Met het oog op de verhoging van de verkeersveiligheid is het belangrijk om te beschikken over degelijke, volledige en kwaliteitsvolle ongevallengegevens. Dit rapport focust op één deelaspect van de kwaliteit van de ongevallengegevens, namelijk de volledigheid van de registratie van het aantal zwaargewonden in de officiële nationale ongevallenstatistieken. Deze statistieken zijn gebaseerd op de registraties van letselongevallen door de federale en lokale politie bij de vaststelling van verkeersongevallen. Zowel Belgische als buitenlandse studies hebben reeds gewezen op de sterke onderschatting van het aantal zwaargewonden in de officiële statistieken. De hoofdopzet bij aanvang van deze studie was daarom om de omvang van deze “onderregistratie” te schatten in België. De bedoeling was deze onderregistratie te bepalen door een vergelijking van de officiële ongevallenstatistieken en de informatie van ziekenhuizen over zwaar gewonde verkeersslachtoffers. Naast de omvang van de onderregistratie gaat het rapport ook beperkt in op enkele kenmerken van de zwaargewonden die zich niet in de officiële statistieken maar wel in de Minimale Klinische Gegevens bevinden. Er bestonden reeds enkele eerste analyses waarin een vergelijking werd gemaakt van het aantal zwaargewonden in de officiële Belgische ongevallenstatistieken met het aantal zwaargewonde verkeersslachtoffers in de ziekenhuizen. De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, is de beheerder van de centrale databank van de gegevens van alle ziekenhuizen en publiceerde reeds in 2002 een rapport met daarin een vergelijking tussen politionele en Minimale Klinische Gegevens. In 2010 volgde er een update van dit rapport. Naast de FOD Volksgezondheid heeft ook het Steunpunt Verkeersveiligheid enkele rapporten aan de Minimale Klinische Gegevens gewijd. Eén van deze rapporten presenteert de methode en resultaten van een vergelijking van politionele gegevens en Minimale Klinische Gegevens in de regio Geel en Turnhout. Wat hier voorligt gaat echter dieper en grondiger in op deze problematiek. In vergelijking met de rapporten van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid besteedt dit rapport meer aandacht aan de aard van de zwaar gewonde weggebruikerstypes en aan de duur van het ziekenhuisverblijf. Ook de criteria voor het identificeren van de zwaar gewonde verkeersslachtoffers in de Minimale Klinische Gegevens en de weerhouden indicator (“de zwaargewondenratio”) in dit rapport zijn verschillend van de rapporten van de FOD Volksgezondheid. Dit onderzoek is tot stand gebracht door middel van een samenwerking tussen het BIVV en de FOD Volksgezondheid. De samenwerking tussen het BIVV en de FOD Volksgezondheid kadert binnen een breder samenwerkingsverband, nl. de “sub-werkgroep onderregistratie”, een afsplitsing van de Werkgroep Statistiek, voorgezeten door het BIVV. De keuze van de methodologie werd bepaald binnen deze sub-werkgroep onderregistratie Daarin waren de volgende instanties vertegenwoordigd: VZW Rondpunt, de spoedgevallendienst van het UZ Gent, het Departement Mobiliteit en Openbare Werken, het Steunpunt Verkeersveiligheid, het Instituut voor Mobiliteit van de universiteit Hasselt en het BIVV. Dit rapport is het verslag van een eerste verkennende studie. Er waren een aantal methodologische beperkingen bij het uitvoeren van het onderzoek, maar deze zijn echter niet van die aard dat ze besluiten van de studie wezenlijk in vraag kunnen stellen. In de nabije toekomst zal het BIVV nog verdere analyses en onderzoeksresultaten publiceren op basis van ziekenhuisgegevens. Dit is ook nodig, gelet op de Europese ontwikkelingen waarbij verwacht wordt van de lidstaten van de EU dat ze vanaf 2014 het aantal zwaargewonden in verkeersongevallen zullen publiceren op basis van ziekenhuisgegevens. Met dit rapport wil het BIVV ook het bewustwordingsproces inzake de consequenties van onderregistratie versnellen. Aanvullend hoopt het BIVV de samenwerking tussen alle actoren die belang hebben bij een betere registratie van verkeersongevallen, nog te versterken, en daarbij de aanbeveling van de Staten-Generaal van de Verkeersveiligheid (georganiseerd op 11 mei 2011) om de kwaliteit van de ongevallenregistratie te optimaliseren gehoor te geven. We merken nog op dat in de meeste van onze buurlanden het verkeersveiligheidsonderzoek op basis van ziekenhuisgegevens reeds verder gevorderd is dan in België. Onder andere in Nederland heeft dit geleid tot concrete toepassingen. Het aantal zwaargewonden op basis van de politionele gegevens wordt er gecorrigeerd en aangevuld aan de hand van de patiëntengegevens in de landelijke medische registratie (LMR). Dit vormt de basis voor het officiële aantal zwaargewonden. (Author/publisher)
Samenvatting