Bij de uitvoering van en het invulling geven aan bepaalde beleidsvoornemens is het vaak zinvol om op voorhand inzicht te krijgen in de effecten van een mogelijk toe te passen maatregel of combinatie van maatregelen. Modellen kunnen daarbij een rol spelen. In de eerste plaats omdat het vaak duur is om praktijkproeven uit te voeren die bovendien hun invloed hebben op de verkeersafwikkeling. Dit kan maatschappelijk gezien ongewenst zijn; een extreem voorbeeld daarvan is het bewust creëren van incidenten om de effecten van incident management te bepalen. Ook invloed op de taak van de bestuurder en daarmee op de verkeersveiligheid is mogelijk (bijvoorbeeld in-car routegeleiding). In de tweede plaats kunnen met modellen veel eenvoudiger de effecten van alternatieven worden onderzocht en kan er veel gemakkelijker geëxperimenteerd worden, iets wat in de praktijk niet mogelijk is. Zo'n model kan een rekeninstrument zijn, maar ook bijvoorbeeld een simulator van het gedrag van een (auto)bestuurder. Ook indien er wel een praktijkproef wordt gehouden, is dat goed voor de modellen. Met de verzamelde gegevens kunnen modellen worden gevalideerd en verbeterd of de gegevens kunnen als invoer dienen. Het is dus wenselijk vragen ten aanzien van de effecten van maatregelen eerst met modellen te beantwoorden alvorens deze maatregelen in de praktijk toe te passen. Vervolgens zijn uiteraard wel effectmetingen “in het veld” (zonder geforceerde proefopstellingen) weer goed bruikbaar om de modellen te valideren en verder te verbeteren. Vragen die we graag met modellen zouden willen kunnen beantwoorden zijn bijvoorbeeld: 1. Welke sociaal-economische functie heeft het hoofdwegennet c.q. behoort het hoofdwegennet te hebben (het gaat hierbij om het ontwikkelen van een visie)? 2. Wat zijn de kosten en baten van een maatregel (verkeersafwikkeling, veiligheid, milieu en economische effecten) en hoe worden deze gewogen? 3. Wat is het uitstralingseffect van een lokale maatregel op netwerkniveau? 4. Wat is het effect van een combinatie van maatregelen en hoe beïnvloeden ze elkaar? 5. Welk effect heeft een maatregel genomen op het hoofdwegennet op het onderliggend wegennet en vice versa? 6. Welk effect heeft een maatregel op het gedrag van weggebruikers (inclusief aspecten als bestemmingskeuze, vervoerwijzekeuze en keuze vertrektijdstip)? De modellen moeten in de beantwoording van deze vragen ondersteuning bieden en meewerken aan de analyse van de verkeerskundige problemen. Uiteraard kunnen modellen geen problemen oplossen. Het is vaak zelfs zo dat bepaalde vragen maar moeilijk of met veel 'creativiteit' met modellen te beantwoorden zijn. Het waardeoordeel of de beslissing ligt in laatste instantie bij de vragensteller en zijn doelstelling. (Author/publisher)
Samenvatting