Hoe kunnen zijbermen veiliger gemaakt worden?

Antwoord

De belangrijkste maatregelen zijn te nemen in de voorgeschreven obstakelvrije zone; zie ook de vraag Hoe ziet een veilige zijberm (of buitenberm) eruit? Met het verwijderen of botsveilig afschermen van obstakels in de voorgeschreven obstakelvrije zone, kan tot wel de helft van de slachtoffers in bermongevallen worden voorkomen[8].

Ook belangrijk zijn het draagkrachtig maken van de berm en het aanbrengen van een semi-verharde berm naast de rijbaan. Dit biedt de bestuurder meer controle over het voertuig, zodat hij het voertuig gecontroleerd kan afremmen en eventueel weer uit de berm kan sturen. Hoewel effectschattingen van deze specifieke maatregelen ontbreken, blijkt uit Amerikaans onderzoek dat verharde bermen van 60 of 180 centimeter tot 13%, respectievelijk 33%, van de ongevallen besparen [32].

Een derde type maatregel is een flexibele afschermingsconstructie. Dit kan een alternatief zijn voor het weghalen van obstakels, zoals bomen, uit de voorgeschreven obstakelvrije zone. Daarvoor moet wel voldoende ruimte zijn tussen obstakels en rijstrook: de afschermingsconstructie moet buiten de bergingszone naast de weg én op voldoende afstand van de obstakels geplaatst kunnen worden (zie de vraag Hoe ziet een veilige zijberm (of buitenberm) eruit?). Met een afschermingsconstructie kan, net als met een obstakelvrije zone, naar verwachting tot wel de helft van de slachtoffers in bermongevallen worden voorkomen [8].

Volgens Van Petegem et al. [8] kan de bermveiligheid verder worden geoptimaliseerd door een obstakelvrije zone te combineren met een afschermingsconstructie op wat grotere afstand van de weg, aan het eind van de obstakelvrije zone.

Op wegen waar niet de benodigde obstakelvrije zone en ook geen afschermingsconstructie mogelijk is, wordt soms een verlaging van de snelheidslimiet overwogen, bijvoorbeeld van 80 naar 60 km/uur. De vereiste obstakelvrije zone is namelijk minder groot naarmate er minder hard gereden wordt (zie de vraag Hoe ziet een veilige zijberm (of buitenberm) eruit?). Een dergelijke limietverlaging leidt echter alleen tot een verbetering van de verkeersveiligheid als de gereden snelheden ook daadwerkelijk dalen tot op of onder de nieuwe limiet, en de maatregel niet leidt tot sluipverkeer op erftoegangswegen. De erftoegangswegen zijn immers niet berekend op grotere hoeveelheden verkeer en op deze wegen vindt menging plaats van kwetsbare verkeersdeelnemers en gemotoriseerd verkeer.

Ten slotte zijn inspectie en onderhoud belangrijk voor het behoud van een veilige berm, zo blijkt ook uit recent Europees onderzoek [33]. Een veilig aangelegde berm kan namelijk weer onveilig worden door bijvoorbeeld uitzaaiing van bomen, verzakking van de berm en roestvorming op objecten, waardoor deze niet meer ‘botsveilig’ zijn. Ook afschermingsconstructies kunnen door bijvoorbeeld roestvorming, verzakkingen van de berm of eerdere aanrijdingen hun veilige werking verliezen als ze niet voldoende worden onderhouden. Het is daarbij belangrijk dat ook na het plegen van onderhoud gecontroleerd wordt of met name de afschermingsconstructies nog voldoen aan de eisen.

Image
Onderdeel van factsheet

Veilige bermen

Jaarlijks worden er in Nederland ongeveer 140 ‘bermongevallen’ met gemotoriseerd verkeer (uitgezonderd tweewielers) geregistreerd waarvan de afloop Meer

Deze factsheet gebruiken?