenverhouding (quotiënt van de contante waarde van baten en kosten), de interne rentevoet (maximum discontovoet bij positief rendement), en de terugverdientijd (periode waarbinnen investering terugverdiend kan worden). Toepassingen Met behulp van deze leidraad kunnen op diverse niveaus kosten-batenanalyses uitgevoerd worden voor verkeersveiligheidsmaatregelen. Hierdoor kunnen investeringsopties tegen elkaar afgewogen worden voor bijvoorbeeld het bepalen van beleidsplannen, het vaststellen van de begroting of het bepalen van de prioritering en fasering van investeringsopties. In de volgende fase van het onderzoek zal de beschreven methode toegepast worden op een aantal verkeersveiligheidsmaatregelen, zowel afzonderlijk als in maatregelpakketten. Hierdoor wordt de methodiek van kosten-batenanalyse aangevuld en volledig toepasbaar gemaakt voor verkeersveiligheidsmaatregelen. Daarnaast kunnen de uitkomsten van de kosten-batenanalyse gebruikt worden bij de beleidsvoorbereiding.
Cost-benefit analysis of road safety measures; A methodological exploration Road safety has a high political priority, partly because of the large number every year of traffic casualties. During the last few years, a large number of measures to improve road safety have been studied. In order to be able to make a choice between the various measures, it is essential to judge them in an unambiguous way, in which other effects than road safety are taken into account. A cost-benefit analysis makes this possible. During the last few years, a large number of cost-benefit analyses have been carried out in the Netherlands and in various other countries. These are mostly analyses for large-scale (infrastructural) projects. The method can, however, also be used to good effect for integral balancing of road safety measures at both national and regional levels. The purpose of this report is to offer a practical guideline (to researchers) for the carrying out of cost-benefit analyses for road safety measures. Cost-benefit analysis In a cost-benefit analysis, the future situation without the measure (null alternative) is compared with the situation with the measure (project alternative). In this, the project effects are distinguished from the autonomous effects. Then the project effects are included in the cost-benefit analysis and discounted during a longer period. Discounting means that those effects that occur later are weighed less heavily than effects that occur sooner. To do this, a discount rate is used. The present value of a project effect is thus a weighted summation during the analysis period. Project effects Apart from a road safety effect, road safety measures sometimes also have a mobility effect. This effect can be direct because, for example, the maximum speed is lowered. It can also be an indirect effect because, as a result of a reduction in crashes, there are fewer tailbacks, the traffic system becomes more reliable, and the modal split changes. This leads to a change in the distances travelled and the choice of mode, whereby another road safety effect — now of the 'second order' — occurs. The mobility changes also have an environmental effect. A practical applicable calculation method is described. When the effects (safety, mobility, and environment) have been calculated, the social assessments are expressed in monetary terms. Effects of a package of measures Apart from individual measures, packages of measures can also be judged in a cost-benefit analysis. In this, the effects of the individual measures cannot just be added up. It is essential to determine the interference between measures with respect to four aspects: the costs, the size of the target group, the effectiveness of the measures, and any side effects. Social return If the present values of the investment costs and project effects have been determined, the social return can be calculated. If the return is positive, it is socially desirable to make the investment; the social benefits offset the costs. There are various return criteria, namely: the net present value (summation of the present value of costs and benefits), the cost-benefit ratio (quotient of the present value of costs and benefits), the internal interest rate (maximum discount rate for positive return), and the repay time (period within which investment can be repaid). Applications Cost-benefit analyses of road safety measures at various levels can be carried out using this guideline. In this way, investment options can be weighed up against each other by, for example, determining policy plans, fixing the budget, or determining the prioritization and phasing of investment options. In the next phase of the study, the method described will be applied to a number of road safety measures, individually as well as in packages. By doing so, the methodology of cost-benefit analysis will be supplemented and made completely applicable for road safety measures. In addition, the results of the cost-benefit analysis can be used in the policy preparation.
