Voor rijden onder invloed zijn vier wettelijke regelingen van belang: Artikel 8 Wegenverkeerswet, het Besluit alcohol, drugs en geneesmiddelen, de Regeling eisen geschiktheid 2000 en de WGBO.
Artikel 8 Wegenverkeerswet
Artikel 8 van de Wegenverkeerswet stelt: “Het is een ieder verboden een voertuig te besturen of als bestuurder te doen besturen, terwijl hij verkeert onder zodanige invloed van een stof, waarvan hij weet of redelijkerwijs moet weten, dat het gebruik daarvan - al dan niet in combinatie met het gebruik van een andere stof - de rijvaardigheid kan verminderen, dat hij niet tot behoorlijk besturen in staat moet worden geacht.” Artikel 8 is toepasbaar op automobilisten, motorrijders, bromfietsers, snorfietsers, fietsers en bestuurders van een gehandicaptenvoertuig (met of zonder motor). Bij de feitelijke toekenning van de straf wordt rekening gehouden met het type voertuig waarmee het delict is begaan, het gevaar voor andere weggebruikers en de mate waarin de bestuurder in staat is om het voertuig veilig te besturen. Voor voetgangers geldt dat zij voor openbare dronkenschap beboet kunnen worden als zij zich vervelend of asociaal gedragen op straat.
Het Besluit alcohol, drugs en geneesmiddelen
Per 15 juni 2017 is in Nederland de wetgeving voor drugsgebruik in het verkeer aangescherpt en wordt deze gehandhaafd door het gebruik van speekseltesters. De nieuwe wetgeving gaat uit van limieten voor gebruik van afzonderlijke drugs (enkelvoudig gebruik) en voor combinatiegebruik. In Nederland zijn de grenswaarden zodanig opgesteld dat de aantasting van de rijgeschiktheid vergelijkbaar is met die bij het gebruik van alcohol boven de 0,5 g/l. De grenswaarden zijn vastgelegd in het ’Besluit alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer’.
Regeling eisen geschiktheid 2000
In de Regeling eisen geschiktheid 2000 staat welke geneesmiddelen (hoofdstuk 10) en aandoeningen (hoofdstuk 8) iemand ongeschikt maken om deel te nemen aan het verkeer.
WGBO
Op grond van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) artikel 448:1 en 448:2 zijn apothekers verplicht de patiënt in te lichten over eventuele bijwerkingen en alternatieven voor geneesmiddelen. Op basis van deze informatie moet een patiënt zelf de verantwoordelijkheid nemen voor de beslissing om wel of niet te gaan autorijden. In Nederland kunnen patiënten informatie over effecten van medicijnen op rijgeschiktheid krijgen van artsen of apothekers, lezen op bijsluiters, of opzoeken op de site: rijveiligmetmedicijnen.nl.