De CROW-werkgroep ‘Luchtkwaliteit en verkeer’ geeft een reeks publicaties uit die decentrale overheden handvatten bieden om de luchtkwaliteitsproblematiek aan te pakken. Deze publicatie (218b) is de tweede in deze reeks en gaat specifiek in op een aantal verkeersmaatregelen. Negentien lokale verkeersmaatregelen worden op een toegankelijke en vergelijkbare wijze in een uniforme structuur beschreven zodat duidelijk is welk effect de maatregel heeft, hoe hij werkt en hoe er mee om moet worden gegaan. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan neveneffecten, indirecte effecten en de verdeling van de kosten en de baten. De maatregelen zijn zo geselecteerd dat ze gezamenlijk een breed beeld geven van mogelijke maatregelen die lokale overheden kunnen uitvoeren. Er is nadrukkelijk gezocht naar maatregelen die het hele spectrum bestrijken: van aangrijpen op individueel voertuigniveau tot op stedelijke schaal, van technisch/fysieke tot bestuurlijk/juridische maatregelen, van oude beproefde tot nieuwe en experimentele maatregelen. Ook is er voor gekozen een aantal ruim omschreven maatregelgroepen te beschrijven naast een aantal zeer specifieke. Industrie en verkeer brengen grote hoeveelheden schadelijke stoffen in de lucht. Stikstofoxiden, zwaveldioxide en fijne deeltjes zijn schadelijk voor de gezondheid, koolstofdioxide veroorzaakt een versterkt broeikaseffect. In Nederland vormen vooral stikstofoxiden (NOx = NO + NO2) en fijn stof (PM10) een probleem. Van lokaal tot op Europees niveau [6, 38, 40, 66, 117] worden maatregelen genomen om de emissies van deze verontreinigende stoffen te beperken. In Nederland zijn de maatregelen nodig omdat op vele locaties grote overschrijdingen plaatsvinden van de luchtkwaliteitsnormen die op Europees niveau zijn gesteld. Een deel van de concentraties NO2 en PM10 is afkomstig van het (lokale) verkeer. Deze fracties zijn groot genoeg om het zinvol te maken om aan de hand van verkeersmaatregelen de te hoge concentraties van deze stoffen aan te pakken. Er zijn gemeentelijke en provinciale verkeersmaatregelen in combinatie met landelijke en Europese maatregelen nodig om de concentraties tot aanvaardbare niveaus terug te brengen. De maatregelen die in deze publicatie zijn beschreven, kunnen de decentrale overheden toepassen om lokale knelpunten (op straat- en/of wijkniveau) op te lossen. Daarnaast dragen de maatregelen bij aan de vermindering van de bovenlokale (stadsniveau) achtergrondconcentraties. Voor de geselecteerde maatregelen zijn de effecten geanalyseerd op de concentraties van NO2 en PM10. Waar relevant, zijn de effecten op de emissies van NOx en PM10 in beeld gebracht. Hiernaast zijn de effecten op de verkeersdoorstroming, het geluid, de verkeersveiligheid, het energieverbruik en de CO2-emissie in beeld gebracht. De effecten op de concentraties NO2 en PM10 doen zich op verschillend schaalniveau voor, afhankelijk van het aangrijpingspunt van de maatregel. Maatregelen die de uitstoot van individuele voertuigen verminderen, hebben meer effect naarmate het aantal betrokken voertuigen groter is. Maatregelen die het aantal voertuigen verminderen, hebben meer effect naarmate de betrokken locatie (straat, zone of wijk) groter is. Om de effecten van de verschillende maatregelen te vergelijken, worden deze in beeld gebracht op ’straatniveau’ dat wil zeggen op die locatie waar de maatregel aangrijpt. Een eenvoudige onderlinge vergelijking van de effecten van de verschillende maatregelen is niet te geven. De maatregelen grijpen op verschillende schaalniveaus aan en de effecten hangen in veel gevallen sterk af van de details van de uitvoering. Een geslaagde aanpak combineert verschillende maatregelen op verschillend niveau. (Author/publisher)
Samenvatting