Veilige en geloofwaardige snelheidslimieten

Een strategische verkenning
Auteur(s)
Schagen, Drs. I.N.L.G. van; Wegman, ir. F.C.M.; Roszbach, drs. R.
Jaar

In haar eerdere publicatie Veilig, wat heet veilig heeft de SWOV snelheidsbeheersing benoemd als een van de vijf hoofdlijnen van een beleid dat erop gericht is een wezenlijke daling in het aantal verkeersslachtoffers te realiseren. Voorgesteld werd ernaar te streven dat binnen een periode van tien jaar alle weggebruikers zich aan de dan geldende snelheidslimieten houden. Vanuit deze achtergrond presenteert dit rapport een strategische visie op het Nederlandse snelhedenbeleid op de korte en middellange termijn.

De belangrijkste invalshoek van het rapport is verkeersveiligheid. Snelheid heeft echter ook een directe relatie met het milieu (uitstoot van gassen en geluidshinder) en met bereikbaarheid (reistijden en kans op congestie). Deze relaties worden kort beschreven. Het rapport gaat vooral over personenauto's, hoewel de ideeën ook van invloed kunnen zijn op bestel- en vrachtauto's.

Een overzicht van het snelhedenbeleid totnogtoe laat zien dat snelheidsbeheersing vooral is gerealiseerd door wetgeving (limieten), infrastructurele maatregelen en handhaving. Met name de laatste twee hebben in de tweede helft van de jaren negentig een sterke impuls gekregen vanuit Duurzaam Veilig en de start van de regionale handhavingsprojecten. Tegelijkertijd blijkt dat de limieten nog steeds massaal worden overtreden. Gemiddeld genomen houdt bijna de helft van de automobilisten zich niet aan de aangegeven limiet. Met andere woorden, via een 'meer-van-hetzelfde'-aanpak lijkt het buitengewoon onwaarschijnlijk dat de door de SWOV geformuleerde doelstelling gerealiseerd kan worden.

Het rapport beschrijft vervolgens, aansluitend bij de Duurzaam Veilig-uitgangspunten en uitgaand van het huidige starre limietenstelsel, de elementen om op korte termijn het percentage overtreders drastisch te reduceren. De sleutelbegrippen daarbij zijn veilige limieten, geloofwaardige limieten en informatie over de limieten. Aanbevolen wordt dat aan de hand van op te stellen checklists wegbeheerders nagaan 1) of de bestaande limieten veilig zijn gegeven de omstandigheden en de verkeerssamenstelling, dat wil zeggen dat bij een botsing de kans op ernstig letsel nagenoeg uitgesloten is; 2) of de nu geldende limieten geloofwaardig zijn, dat wil zeggen dat de limieten en de limietovergangen passen bij het beeld van de weg; en 3) of de weggebruiker voldoende informatie heeft over de ter plaatse geldende limiet. Waar nodig zal of de limiet of het wegbeeld moeten worden aangepast. Dit alles zou binnen een aantal jaren gerealiseerd kunnen worden. Beredeneerd wordt dat dit, afhankelijk van het wegtype resulteert in een nalevingspercentage van 70 tot 90%. Om de resterende groep overtreders te bereiken zal 'geloofwaardige' handhaving noodzakelijk blijven.

Tegelijkertijd moet gewerkt worden aan een verdere dynamisering van de limieten. Dynamische limieten komen zowel de veiligheid als de geloofwaardigheid van de limieten ten goede. Met dynamische limieten is het immers beter mogelijk om rekening te houden met de actuele weers- en verkeersomstandigheden. Ook aan de ontwikkeling van ISA zal verder gewerkt moeten worden, waarbij in eerste instantie gedacht moet worden aan een informerende en waarschuwende vorm van ISA zodat de weggebruikers steeds op de hoogte zijn van de limiet.

Safe and credible speed limits; A strategic exploration

In a previous publication entitled Safe, what is safe, SWOV designated speed control as one of the five main points of a policy aimed at achieving a significant reduction of the number of traffic casualties. SWOV proposed striving for a situation in which, within 10 years, all motor vehicle drivers obeyed the then applying speed limits. Seen from this position, this report presents a strategic vision of the short term and medium term (driving) speed policy in the Netherlands.

Road safety is the most important line of approach of this report. However, speed also directly influences a) the environment through its emission and noise, and b) the accessibility through journey duration and chance of congestion. These influences are briefly described. The report deals mainly with cars, but the ideas can also influence vans and lorries.

An overview of speed policy up until now shows that speed control has largely been achieved by laws (speed limits), infrastructural measures, and enforcement. Especially during the second half of the 1990s, a strong impulse was obtained from Sustainably-Safe and the start of regional enforcement projects. At the same time, the speed limits were still being massively exceeded. On average, nearly half the car drivers exceed the speed limit. In other words, it is extremely unlikely that a 'more of the same' approach will result in the targets formulated by SWOV being achieved.

Linked to the Sustainably-Safe points of departure and starting out from the current rigid system of speed limits, this report then describes the elements to, in the short term, drastically reduce the percentage of offenders. The key concepts in this are safe limits, credible limits, and information about the limits. We recommend, using yet to be drawn up checklists, that road authorities examine: 1) if the current speed limits are safe, given the circumstances and traffic composition, i.e. that it is almost impossible that a crash will result in severe injury; 2) if the current speed limits are credible, i.e. they and their limit transitions fit how the road looks; and 3) if the driver has sufficient information about the current local limit. The limit or the road layout will have to be adapted where necessary. All this can be done within a few years. The rationale is that, depending on the road type, this will result in a compliance of 70-90%. 'Credible' enforcement will remain necessary for those continuing to drive too fast.

At the same time, it is essential to work on a further dynamic making of the limits. Dynamic limits benefit the safety as well as the credibility of the limits. After all, dynamic limits make it easier to allow for up to the minute weather and traffic circumstances. We also have to further work on the development of ISA. Our initial thoughts have to be an ISA that is informative and warns, so that the drivers are continuously aware of the limit.

Rapportnummer
R-2004-12
Pagina's
48
Gepubliceerd door
SWOV, Leidschendam

SWOV-publicatie

Dit is een publicatie van SWOV, of waar SWOV een bijdrage aan heeft geleverd.