Dit onderzoek is een case-studie naar de verkeersveiligheidseffecten van de herinrichting van de Kûkhernewei, een weg gelegen tussen de gemeenten Dantumadeel en Tytsjerksteradiel. In het bijzonder is hier het effect nagegaan van een versmalling van het dwarsprofiel op rijsnelheden van motorvoertuigen en op de afstand tussen fietsen en passerende auto’s. In de situatie voor de herinrichting was de weg tussen de 5,35 m en 5,70 m breed en bevatte hij geen markering. Met de herinrichting is het dwarsprofiel van de Kûkhernewei aanzienlijk veranderd: de vrije rijbaanbreedte is afgenomen terwijl de kwaliteit van het wegdek en de vlakheid ervan sterk zijn verbeterd. Na de herinrichting bedraagt de breedte van de weg 4,90 m; daarvan is 3,50 m bestemd als rijbaan, en 1,40 m als verharde reserveruimte. In de lengterichting is de weg zo ingericht dat het vrij berijdbare deel van de rijbaan regelmatig van de linker- naar de rechterzijde van de verharding ‘verschuift’ (asverschuiving). Ter plaatse van elke verschuiving zijn paaltjes aangebracht. De wijzigingen aan de Kûkhernewei hebben de verkeersintensiteit niet aantoonbaar veranderd. De gemiddelde snelheid is met 5 km/uur gedaald; hiervan kan een positief veiligheidseffect worden verwacht. De afstand tussen fietsers en passerende auto’s is afgenomen, terwijl de passeerafstanden vergeleken met eerder onderzochte wegen toch al relatief laag waren. De afname in passeerafstand kan samenhangen met het versmalde profiel maar ook met de afgenomen snelheid. Het is niet duidelijk wat een kritische waarde voor de passeerafstand zou zijn. Desalniettemin zou de relatief forse afname in passeerafstand mogelijk een negatief effect kunnen hebben op de veiligheid van fietsers. Met een schriftelijke enquête zijn ervaringen van omwonende weggebruikers gepeild. Hieruit komt naar voren dat fietsers de weg na de veranderingen iets minder overzichtelijk en iets gevaarlijker vinden. Ook vinden ze het fietsen op de heringerichte weg iets inspannender geworden. Daarnaast geven meer fietsers aan last te hebben van auto’s en vrachtwagens op de weg. Automobilisten vinden de weg vooral minder overzichtelijk geworden en geven aan meer last te hebben van andere auto’s en vrachtwagens. Sommige omwonenden hebben spontaan commentaar gegeven over gevaarlijke en onduidelijke situaties voor fietsers en auto’s. Samenvattend kan worden gesteld dat de wijzigingen aan de Kûkhernewei niet hebben geleid tot aantoonbare veranderingen in de hoeveelheid verkeer op deze weg. En hoewel de gemiddelde snelheid is gedaald, geven de sterk afgenomen passeerafstanden en de negatieve ervaringen van de weggebruikers geen onverdeeld positief beeld van de veiligheidseffecten van de herinrichting.
Road safety effects of the redesign of the Kûkhernewei; Before-and-after measurements of traffic intensity, speeds, overtaking distances, and road users’ experiences This is a case-study of the road safety effects of the redesign of the road called Kûkhernewei, in the Frisian boroughs of Dantumadeel and Tytsjerksteradiel. Special attention was paid to the effects of a narrowing of the cross section on motor vehicles’ driving speeds and on the distance between cars overtaking cyclists. In the situation before the redesign, the road was between 5.35 and 5.70 metres wide, and had no marking. Afterwards, the cross section of the Kûkhernewei had been altered considerably: the free carriageway width was reduced whereas the road surface quality and its evenness had been greatly improved. Afterwards, the road width was 4.90 metres, of which 3.50 metres was intended as carriageway, and 1.40 metres as surfaced reserve space. In the length alignment, the road was so designed that the freely useable part of the carriageway (the axis offset) regularly shifted from the left to the right hand side of the road surface. Poles were positioned at every shift. The changes made to the Kûkhernewei did not demonstrably alter the traffic intensity. The average speed decreased by 5 km/h; a positive safety effect can be expected from this. The distance between cyclists and overtaking cars was smaller, whereas, compared with roads previously studied, the overtaking distances were already relatively long. The reduction in overtaking distance can be the result of the narrowing, but also of the reduced speeds. It is not clear what the critical overtaking distance should be. Nevertheless, a relatively large increase in overtaking distance could possibly have a negative effect on the safety of cyclists. The experiences of road users living in the vicinity were measured using a postal survey. This showed that, after the alterations, cyclists found the road slightly less clear and slightly more dangerous. They also found cycling required a greater effort. In addition, they said that they had more hindrance from cars and lorries on the road. Motorists found the road especially less clear, and also had more hindrance from other cars and lorries. Some of those living in the vicinity spontaneously complained about dangerous and unclear situations for cyclists and cars. In short, it can be established that the alterations to the Kûkhernewei have not lead to any demonstrable changes in the amount of traffic on this road. Although the average speed decreased, the much shorter overtaking distances and the negative experiences of the road users do not provide a positive picture of the redesign’s safety effects.