Stedelijke distributie: conceptuele aanpak verbetering verkeersveiligheid

Dit rapport gaat in op mogelijkheden om de verkeersveiligheid te laten profiteren van ontwikkelingen en maatregelen in het werkveld van stedelijke distributie. Deze ontwikkelingen zijn gericht op een efficiënte bevoorrading van winkels en horecagelegenheden, met de inzet van zo weinig mogelijk (zware) voertuigen. Hoewel er duidelijk raakvlakken zijn met verkeersveiligheid, zijn deze ontwikkelingen en maatregelen vooral ingegeven door overlast en milieu. Tot dusver worden deze facetten nog niet integraal opgepakt. Wel is er aandacht voor verkeersveiligheid in het Actieprogramma Stedelijke Distributie. Vier typen maatregelen, vooral maatregelen die gemeenten, transportbranche en winkeliers in samenspraak kunnen nemen, kunnen invloed hebben op de verkeersveiligheid. Ten eerste zijn dit maatregelen die de vrachtautomobiliteit in het algemeen verminderen; deze worden ook aangemoedigd vanuit milieudoelstellingen (verminderen van CO2-uitstoot). Een tweede type maatregel is het verschuiven van de vrachtautomobiliteit in de tijd. Deze maatregel gaat ervan uit dat vrachtauto’s op dit moment vaak bevoorraden op tijdstippen dat er ook veel fietsers op de weg zijn; bevoorrading op een ander tijdstip kan het aantal verkeersongevallen reduceren. Ten derde gaat het om maatregelen die invloed hebben op het risico van de voertuigen zelf. Daarbij valt te denken aan vrachtauto’s met een lagere cabine en beter zicht rondom. En ten vierde kunnen veiliger routes het risico verlagen. Door vrachtauto's te laten rijden op routes die daar nadrukkelijk voor zijn ingericht, kan worden voorkomen dat het vrachtverkeer de verkeersruimte deelt met kwetsbare verkeersdeelnemers. Van elk van deze typen maatregelen is de verkeersveiligheidswinst te berekenen, als men tenminste beschikt over betrouwbare mobiliteitscijfers naar uur van de dag. Hoewel het aan deze informatie vaak ontbreekt, wordt in dit rapport gedemonstreerd op welke wijze de berekeningen kunnen worden uitgevoerd en welk model eraan ten grondslag ligt. Dit model is gebaseerd op de relatie tussen mobiliteit en het ongevalsrisico (de kans per kilometer op een ongeval). Deze relatie houdt in dat mobiliteit leidt tot ongevallen en dat ongevallen leiden tot slachtoffers. In dit rapport wordt geconcludeerd dat het integraal bezien van stedelijke distributie en verkeersveiligheid verschillende kansen biedt. Aan de ene kant kan de verkeersveiligheid profiteren van maatregelen op het gebied van stedelijke distributie. Aan de andere kant kan verkeersveiligheid als extra argument worden gebruikt om bijvoorbeeld gemeenten te stimuleren aan de slag te gaan met stedelijke distributie. In het SWOV-onderzoeksprogramma 2011 wordt aan dit onderwerp verder aandacht besteed, onder andere door het uitvoeren van een pilot.