Waarom dragen fietsers juist wel of geen fietshelm?

Antwoord

Over de motieven van Nederlandse volwassenen om wel of geen helm te dragen, is geen onderzoek bekend. De evaluatie van een Zeeuwse fietshelmcampagne geeft wat informatie over kinderen. Daar bleek dat voor zowel de kinderen als hun ouders veiligheid het belangrijkste motief is om een fietshelm te (laten) dragen [18] [19]. Het vaakst genoemde motief om kinderen niet langer een fietshelm te laten dragen, is dat hun leeftijdsgenootjes ook zonder fietshelm fietsen en dat de ouders niet willen dat hun kind opvalt. Andere motieven voor ouders om de helm niet te laten dragen, zijn dat hun kind voorzichtig is en veilig genoeg fietst, en dat zij de route naar school veilig genoeg vinden.

Buitenlands onderzoek laat zien dat er verschillende redenen zijn om wel of geen fietshelm te gebruiken. Een belangrijke reden om wel een helm te gebruiken is een wettelijke verplichting. Zo verhoogde de invoering van wetgeving het aandeel fietsers met een fietshelm aanzienlijk, waarbij de feitelijke stijging varieerde tussen 37% en 91% over de verschillende landen (Australië, Nieuw Zeeland, Verenigde Staten) [20]. In Finland steeg het gebruik na invoering van de helmplicht (zonder handhaving) met ongeveer 20 percentagepunten [14].

Redenen om de helm niet te dragen zijn dat de helm niet comfortabel is (te warm of te koud) en dat de fietsrit kort is en de helm ‘dus niet nodig’ zou zijn [21] [22]. In een draagvlakonderzoek onder (verkeersveiligheids)organisaties, bleek dat maatregelen die inbreuk maken op het gevoel van vrijheid, als het meest controversieel worden ervaren [23]. Buitenlands onderzoek naar motieven om wel of geen helm te dragen is voornamelijk verricht onder kinderen en jongeren [20] [21] [22] [24] [25] [26], maar die blijken niet veel te verschillen tussen kinderen en volwassenen. Beide groepen zijn minder geneigd een helm op te zetten bij korte ritten en worden beïnvloed door helmgebruik van leeftijdsgenoten [21] [22]. Omdat de fietscultuur en het helmgebruik in het buitenland vaak anders zijn dan in Nederland, is het niet duidelijk hoe deze resultaten te vertalen zijn naar de Nederlandse situatie.

Onderdeel van factsheet

Fietshelmen

Een fietshelm is bedoeld om een fietser die betrokken is bij een ongeval, te beschermen tegen hoofd- en hersenletsel.

Deze factsheet gebruiken?