Rijden onder invloed van drugs of rijgevaarlijke geneesmiddelen vermindert de rijgeschiktheid[i] en verhoogt de ongevalskans. Drugs hebben een verdovende, stimulerende of bewustzijnsveranderende werking op de hersenen, of een combinatie van deze effecten, waardoor de verkeerstaak minder goed kan worden uitgevoerd. Voor drugsgebruik in het verkeer moeten we ons (helaas) baseren op ouder onderzoek uit 2011. Hieruit bleek dat ongeveer 3,4% van de automobilisten in Nederland met drugs en/of geneesmiddelen in zijn lichaam aan het verkeer deelnam en dat ruim 2% van de gereden autokilometers werd afgelegd onder invloed van drugs. Er zijn geen recente representatieve meetgegevens over het gebruik van drugs in het verkeer. Afgaande op deze oudere gegevens en op recente cijfers over nieuwe opkomende drugs, lijkt het erop dat cannabis het vaakst gebruikt is door mensen die onder invloed van drugs aan het verkeer deelnemen, en dat cocaïne, ecstasy, amfetamine, en – recent – lachgas ook vaak zijn gebruikt. Hoeveel slachtoffers er precies door drugsgebruik in het verkeer vallen is onbekend.
Risicogroepen voor rijden onder invloed van drugs of geneesmiddelen zijn jongeren (drugs) en ouderen (meervoudig medicijngebruik). De kennis over gevaren van drugs en medicijnen bij automobilisten en bij gebruikers is voor verbetering vatbaar. Maar ook met kennis over mogelijke gevaren blijft een deel van mensen die onder invloed van drugs of geneesmiddelen zijn toch rijden. Mogelijke mechanismen die hierbij een rol spelen zijn: overschatting van het eigen kunnen, optimistische vergelijkingen (‘ik kan het effect beter verdragen dan anderen’; ‘drugs zijn minder gevaarlijk dan alcohol’) en gebrek aan vervoersalternatieven. Mogelijke maatregelen tegen rijden onder invloed van drugs en geneesmiddelen zijn een verbetering van drugstesten en een verhoging van de handhaving gericht op drugs en geneesmiddelen (mits dit niet ten koste gaat van alcoholcontroles).
Informatie over de invloed van alcohol op verkeersveiligheid vindt u in de SWOV-factsheet Rijden onder invloed van alcohol.
[i] In deze factsheet gebruiken we consequent de term rijgeschiktheid (en niet rijvaardigheid) wanneer we spreken over de mogelijke tijdelijke effecten op het rijgedrag door gebruik van drugs of geneesmiddelen. Rijvaardigheid is het resultaat van leren en ervaring opdoen en gaat onder meer over de voertuigbeheersing en het verkeersinzicht. Rijgeschiktheid gaat over de tijdelijke en permanente fysieke en mentale kwaliteiten van de verkeersdeelnemer: is hij gezond, goed uitgerust, goed bij de les en niet onder invloed van alcohol, drugs of medicijnen? [1] Hoewel rijvaardigheid vaak gebruikt wordt bij rijden onder invloed, is rijgeschiktheid de juiste term om effecten op rijgedrag te verwoorden.