RHDHV heef samen met CITO in opdracht van ROV Oost Nederland een zelfevaluatetest ontwikkeld voor oudere automobilisten. Deze test heef tot doel de oudere automobilist te ondersteunen bij het inschatten van zijn of haar rijbekwaamheid. Op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu heef Ideate onderzocht hoe deze test succesvol als interventie kan worden ingezet ter verbetering van de verkeersveiligheid van oudere automobilisten. Om deze vragen te beantwoorden heef Ideate in het najaar van 2016 verschillende type oudere automobilisten benaderd en aan de hand van een semi gestructureerd interview op bovenstaande thema’s bevraagd. In deze gesprekken stond centraal: • Hoe gebruiker zijn of haar eigen rijbekwaamheid inschat; • Of en onder welke omstandigheden gebruiker bereid is om zijn of haar eigen rijbekwaamheid te testen; • Wat de verwachtingen ten aanzien van een dergelijke test zijn • Of een dergelijke test voorziet in een behoefde. Daarnaast is een aantal naasten (familieleden van oudere automobilisten) gesproken over hoe een dergelijke test hen kan helpen bij het aanspreken van hun naaste oudere over zijn of haar rijgedrag. In twee verschillende rondes zijn in totaal zijn 24 personen gesproken. Allen met een rijbewijs, iedereen rijdt nog zelf. Leeftijden van de respondenten variëren tussen de 51 en 91 jaar. Aan de hand van deze gesprekken is het volgende verslag opgesteld: Allereerst wordt een aantal algemene inzichten uit het onderzoek gedeeld. Dan worden drie verschillende gebruikersgroepen van de test geïntroduceerd. Vervolgens wordt hun specifieke gebruikersjourney beschreven: een schetsmatige weergave van hoe deze doelgroepen te interesseren zijn voor de test, hoe zij de test zullen gaan gebruiken en wat zij verwachten als uitkomst van de test. Daarna worden algemene aanbevelingen gedaan ten aanzien van de positionering van de test en mogelijke aanpassingen op korte en lange termijn. Naarmate mensen ouder worden, gaat het thema mobiel blijven een grotere rol spelen. Het lijf wordt strammer, het reactievermogen neemt af en vanzelfsprekendheid waarmee men voorheen de deur uitging neemt af. De auto is voor velen belangrijk: bus en de tram gaan minder gemakkelijk en de fiets blijf in de schuur sinds een valpartij. Men moet toch de deur uit. Meestal om vrienden te bezoeken of langs een arts te gaan. Twijfelen aan hoe goed dat autorijden nou eigenlijk gaat, dat doet men bewust niet. Sterker nog, het heef zijn opkomende twijfel de kop in te drukken. Want uit twijfel komt angst en angstige chauffeurs durven niet achter het stuur. Rijgedrag testen is niet iets waar een oudere spontaan op komt en naar op zoek gaat. Sterker nog, een oudere kan zich maar moeilijk een voorstelling maken wat dat is, het testen van eigen rijgedrag. Door oefenvragen en korte informerende artikelen in bladen en tijdschriften van betrouwbare partijen (als ANWB, zorgverzekeraars) kunnen mensen worden geattendeerd op de test en worden gemotiveerd de test te maken. Het is daarbij belangrijk heel duidelijk te zijn over het doel van de test. Wat kan men met het inzicht doen, ofwel, wat is de waarde van het bewust van het eigen rijgedrag voor de oudere automobilist. (bijvoorbeeld: met meer vertrouwen de weg op) Wanneer deze belofte niet helder is, kan de test als een boemerang werken. Een test die inzicht in mijn rijgedrag wil, zal bedoeld zijn om mij uit de auto te halen. Om de gebruiksvriendelijkheid van de test te vergroten dient de lay-out van de test te worden verbeterd; meer context toe te voegen aan beelden en het scherm consistent te vullen met beeld en vraagstelling. Beelden kunnen omschreven tekstueel worden ondersteund. Het taalgebruik van de vragen en antwoorden in de test, kan toegankelijker. Op de lange termijn kan de test worden verbeterd door hem modulair te maken: verschillende thema’s die los van elkaar gemaakt kunnen worden. Zo hoef iemand niet in een keer alle vragen van de test te maken, maar kan het worden verspreid over verschillende momenten en kan een deeltest directer aan een specifieke aanleiding worden gekoppeld (bijvoorbeeld ‘slecht weer’ of ‘drukke rotondes’). Wanneer de test wordt uitgebreid met het onderdeel verkeersregels zal dit de interesse verhogen evenals de actualiteitswaarde. (Author/publisher)
Samenvatting