Dit rapport maakt deel uit van een reeks statistische rapporten die om de een of twee jaar door het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) worden uitgebracht. Elk statistisch rapport bevat een beperkt geheel van cijfers en statistieken, zowel afkomstig van het BIVV als van externe bronnen. Het doel is een zo volledig mogelijk statistisch beeld te geven van de verkeersveiligheidssituatie in een welbepaald gebied van de verkeersveiligheid In dit statistisch rapport worden de meest recent beschikbare gegevens over verkeershandhaving in België samengevat. Uiteraard diende een selectie gemaakt te worden uit de beschikbare gegevens. Op het einde van dit rapport wordt verwezen naar de originele bronnen. De gebruikte terminologie wordt zowel in de inleidende teksten als in de terminologielijst achteraan uitgelegd. De focus in dit rapport ligt op verkeershandhaving. Hieronder verstaan we: “het geheel van maatregelen en middelen bedoeld om de naleving van de verkeersregels af te dwingen of om te voorkomen dat verkeersregels worden overtreden. Deze maatregelen hebben te maken met verkeerstoezicht (politie), vervolging (parket) en bestraffing (rechtbank)”. In de handhavingsketen zijn drie belangrijke actoren betrokken: de politiediensten, de politieparketten en de politierechtbanken. De cijfers in dit rapport geven dan ook een beeld van het vaststellingsbeleid van de politie (hoofdstuk 2), het vervolgingsbeleid van het parket (hoofdstuk 4) en het bestraffingsbeleid van de rechtbank (hoofdstuk 5) inzake verkeersovertredingen. Ook cijfers in verband met de mening van weggebruikers over pakkans, strafkans en de strengheid van straffen worden weergegeven in hoofdstuk 1. Politiecontroles in het kader van de BOB-campagne en het aantal bestuurders onder invloed komen eveneens aan bod (hoofdstuk 2). De handhavingsketen wordt grafisch voorgesteld. De essentie van deze processen wordt hierna kort beschreven (in het onderdeel ‘terminologie’ verduidelijken we de termen die in deze figuur vermeld zijn). Een verkeersinbreuk wordt niet altijd opgemerkt door de politie. Deze niet-vastgestelde inbreuken worden het ‘dark number’ genoemd. Een inbreuk die wel vastgesteld wordt door de politie, kan op verschillende manieren geverbaliseerd worden: door middel van een proces-verbaal van waarschuwing (PVW), een onmiddellijke inning of een gewoon proces-verbaal. De zaak gaat vervolgens verder naar het parket, waarna zij kunnen beslissen om te seponeren, om een bemiddeling in strafzaken voor te stellen, om een verval van de strafvordering tegen betaling van een geldsom voor te stellen of om rechtstreeks te dagvaarden. Bemiddeling in strafzaken houdt in dat er een alternatieve afhandeling voorgesteld wordt, bijvoorbeeld het volgen van een vorming van het team Driver Improvement bij het BIVV. Indien de geldsom niet betaald werd, de voorwaarden van de bemiddeling in strafzaken niet nageleefd werden of rechtstreeks gedagvaard werd, gaat de zaak verder naar de politierechtbank. De politierechtbank kan als laatste schakel in de keten de gedagvaarde vrijspreken, of hem veroordelen tot een straf. Dit kan een geldboete, een werkstraf, een gevangenisstraf of een verval van het recht tot sturen zijn. Bij een verval van recht tot sturen wordt een herstel van het recht in sturen soms afhankelijk gemaakt van het slagen in een theoretisch, praktisch, psychologisch of medisch examen. De rechter kan ook beslissen om de uitspraak op te schorten of de uitvoering van de straf uit te stellen. Hij kan in het kader van probatie voorwaarden opleggen, onder andere ook dat de veroordeelde een cursus volgt bij het BIVV. (Author/publisher)
Samenvatting