In een duurzaam mobiliteitsbeleid zou men pas maatregelen mogen implementeren als er volledige zekerheid heerst omtrent alle mogelijke effecten ervan, met bijzondere aandacht voor de onbedoelde effecten. Tot op heden gebeurt dit echter nauwelijks tot zelfs niet. Dit heeft tot gevolg dat maatregelen die op papier erg interessant lijken, dit in de praktijk — geheel onverwacht — niet altijd zijn. Paradoxaal is in dat opzicht het gegeven dat er nauwelijks onderzoek besteed is aan dit fenomeen, terwijl de gevolgen toch vrij ernstig en uitgestrekt kunnen zijn. Omwille van deze reden is de onderhavige verkennende Masterproef ontstaan: een aantal belangrijke en actuele maatregelen wordt onderzocht op basis van onbedoelde, negatieve gedragseffecten. Omdat het niet opportuun was om lukraak maatregelen te kiezen, werden eerst beleidsplannen rond mobiliteit onderzocht om zo de Vlaamse beleidsdoelstelling met de hoogste prioriteit te kiezen. Nadat de keuze op het thema verkeersveiligheid viel, werd een selectie gedaan in de te analyseren maatregelen. Eens deze selectie afgerond, kon dan een sociaalpsychologische literatuurstudie plaatsvinden. Het was immers de opzet om in de aansluitende analyse per maatregel aan te geven welk onbedoeld gedragseffect de theorie voorspelt plus welk onbedoeld gedragseffect zich reeds in de praktijk voordoet en/of voorgedaan heeft. Zodoende wordt een beeld gegeven van de ‘onbedoelde negatieve gedragseffectiviteit’ van die maatregel, wat voordien nog nooit op papier gezet was. Uit de literatuurstudie werd een heleboel oorzaken van onbedoelde gedragseffecten gefilterd, die samengevat zijn in een overzichtelijke tabel. Na deze studie werd aldus de beschrijvende analyse van de maatregelen uitgevoerd, het hart van de Masterproef. Uit deze Masterproef komt niet zozeer de conclusie dat nagenoeg elke maatregel onderhevig is aan onbedoelde gedragseffecten op vlak van theorie en praktijk — ook al is dit een onrustwekkende conclusie. Het is vooral opzienbarend dat er nog een grote kloof te dichten valt tussen theorie en praktijk. De voornaamste aanbeveling van deze Masterproef is dan ook de noodzaak van meer en beter onderzoek. Daarnaast kan de samenvattende tabel van de literatuurstudie ook gebruikt worden als een checklist bij de analyse van verkeersveiligheidsmaatregelen. Het is aan de orde dat onderzoekers zich in de toekomst grondiger bezighouden met deze materie en in deze Masterproef wordt niet alleen de loper gerold voor verder (rond de resultaten per maatregel) en ander (andere maatregelen) onderzoek, ook de gebruikte methodiek kan een oplossing bieden. (Author/publisher)
Samenvatting